سوال اخلاقی: دخترم خیلی برای نماز سر سخت هست

سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر گرامی

دغدغه شما به عنوان یک مادر برای تربیت دینی دخترتون هم بجا و هم ستودنی است. امیدوارم بتونم با ارائه چند مطلب شما رو راهنمایی کنم.

 ائمه معصومین والدین رو از همان سنین 7 سالگی مکلف کردن که نماز رو به فرزندان خود وادار کنند.

پیامبر اکرم ص می فرمایند: «مروّا صبیانکم بالصلاه اذا بلغوا سبعا ؛ فرزندان خود را هنگامى که هفت ساله ‏اند به نماز خواندن وادارید»

که ظاهر شما در این مساله توجه داشتید و الان نوجوان شما در حال حاضر شل نماز هستند. اما خدا در قران والدین رو بر دعوت به نماز والدین الزام کرده و اینکه لازم هست والدین نسبت به این امر صبور باشند. نماز خواندن بخصوص برای کسی که هنوز به اقناع ذهنی نرسیده یا لذتی از اون نچشیده با تکلف همراه هست. و لذا باید نرم نرم باهاشون رفتار کنید. اما خسته نشید.
خدا در قران می فرماید: «وَ أْمُرْ أَهْلَک بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَیها [1]؛ اهل خود را به نماز دستور بده و در این موضوع صبر و مقاومت داشته باش»

اما چند نکته

1-برای اینکه دختر شما در هر زمینه ای (مثل نماز) بیشتر از شما حرف شنوی داشته باشه باید بتونید به عنوان پیشنیاز نیازهای روانی ایشون رو تامین کنید. نیازهایی که در این مقطع سنی متوجه ایشون میشه. 
یکی از نیازهای نوجوان این هست که در خونه حس ارزشمندی بهش دست بده، حس شخصیت و استقلال داشته باشه. اگر در صدد رفع این نیازها باشید حس می کنه که درکش می کنید. و این درک متقابل باعث میشه از شما فاصله نگیره. چون بهش اهمیت میدید ایشون هم به شما اهمیت بده.
برای این کار در امور جزئی خونه حتما ازش نظر خواهی کنید. (چه برای دید و بازدید، چه برای پختن وعده های غذایی، حتی مشورت در امور بسیار ساده خونه و...)
2- حتما و حتما نقاط مثبت دخترتون رو در کنج ذهن خود همواره داشته باشید. ملاحظه این نقاط مثبت باعث می شه ذهنیت منفی محض به دخترتون نداشته باشید که حالا که در نمازش شل هست پس خدای ناکرده باید قید دخترتون رو بزنید، خیر. این ذهنیت منفی بر نحوه ارتباط شما با ایشون اثر خواهد گذاشت. اینکه دختر شما در نمازش سست شدن مشکل حادی نیست. بخصوص اینکه ایشون با تذکر پدر نماز صبحشون رو می خونن. پس معلوم میشه که هنوز بهش معتقد هستن اما انگیزه ضعیف ایشون ناشی از عواملی است که باید در تدارک رفعش باشید.

3- نوجوان در این سن چون جنبه های شناختیش در حال رشد هستش بیشتر به دنبال چرایی نماز هستش. شما این شناخت رو باید در اختیار نوجوان تون قرار بدید تا حدی که به درجه اقناع برسه و الا این دنیای پر هیاهوی مجازی و جو جامعه، امکان فکر و تامل رو به آدم نمیده. البته این نکته رو هم دقت داشته باشید که اگر شخص دیگری رو می تونید واسطه قرار بدید که با دختر شما صحبت کنه این گزینه نسبت به موردی که خود شما بخواهید صحبت کنید اولویت داره، و الا خود شما.

 اگر قبلا در سنین پایین تر بیشتر با جنبه عاطفه و محبت به سمت نماز میرفت الان می خواد بدونه برای چی باید نماز بخونه. که لازم هست با ایشون در یک جو صمیمی هم‌صحبت بشید، گپ بزنید و لو اینکه زیاد هم علمی حرف نزنید. منتها همینکه ذهن ایشون وارد چالش میشه بسیار مفیده. مطرح کردن این مباحث بهتر از این هست که صرفا دلنگران باشید و هیچ عکس العملی از خودتون نشون ندید.
این سوالات چالشی رو مطرح کنید که می تونید این سوالات رو نه از ایشون بلکه سوالاتی است که برای خود شما پیش اومده و قصد دارید از ایشون برای حل این چالش مشورت بگیرید. اینکه واقعا از کجا اومدیم و به کجا می ریم و واسه چی اومدیم. برای به خوشبختی رسیدن باید چکار کرد و... در این زمینه جهت اطلاع بیشتر می تونید سایت یا کانال ما رو به ایشون معرفی کنید تا سوال یا شبهاتش جواب داده بشه.

