فقط دلش میخواد باهاش بازی کنم...

با سلام مجدد به شما کاربر محترم

سؤالات متعددی در زمینه تربیت کودک مطرح کردید که سعی می‌کنم به تک تک آن‌ها جواب بدهم.

1- درباره حمام بردن کودکتان باید عرض کنم که بسیاری از کودکان زیر 4 سال از حمام رفتن اجتناب کرده و حتی برخی‌ها گریه و زاری هم می‌کنند. مهم این است که بررسی کنیم که علت اجتناب بچه‌ها از حمام رفتن و گریه و زاری کردنشان چیست؟

عمده بچه‌ها به خاطر اینکه وقتی دوش آب حمام، روی سرشان ریخته می‌شود، احساس خفگی و ناخوشایندی را تجربه می‌کنند یا هنگام شست و شوی سر و بدن، چشم‌هایشان سوزش پیدا می‌کند یا ترس این را دارند که کف حمام لیز بخورند و به زمین بیفتند و تجارب ترس آلود دیگر که همگی آن‌ها ممکن است از نگاه یک بزرگ‌سال کاملاً عادی باشد، ولی از نگاه کودک، ترسناک و عجیب و غریب باشد. لذا مجموع این موارد باعث می‌شود که بچه‌ها از رفتن به حمام حس ناخوشایندی پیدا کنند و از رفتن به حمام و شست و شو دوری نمایند. اما راهکار چیست تا مقاومت بچه‌ها را در این زمینه کمتر شده و از حمام رفتن فراری نشوند و نترسند؟

بردن اسباب بازی در حمام و قرار دادن آن‌ها روی وان حمام، می‌تواند حس خوشایندی را برای بچه‌ها ایجاد کند. به خصوص اگر به کودک خود بگویید که به جای حمام رفتن، می‌خواهیم بازی کنیم. لذا توصیه می‌کنم یک روز در هفته را اجازه بدهید تا کودکتان فقط در حمام بازی کند، بدون اینکه بخواهید او را حمام بدهید. در واقع قصدتان تنها این باشد که کودکتان داخل حمام بازی کند و این اطمینان را به او بدهید که فقط بناست در حمام بازی کند. سپس کم کم با کودک خود آب بازی کنید تا آن حس ناخوشایند پاشیدن آب بر روی بدنش تبدیل به تجربه و خاطره خوشایند شود. هرچقدر این تجربه و خاطره خوشایند بیشتر و تکرار شود، مقاومت کودکتان در مقابل رفتن به حمام شکسته شده و آن اضطراب و ترس از او برداشته خواهد شد.

2- درباره پوشیدن لباس‌ها هم باید توجه داشت که برخی از لباس‌ها، پوشیدنش برای کودک بسیار سخت است به خصوص لباس‌هایی که کمی تنگ، دکمه‌دار و آستین‌دار هستند و بعضی از بچه‌ها معمولاً از پوشیدنشان خودداری می‌کنند. لذا اگر تجربه ناخوشایند پوشیدن لباس چند بار برای بچه‌ها تکرار شود، خود به خود از انجام آن کار به طور مطلق خودداری کرده و حتی نسبت به پوشیدن لباس‌های به مراتب راحت‌تر هم اجتناب می‌کنند.

البته یک نکته را هم نباید هیچ گاه فراموش کرد که گاهی اوقات خود شما مقصر هستید. مثلاً زمانی که کودک کوچک‌تر است و تمایل به پوشیدن لباس‌هایش دارد، مانع می‌شوید و می‌گویید “تو نمی‌توانی” و یا چون این عمل توسط او به کندی صورت می‌گیرد، حوصله نمی‌کنید و به او مجال نمی‌دهید و مرتباً می‌گویید “زود باش ، چقدر کُند عمل می‌کنی، دیر شد … “ ولی بعدها که بزرگ‌تر شد از او این انتظارات را دارید. در این موقع کودک به دلیل خاطرات بدی که در ذهنش مانده، تمایل نشان نمی‌دهد که در لباس پوشیدن به شما کمک کند. اما راهکار چیست و چه باید کرد؟

- سعی کنید در ابتدا برای پوشیدن لباس‌های راحت‌تر و آسان‌تر او را تشویق کرده و کم کم در پوشیدن لباس‌های سخت‌تر به او کمک کنید. لذا هیچ گاه از پوشیدن لباس‌های سخت شروع نکنید.

