ضمیر متکلم مع الغیر در قرآن

با سلام و احترام

در پاسخ به سؤال شما کاربر گرامی باید گفت:

در زبان عربی و گاهی غیر عربی، متکلم و گوینده به دلایل متعددی به جای ضمیر مفرد از ضمیر جمع استفاده می‌کند که همین معنا درباره خداوند و در زبان قرآنی نیز صدق می کند. گاهی متکلم برای این‌که عظمت خود را به مخاطب گوشزد کند یا عظمت کاری را که انجام داده بخواهد نشان دهد یا برای توجه دادن به اسبابی که برای انجام کار قرار داده است، از ضمیر متصل یا منفصل نحن یا نا استفاده می کند.

بی شک یگانه بودن خدا متعال بدین معنا است که تنها او است که مستقلا و بدون نیاز به هیچ‌کس و هیچ چیز، خلق می‌کند، روزی می‌دهد، هدایت می‌کند، می‌میراند و.... و در علم کلام از اینها به توحید در خالقیت، توحید در رازقیت، توحید در هدایت و.... تعبیر شده است. اما این بدان معنا نیست که کسی و چیزی در خالقیت و رازقیت و هدایت و مانند آن هیچ نحوه سببیتی ندارد، بلکه حکمت خداوند این‌گونه اقتضا نموده که خلق کردن و رزق دادن و هدایت نمودن، بلکه اکثر افعال خود را از راه اسباب و مجاری خود اجرا می‌کند.

از این رو، خداوند می‌تواند به طور مستقیم و بدون هیچ واسطه‌‌ای، بیماران را شفا دهد، یا گرسنه‌ها را سیر نماید، یا گمراهان را هدایت کند، ولی بر اساس حکمت خود این‌گونه پسندیده است که برای هر کاری مجرا و اسباب خاص قرار داده است و هر کاری را از راه همان مجرا انجام می‌دهد. پس گرسنه‌‌ها را با نانی که خود آفریده است سیر می‌کند. مریض‌ها را با دارویی که خود آفریده و به وسیلۀ طبیبی که خود آفریده و تربیت کرده است شفا می‌دهد. البته نان و طبیب و دارو و همۀ اسباب، به اذن او اثر می‌کنند و نتیجۀ خاص خود را دارند. و هنگامی‌که دارو و طبیب و نان و آب و همه، وجود خود را دائماً از او می‌گیرند و به خواست او چنین آثاری را دارند، پس این‌گونه تاثیرات هیچ منافاتی با توحید و یگانگی خدا در ابعاد و زوایای مختلف خود ندارد و آنها شریک خداوند نیستند، بلکه مخلوقاتی هستند که در همه چیزشان از جمله آثاری که دارند محتاج به او هستند.

بنابر این، هر چند خداوند یگانه است و می‌بایست هر گاه از افعال خود خبر می‌دهد، از کلمه و ضمیر مفرد استفاده کند؛ چنان که بارها در قرآن به این نحو از خود تعبیر آورده است، اما در زبان عربی و گاهی غیر عربی، متکلم و گوینده به دلایل متعدد، برخی مواقع به جای این که بگوید: "من" این کار را انجام دادم، می‌گوید: "ما" این کار را انجام دادیم چنان که در قرآن کریم وقتی خداوند می خواهد عظمت خود را نشان دهد می فرماید: «"إِنَّا فَتَحْنَا لَکَ فَتْحاً مُبِینا"»؛ یا در آن جایی که می خواهد عظمت چیزی را نشان دهد می فرماید: «انا انزلناه فی لیلة القدر» یا «انا اعطیناک الکوثر.»

برای مطالعه بیشتر به لینک زیر رجوع کنید.
https://b2n.ir/e54611