محبت درست و حسابی

در فردای قیامت، هر کسی با امام و پیشوای خود محشور می‌شود؛ و ما هم با اهلبیت(علیهم السلام)، ولی باید اطاعت خدا و ایشان را هم فراموش نکنیم.

حاضر شدن هر کس با امام خویش
خدای متعال در قرآن کریم این چنین بیان می‌دارد که روز قیامت هر انسانی با امام خود احضار می‌شود: «يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمينِهِ فَأُولئِكَ يَقْرَؤُنَ كِتابَهُمْ وَ لا يُظْلَمُونَ فَتيلاً[اسراء/۷۱] روز قيامت هر گروهى از مردم را با رهبرشان احضار می‌كنيم. نامه اعمال هر كسى (كه اهل بهشت است) بدست راست او داده می‌شود و آنها نامه اعمال خود را به دقت می‌خوانند و كمترين ستمى بر آنان نخواهد شد.»
در روایتی امام علی(علیه السلام) در موعظه خویش به نوف بکالی می‌فرماید: «يَا نَوْفُ مَنْ‏ أَحَبَّنَا كَانَ‏ مَعَنَا يَوْمَ‏ الْقِيَامَةِ وَ لَوْ أَنَّ رَجُلًا أَحَبَّ حَجَراً لَحَشَرَهُ اللَّهُ مَعَه‏[۱] ای نوف هر کسی هر چیزی را دوست دارد با همان محشور می‌شود و اگر مردی سنگی را دوست داشته باشد با همان محشور می‌شود.»
شاید منظور حضرت از سنگ، اشاره به پرستش بتها توسط بت‌پرستان و امثال آنها باشد؛ ولی در حالت کلی، پیام حدیث این است که هر کسی با مقتدا و مراد خویش محشور می‌شود.

تبعیت عامل همراهی با مولا علی (ع)
خدای بزرگ در قرآن می‌فزماید: «قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُوني‏ يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحيمٌ[آل عمران/31] بگو: اگر خدا را دوست مى‏‌داريد از من پيروى كنيد تا او نيز شما را دوست بدارد و گناهانتان را بيامرزد، كه آمرزنده و مهربان است.»  این آیه شریفه، آمرزش خدا در قیامت را منوط به پیروی و تبعیت از خدا و رسول می‌داند.
در شأن نزول این ایه آمده است: «جمعى در حضور پيغمبر (صلّى اللّه عليه و آله) ادعاى محبت پروردگار كردند، در حالى كه «عمل» به برنامه‏‌هاى الهى در آنها كمتر ديده مى‏‌شد، اين آيه و آيه بعد نازل شد و به آنها پاسخ گفت.[2] در آیه بعدی این سوره می‌خوانیم: «قُلْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ[آل عمران/32] بگو از خدا و پیامبرش اطاعت کنند»
این دو آیه شریفه، وظیفه ما شیعیان را مشخص می‌کند؛ وظیفه‌ای که تبعیت ما را از احادیث اهلبیت(علیهم السلام) می‌طلبد.
                   