- به کودک خود حق انتخاب بدهید؛ مثلاً به او بگویید که کدام‌یک از این دو لباس را می‌خواهی بپوشی؟ یا مثلاً بین رنگ آبی و قرمز، یکی را انتخاب کن. این سؤال کردن باعث می‌شود که کودک به جای لجبازی و مخالفت کردن به سمت انتخاب پیش برود. البته این ترفند همه جا جواب نمی‌دهد، ولی برای بعضی از مواقع می‌توان از این ترفند استفاده نمود و جلوی لجبازی کودکتان را در این زمینه گرفت.

- مسابقه پوشیدن لباس ترتیب بدهید؛ بدین صورت که با کودک خود مسابقه بدهید و بگویید که هرکسی زودتر دکمه لباس‌هایش را ببندد، فلان جایزه (که مورد علاقه کودکتان است) به او تعلق خواهد گرفت. این مسابقه دادن، هم باعث تخلیه هیجانی، بازی، سرگرمی و ایجاد حس خوشایند در او خواهد شد.

3- درباره دستشویی رفتن کودکتان هم باید توجه داشت که سن آمادگی کودکان برای رفتن تنها به دستشویی و انجام شست و شو متفاوت است. لذا برخی از کودکان حتی تا 4 سالگی هم ممکن است نیاز به کمک داشته باشند. اما برای تسهیل این امر از ترفند تشویق و جایزه استفاده کنید و از زور و اجبار و تحمیل نظر خودداری کنید تا به مرور زمان، کودکتان در این زمینه به آمادگی کامل برسد.

4- اینکه کودکتان حافظه و یادگیری خوبی دارد، بسیار خوب است، ولی این‌طور نیست که انتظار داشته باشید که در این سن و سال، استعدادش را بتوانید شکوفا کنید، بلکه این دوره سنی، دوره کسب تجربه و شناخت است. لذا تا می‌توانید در رشته‌های مختلف که منجر به بالا رفتن مهارت‌های ذهنی و شناختی او؛ مثل چرتکه و مهارت‌های بدنی؛ مانند ورزش و انعطاف پذیری بدنی، حفظ تعادل بدنی، تمرکز و ... و مهارت‌های رفتاری می‌شود، اجازه تجربه و شناخت را به او بدهید. این تجربه و شناخت به شکوفایی استعدادش در آینده کمک خواهد کرد.

ضمناً اگر دغدغه تربیت دینی دارید و کودکتان هم از خودش تمایل نشان می‌دهد، می‌توانید روی حفظ سوره‌های جزء 30 قرآن سرمایه گذاری کنید. از آنجایی که قرآن کریم، سراسر نور است. هدایت کودکتان به سمت این نور در همه ابعاد تربیتی، شخصیتی و رشد تأثیر تربیتی و پررنگی خواهد داشت.

5- درباره کودک خردسالتان هم که کمتر راه می‌رود از تشویق و تعریف و بازی‌هایی؛ مثل بدو بدو کردن استفاده کنید تا عضلات پایش قوی‌تر شود. اینکه کودکتان کمتر راه می‌رود، می‌تواند نشان از این بدهد که عضلات پایش ضعیف است و با کمی راه رفتن خسته می‌شود. لذا بازی‌هایی که نیاز به دویدن دارند به او کمک می‌کند تا هم عضلات قوی‌تری داشته باشد و هم کم کم میل به راه رفتن و دویدن در او بیشتر شود.

موفق باشید.