مصیبت‌هایی که به انسان می‌رسد از ناحیه کیست؟

سوال: خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: «و اگر به آن‌ها (منافقان) حسنة (و پيروزى) برسد می‌گويند از ناحيه‌ خدا است و اگر سيئة (و شكستى) برسد می‌گويند از ناحيه توست؛ بگو همه اين‌ها از ناحيه خداست(نساء/78)». از طرفی در آیه بعدی می‌فرماید: «آن‌چه از نيكی‌ها به تو می‌رسد از ناحيه خداست و آن‌چه از بدى به تو می‌رسد از ناحيه خود توست(نساء/79)». در نگاه بدوی و سطحی بین این دو آیه تعارضی دیده می‌شود؛ در آیه قبل بیان می‌شود، همه کارها به دست خداست و در این آیه بیان می‌شود تنها کارهای نیک به دست خداوند متعال است.

پاسخ‌: آیه اول در صدد بیان این نکته است که طبق توحید افعالی همه نیروها از جانب خداوند متعال است و هیچ کاری در عالم هستی بدون نیرو و اذن پروردگار انجام نمی‌شود. اما در آیه دوم که بین حسنات و سیئات فرق گذاشته شده، بحث در منشأ و مبادی این موارد است، با این بیان که هر حسنه و نیکی که به او می‌رسد، از ناحیه خداوند متعال بوده و تفضلی از جانب اوست، اما گاهی خود انسان مرتکب عملی می‌شود که مستحق نوعی عقوبت و بلاست، و خداوند متعال به دنبال آن عمل، این سیئه و ناراحتی را برای او ایجاد می‌کند، یعنی سیئه را نیز خداوند متعال به وجود می‌آورد، ولی نه این‌که ابتدایی و از ناحیه او باشد، بلکه چون انسان مرتکب عمل قبیحی شده و مستحق عقوبت است، پس خداوند هم او را به آن عقوبت مبتلا می‌کند.

______________________________________
لینک مطلب:  https://btid.org/fa/news/15663