امام صادق(علیه السلام) در حدیثی امیدوار کننده برای شیعیان می‌فرماید: «هنگامی که روز قیامت بیاید یک منادی از میان عرش ندا می‌دهد "خلیفه‌ی خدا در زمین کجاست؟" پس داوود نبی(علیه السّلام) به پا می‌خیزد. پس از جانب خداوند ندا می‌آید که مقصود ما تو نبودی اگر چه تو خلیفه‌ی خدا بودی. سپس ندا می‌دهد "خلیفه‌ی خدا در زمین کجاست؟" پس امیرالمومنین(علیه السّلام) به پا می‌خیزند. پس از جانب خداوند ندا می‌آید که ای جمیع مخلوقات، این علی بن ابیطالب، خلیفه‌ی خدا در زمین و حجّت او بر بندگانش است، پس هر کسی که در دنیا به ریسمان او آویخته، پس امروز به ریسمان او بیاویزد تا به نور او روشن شود و او را به سمت درجات بالای بهشت همراهی کند. در ادامه امام صادق(علیه السّلام) فرمودند: پس مردمی که در دنیا به ریسمان او آویخته بودند برمی‌خیزند و او را به سوی بهشت همراهی می‌کنند. سپس از جانب خداوند بلندمرتبه ندا می‌آید: آگاه باشید هرکس در دنیا امامت امامی را پذیرفته است پس او را تبعیّت کند و با او برود.» [3]
در این حدیث،  سخن از کسانی است که در این دنیا به ریسمان اهلبیت تمسک کرده باشند؛ و این یعنی تبعیت و اطاعت از اهلبیت(علیهم السلام) که حجت خدا بر روی زمین هستند، چنانکه در حدیث، از خلیفه بودن علی بن ابیطالب(علیه السلام) بر زمین، سخن به میان آمده است.
در روایتی دیگر، امام‌باقر(علیه السلام) خطاب به جابر چنین فرمود: «بَلِّغْ‌ شِيعَتِي‌ عَنِّي السَّلَامَ، وَ أَعْلِمْهُمْ أَنَّهُ لَا قَرَابَةَ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ لَايُتَقَرَّبُ إِلَيْهِ إِلَّا بِالطَّاعَةِ لَهُ. يَا جَابِرُ، مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ أَحَبَّنَا فَهُوَ وَلِيُّنَا، وَ مَنْ عَصَى‌اللَّهَ لَمْ‌يَنْفَعْهُ حُبُّنَا [4] به شیعۀ من سلام مرا برسان و به آنان اعلام کن که میان ما و خداوند متعال قرابت و آشنایی نیست و جز با اطاعت خداوند، تقرب به او حاصل نمی‌شود. ای جابر، هر کس خداوند را اطاعت کند، او ولیّ ماست و هر کس خداوند را معصیت کند، محبت ما او را سودی نمی‌بخشد.»
بدون شک محبتی که به دنبال آن تبعیت و پیروی نباشد؛ آن اثر لازم و مطلوب را ندارد؛ چنانکه در زندگی انسان‌ها نیز این نکته جریان دارد. کسی که به دیگری اظهار محبت خالی می‌کند؛ طرف مقابل به او می‌گوید اگر تو واقعاً دوست من هستی چرا در فلان جا به کمک من نیامدی؟ و...
آن روز، روزی است که هر کس خودش است و اعمالی که انجام داده: «وَ تَرى‏ كُلَّ أُمَّةٍ جاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعى‏ إِلى‏ كِتابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ[جاثیه/۲۸] و در آن روز هر گروهى را بنگرى كه به زانو در آمده و هر فرقه به سوى كتاب و نامه عمل خود خوانده شود (و ندا شود كه) امروز همه به پاداش اعمال خود مى‏‌رسيد.»
بنابراین اگر محبت و ارادت به اهلبیت در زندگی و اعمال و رفتار ما نمود داشته باشد؛ در آن روز سخت، سربلند و پیروز خواهیم بود وگرنه...

راهکار عملی و سخن آخر
کمتر عاقلی، محبت خالی را دارای تأثیر می‌داند. محبت اهلبیت(علیهم السلام) گر چه بسیار باارزش است، ولی چنانکه از آیات و روایات برمی‌آید باید با تبعیت و چنگ زدن به آموزه‌های آنان همراه باشد تا در روزی که چشم‌ها از وحشت به زیر افتاده‌ و همه را هراس فرا گرفته؛ «خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ذلِكَ الْيَوْمُ الَّذي كانُوا يُوعَدُون‏[۴۴/معارج] وحشت بر چشمانشان مستولى شده و به خوارى افتاده‏‌اند: اين است همان روزى كه آنها را وعده داده بودند» ان‌شاءالله سربلند و پیروز باشیم.

پی‌نوشتها
[۱]. شیخ صدوق، امالی، ص۲۱۰.
[2]. برگزيده تفسير نمونه، ج‏1، ص277.
[3]. مجلسی، محمد تقی، بحارالانوار،ج۸، ص.۱۰
[4]. طوسی، محمد بن حسن، امالی، ص۲۹۶.