سوال اخلاقی: چه کنم پسرم به نماز علاقه مند باشه...

سلام خدمت شما کاربر گرامی

تشکر از ارتباط شما با مجموعه و اعتمادی که به ما داشتید

از اینکه به فکر تربیت دینی فرزندانتون هستید جای تحسین و تمجید داره. امیدوارم بتونیم با ارائه نکاتی شما رو در این راه کمک کنیم.

پسر شما حدودا در اول بهمن ماه به سن تکلیف می رسن

اما در مورد نماز مواردی رو عرض می کنم

عادت کردن و عادت دادن کودک به نماز، امر مسلمی است که می بایست برای پسران در سنین 9 سالگی آغاز میشد با جایزه و تشویق و ... اگر این کار شده بهتر و راحتتر پسر شما اهل نماز و شرعیات خواهد شد، اما اگر نشده چاره ای نیست و باید به فکر بود

اما چند نکته:

1- اولین نکته در دعوت کودکان به نماز، عمل خود والدین به نماز هست. بخصوص اگر زن و شوهر به طور جمعی (جماعت یا فرادی اما در کنار هم) نماز بخونن. چرا که پسران شما تا حدود زیادی با مشاهده ، شرعیات رو یاد می گیرند بخصوص اگر این مشاهده با جمع دیدن شما (نماز جمعی) که حاکی از صمیمیت و دلگرمی است ، اتفاق بیفتد.

چرایی نماز و امور عقیدتی رو مرحله مرحله می توانید با زبان ساده به فرزندتون القاء کنید. در مراحل آغازین خدا شناسی رو در ذهن کودک نهادینه کنید. به عنوان مثال در قالب سوال، از نوجوان خود بپرسید چشم برای چه آفریده شده؟ پا و ...؟ کوه و زمین و..؟ بعد جهت سوال رو ببرید روی دلیل آفرینش انسان، که حالا که همه چیز برای خلقتش دلیل و حکمتی داره، دلیل افرینش ما چی هستش؟ اینکه ما اومدیم به این دنیا تا عاشق خدا بشیم و بهشتی بشیم. راهش هم اینه که از دستورات خدا تبعیت کنیم. هنرمندی خدا به این هستش که ما رو طوری افریده که با اختیار و انتخاب خودمون طوری عمل کنیم که بهشتی بشیم. حتی از یک ربات هم بالاتر هستیم. که ربات فقط آنچه بهش برنامه داده میشه عمل می کنه.
نکته: اساسا با طرح سوال در مورد آفرینش، روحیه کنجکاوی رو در کودکان شکوفا کردید و باعث میشه دید دقیقتری به پیرامون خود داشته باشند و از هر پدیده ای به راحتی عبور نکنند. اگر این رویکرد در این سن نهادینه بشه، باعث میشه در بزرگسالی در زندگی، رویکرد منطقی داشته باشند و این سوال همیشه در ذهنشون باقی بماند که «کی هستند» و «برای چه هستند» و «به کجا خواهند رفت»و ....! که این عبارات اصول یک جهانبینی رو تشکیل خواهند داد.
این مباحث رو اگر فکر می کنید کسی دیگه بهتر از شما می تونه انجام بده یا اینکه برای پسر شما جایگاه ویژه ای داره، نسبت به شما در اولویت هستش.

3- پیشنهاد ما در این زمینه اینه که کتاب جذاب «توحید مُفضَّل» (که در مورد فلسفه و شگفتیهای آفرینش هست) رو تهیه کنید که هر روز بخشی از اون رو بخونه. و روز بعد از اونها بازخورد بگیرد. یعنی سوال کنید که فلان مطلب دیشب چی بود. و برای هر روز یک ستاره یا امتیاز اختصاص بدید، و در نهایت بهش وعده بدید که اگر جمع امتیازات به 10 رسید مثلا، یک جایزه پیش شما داره

پسر شما وقتی با فکر و تامل خودش رو در این نظام هستی پیدا کرد، برای خودش ارزش قائل خواهد شد. به تدریج از وابستگی به همسالان دور خواهد شد، و سعی می کنه آنچه "درست" هست رو انجام بده (نه آنچه جوّ و عموم جامعه و بخصوص همسالان انجام میدن). چون برای خودش ارزش قائل شد مسوولیت پذیر خواهد شد. چون برای خودش ارزش قائل میشه دیگه دروغ نمی گه. برای رسیدن به این مرحله اصلا عجله نکنید. شاید لازم باشه 2-3 سال صبر کنید تا نتیجه بده. شتاب زدگی شما موجب ناامیدی شما میشه و ناامیدی، شما رو از اقدامات سنجیده محروم خواهد کرد.

