عمر بن خطاب، نقل کرده است که عایشه و حفصه پیامبر را اذیت میکردند و این در حالی است که خداوند فرمود: «قطعاً آنان که خدا و پیامبرش را می آزارند، خدا در دنیا و آخرت لعنتشان می کند، و برای آنان عذابی خوارکننده آماده کرده است.»
خداوند متعال، قرآن کریم را به عنوان کتابی انسان ساز و هدایتگر نازل کرده است. کتابی که بهترین نقشه راه است در راستای نشان دادن مسیر رسیدن انسان به سعادت ابدی. این کتاب آسمانی بهترین شاخص برای تشخیص حق و تمییز آن از باطل است.
عقاید شیعه و اهل تسنن
شیعه بخلاف دیگر مذاهب، با تمسک به قرآن و روایات اهل بیت(ثقلین) باورهای خود را بدست آورده است. از اینرو هیچ اشکالی بر عقاید ناب شیعی وارد نخواهد بود چون هر دو منبع شیعه، معصوم و از خطا و اشتباه مبرا هستند.
اهل تسنن نیز معتقدند عقایدشان را از قرآن و سنت اخذ کرده و اشکالی بر عقایدشان وارد نیست. این در حالی است که اندیشمندان و صاحب نظران بر اعتقادات اهل تسنن حتی بر مبنای خودشان، اشکالات فراوانی وارد کنند و آنها را به چالش بکشند.
در اینجا برآنم با توجه به قرآن و معتبر ترین منابع اهل تسنن، نسبت به یکی از مهمترین عقاید اهل تسنن سوالی را مطرح کنم.
عدالت عایشه و حفصه
یکی از مهمترین باورهای اهل تسنن، اعتقاد به «عدالت تمام صحابه پیامبر» میباشد.[1] همسران پیامبر به ویژه عایشه و حفصه را از مهمترین و بهترین صحابه رسول خدا دانسته و به تبع قائل به عدالت ایشان هستند.
با تفحص در منابع اهل تسنن، با روایاتی مواجه میشویم که نه تنها عدالت این دو زن را زیر سوال برده بلکه مطلبی بالاتر را به اثبات میرساند.
صحیح مسلم که از مهمترین منابع اهل تسنن بحساب میآید روایتی تامل برانگیز از قول عمر بن خطاب نقل کرده است که در بخشی از آن چنین آمده است: «فَدَخَلْتُ عَلَى عَائِشَةَ فَقُلْتُ يَا بِنْتَ أَبِي بَكْر أَقَدْ بَلَغَ مِنْ شَأْنِكِ أَنْ تُؤْذِي رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَتْ مَا لِي وَمَا لَكَ يَا ابْنَ الْخَطَّابِ عَلَيْكَ بِعَيْبَتِكَ. قَالَ فَدَخَلْتُ عَلَى حَفْصَةَ بِنْتِ عُمَرَ فَقُلْتُ لَهَا يَا حَفْصَةُ أَقَدْ بَلَغَ مِنْ شَأْنِكِ أَنْ تُؤْذِي رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَاللَّهِ لَقَدْ عَلِمْتِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لاَ يُحِبُّكِ. وَلَوْلاَ أَنَا لَطَلَّقَكِ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم؛[2] عمر مي گويد: نزد عایشه رفتم، گفتم: اى دختر ابوبكر كارت به آنجا رسيده است كه رسول خدا (صلي الله عليه وآله) را اذيت مىكنى؟! گفت: اى پسر خطاب! تو با من چه كار داری؟ دختر خودت را نصيحت كن!؛ عمر مي گويد: نزد حفصه رفتم و گفتم: چرا پيامبر خدا را اذيت مىكنى؟ به خدا سوگند خودت مىدانى كه رسول خدا (صلي الله عليه وآله) تو را دوست ندارد و اگر من نبودم تو را طلاق مىداد.»
در این روایت، عمر بن خطاب به صراحت عایشه و حفصه را به دلیل اذیت و آزار پیامبر توبیخ میکند. آنچه برای جویندگان حق و حقیقت حائز اهمیت میباشد این است که اگر این روایت را در کنار آیه زیر بگذاریم چه نتیجهای حاصل خواهد شد!؟
خداوند متعال با قاطعیت در مورد آزار و اذیت پیامبر فرمود: «ِإنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُهِينًا؛[3] قطعاً آنان که خدا و پیامبرش را می آزارند، خدا در دنیا و آخرت لعنتشان می کند، و برای آنان عذابی خوارکننده آماده کرده است.
آیا عایشه و حفصه، با علم به این آیه، پیامبر را آزار میدادند؟
آیا با وجود این روایت و آیه کریمه، همچنان میتوان قائل به عدالت ایشان بود؟
با توجه به مطالب بیان شده آیا عقیده شیعه مبنی بر انکار عدالت بعضی از صحابه برابر با حقیقت نیست؟
پی نوشت
[1] اسد الغابه،ج۱، ص۱۰؛ الاستیعاب، ج۱، ص۲.
[2] صحیح مسلم، ج2، ص1105.
[3] سوره احزاب، 57.
اهل تسنن قائل به عدالت تمام صحابه و زنان پیامبر هستند در حالیکه با توجه به منابع معتبر خودشان، عدالت بسیاری از صحابه به ویژه عایشه و حفصه قابل خدشه است.