نوجوان بیشتر به دنبال شناخت خود و خدای خودش هست. شناخت خدا بر اساس مخلوقاتش برای نوجوان بسیار دلچسب هستش. که در این زمینه می تونید کتاب "توحید مُفَضَّل"رو تهیه کنید  تا ضمن پی بردن به جذابیتهای آفرینش ، نگاه جدیدتری به خلقت و هستی و خودش داشته باشه. و از این درگاه خدا رو بهتر و ملموس تر بشناسه. هر چه نوجوون شما بیشتر به تفکر و عقل مداری متمایل بشه، از رفتار و کرداری که در بستر جامعه می بینه کمتر رنگ خواهد گرفت. و حقائق رو از درون مشاهده خواهد کرد و نه در بستر جامعه و در دست مردم.

وقتی شناخت‌دهی شما قانع کننده باشه نیاز چندانی به امر و نهی مستقیم نیست. بخصوص اینکه امر و نهی و تشر زدن مناسب شرایط سنی ایشون نیست. چون امر و نهی با اون حس استقلال طلبی ایشون منافات داره، نوجوان باید به شناخت صحیح و قانع کننده برسه تا خودش این انتخاب رو بکنه که باید نماز خوند تا به خوبیهای فردی و اجتماعی و روانی نماز واقف بشه.

4-دختر شما در سنی است که به دنبال الگو هستش. اگر الگو معرفی نکنید بیشتر از همسالان خودش رنگ خواهد گرفت. الگوی نوجوونها می تونه شهدایی مثل شهید حججی و شهید ابراهیم هادی باشه. کتابش رو تهیه کنید و از دخترتون بخواهید که بخاطر عذری که دارید هر روز داستانهاش رو برای شما بخونه و شما بشنوید. این شهداء با سبک زندگی عالی‌شون الگو و گمشده جوانان و نوجوان امروزی هستند. نوجوان امروزی خودش رو گم کرده، نمی دونه کی هست و باید چکار کنه، شما از این طریق بهش چراغ راه می دید. شما به طور غیر مستقیم راه رسیدن به ممتاز بودن و معنوی بودن هم به ایشون القاء می شه که یکیش نماز هستش. معنویت حلقه گمشده همه است. بخصوص نوجوانها و جوانها. که شما با این حرکت می تونید به طور نامحسوس معنویت رو در دل دخترتون زنده کنید.

5- فرمودید که بعد از توصیه به نماز نمی دونید نمازش رو می خونه یا نه. شما سعی کنید به همراه شوهرتون در پذیرایی یا جایی که جلو دید دخترتون هست نماز بخونید (نه در اتاق). بعد از مدتی در ضمن اینکه آماده میشید برای نماز، خود یا (ترجیحا شوهرتون) بهش ابراز کنید که دوست دارید ایشون هم بیاد و با هم نماز بخونید. اگر به احساسات فرزندتون بهاء داده باشید (که به مواردی در بالا اشاره شد) ایشون هم به احساسات شما پاسخ خواهد داد. اما سخت نگیرید و اگر مقاومت کرد تحمیل نکنید. و بیشتر روی جنبه های شناختی ایشون سرمایه گذاری کنید. اگر شوهر شما در خونه حضور ندارند همین حس همراهی رو در مورد نماز با خود شما داشته باشه

6- چالش دیگری که نوجوانها باهاش دچار هستن تشکیک یا غفلت از امور عقیدتی است. یعنی نوجوان هنوز برای خودش یک شاکله عقیدتی منسجمی برای خودش تشکیل نداده. بخاطر همین از نماز فقط تکلف به ذهنش میاد، نه عبادتی که خدا بر او واجب کرده که این نماز به نفع دنیا و آخرت اوست. در زمینه امور عقیدتی هم می تونید سایت ما رو به ایشون معرفی نمایید.

سعی شما در جهت تربیت دینی فرزندتون أجر خواهد داشت. ان شاء الله به بهترینها در این زمینه برسید.

پی نوشت:

1- (طه، 132)

موفق باشید