4- تشویق به نماز حتما از راه جایزه می تواند پیشبرنده باشد. اینکه قرار بگذارید اگر به مدت یک هفته مثلا پایبند باشید، جایزه دارید. زمان رو از مقدار کم به طور تصاعدی شروع کنید. و این فرایند جایزه رو برای مدتی و نه همیشه ادامه بدید. طوری نشه که کودک به جایزه شرطی بشه و فقط برای جایزه نماز بخواند. مساله جایزه باید همزمان با بحث شناختی (که در قسمت دوم گفته شد اتفاق بیفتد)

5- دعوت به نماز هم باید بر اساس اصول خاصی باشد. به عنوان مثال از این کارها بپرهیزید:

ـ اعمال قدرت و مجبورکردن کودک به نماز بدون تشویق و توجیه ذهنی

ـ گرفتن وقت تفریح کودک مانند: وقت بازی و تماشای فیلم، به‌انگیزۀ نمازخواندن آن‌ها. به هیچ وجه وسط کاری که مورد علاقه اوست (مثل تماشای برنامه کودک) او رو برای نماز مجبور نکنید. این کار زدگی می آورد. به عنوان مثال مدتی قبل از وقت نماز می توانید تلویزیون و خاموش کنید، بعد کودک رو به نماز دعوت کنید

ـ مقایسۀ فرزندان خود با سایر کودکان نمازخوان. هیچ کودکی شرایط کودک شما رو نداره. شما با مقایسه مستقیم و تحمیلی با دیگر کودکان، بذر بد بینی و شکست رو در دل کودک می کارید. (مقایسه به نحو غیر مستقیم ایرادی نداره به نحوی که خود کودک متوجه اصل تفاوت بشود)

ـ دعوت کودک به نماز در زمانی که به تازگی تنبیه شده است. وقتی کودک تصویر ناجوری از تنبیه کننده در ذهن دارد، این تصویر در صورت دعوت به نماز، به خود نماز هم سرایت خواهد کرد.

ـ خسته‌کردن کودک یا نوجوان با برنامه‌های اضافی و تعقیبات نماز. نکته مهم در دعوت به نماز ، شور و ایجاد شوق است.

6- اگر پدر خانواده می توانند ایشون رو به مسجد ببرند، نکته مثبتی است. هم فضای مسجد و هم کثرت نمازگزاران در چشم کودک، چشمگیر خواهد بود.

7- یک نکته در مورد گوشی و فضای مجازی که چه بسا پسر شما مشغول به این فضا و رنگارنگی این پدیده شده باشه و اموری مثل نماز و .. رو ناچیز بدونه، و بی میلی پسر شما ممکنه ناشی از همین اعتیاد و مشغولیات به فضای مجازی باشه:
  به هیچ وجه تا سن 18سالگی نباید کودک گوشی داشته باشه. بلکه از گوشی مامان و باباش میتونه استفاده کنه. خونواده هایی که برای مشغول کردن کودک، یا ساکت کردنش گوشی تهیه می کنند بعدها که کودک دچار معضلات فضای مجازی شدن باید مجددا به فکر چاره باشند که شاید دیگه نشه کنترلشون کرد. کودک اگر خودش رو مالک گوشی بدونه، خودش رو در استفاده آزاد خواهد دید. این مالکیت خصوصی به کودک اجازه استفاده از گوشی رو حتی در عبور از خطوط قرمز خواهد داد.
پس شما نه کودکانتون رو از تکنولوژی روز دور کنید و نه اونها رو از مدیریت خود محروم کنید. گاهی گوشی خوودتون رو برای مدت کوتاهی به کودکان بسپارید. و مدیریت استفاده رو در دست بگیرید.
اگر درخواست خرید گوشی از شما داشت، بهشون جواب منفی ندید، بلکه به صورت جمله مثبت بیان کنید. مثلا بگید: «چشم، وقتی بزرگتر شدی برات می خریم». جواب منفی مستقیم شما، باعیث موضع گیری میشه و باعث میشه محبت شما رو از دلش خارج می کنه. که در حرف شنوی از شما تاثیر خواهد گذاشت.
 

موفق باشید