توقع است قوه قضائیه در باب قانونگذاری و جرمشناسی در فضای مجازی تسریع داشته باشد؛ چراکه این ظرفیت امروز تأثیراتی حقیقی بر زندگی مردم دارد و سهلانگاری از آن صدمات جبرانناپذیری بر پیکرۀ امنیت روانی جامعه وارد خواهد نمود.
امنیت یکی از نیازهای اولیه و غریزي بشر است؛ چنانچه از دیرباز یکی از دغدغههای اساسی بشر، تأمین امنیت در حوزههای مختلف زندگی بوده است.
بسیاري از جنگها و صلحها براي تأمین و حفظ امنیت رخ داده و میدهد و باید توجه داشت، مهمترین مشکل براي یک کشور زمانی به وجود میآید که در محیط کار، زندگی، تحصیل و در فضاي عمومی جامعه، مردم احساس امنیت نکنند.
اهمیت امنیّت تا جایی است که میتوان گفت، اصولاً وجود حکومتها، دولتها و نهادهاي عمومی متأثر از همین نیاز بشري بوده است. یکی از مهمترین و درعینحال اساسیترین و فراگیرترین نوع آن "امنیت روانی" است؛ حق برخورداری از امنیّت روانی جزء حقها و آزادیهای فردی هر شهروندی میباشد.
مؤلفههای ایجاد امنیت روانی
مهمترین مؤلفههای ایجاد امنیّت روانی برای آحاد جامعه، حق برخورداری از دادرسی منصفانه است؛ دادرسی عادلانه یعنی حق دادخواهی، دسترسی به دادگاههای بیطرف و مستقل و... که هر فردی در فرایند دادرسی اعم از کیفری و مدنی بتواند از آن برخوردار شود.
بنابراین قوه قضائیه موظف است علاوه بر استیفای افراد جامعه در هنگام بروز اختلافات شخصی، در قبال ناهنجاریهایی که موجب برهمخوردن نظم عمومی یا آشفته سازی اذهان جامعه میشود نیز واکنشی درخور و بازدارنده از خود نشان دهد.
در بُعد فردی، وجود برخی قوانین دستوپاگیر و گاهی نابجا که بر اثر تغییر اقتضائات جامعه، یا ضعف در قانونگذاری، کارایی خود را ازدستدادهاند، موجب ایجاد نارضایتی و حتی فساد در سیر رسیدگی به پروندهها میشود. (1)
در بُعد عمومی نیز باتوجهبه گسترش فضای مجازی و وسعت تأثیرگذاری آن، هر خبر خلاف واقع میتواند جامعه را از بُعد روانی و در مواقعی حتی از بُعد امنیت اجتماعی مورد تهدید قرار دهد؛ لذا رهبر حکیم انقلاب که فقیهی عالم به مقتضیات زمانشان هستند، در توصیهای به قوه قضائیه در قبال امنیت روانی مردم اشاره فرمودند: «امنیت روانی از جمله حقوق عمومی است و دستگاه قضایی باید از نگران کردن و تخریب ذهن مردم بهوسیله شایعات و اظهارات دروغ و هراسافکنِ افراد مشخص یا نامشخص در رسانهها و فضای مجازی جلوگیری کند.» (۲)
توصیهای که البته به مذاق شایعهپراکنان خوش نیامد و با تحریف آشکار سخنان ایشان سعی داشتند (۳) چهرهای ناآگاه نسبت به مسائل روز را از رهبر انقلاب مخابره کنند، تا با این حربه در برابر قانونگذاریهای آتی بتوانند موج رسانهای کاذب به راه بیندازند.
قانونمندکردن بستر اینترنت میتواند تا حدی زیادی اثرات موج عظیم دروغپردازی و شایعه افکنی عناصر معلومالحال و رسانههایی از جمله رادیو فردا، بیبیسی، صدای آمریکا و البته پیادهنظامشان در فضای مجازی را کاهش دهد و مردم را نسبت به حقایق آگاهتر کند. امری که قطعاً به مذاق رسانههای دشمن خوش نخواهد آمد؛ لذا توقع است قوه قضائیه در باب قانونگذاری و جرمشناسی در فضای مجازی تسریع داشته باشد؛ چراکه این ظرفیت بر خلاف نامش، امروز تأثیراتی حقیقی بر زندگی مردم دارد و سهلانگاری از آن صدمات جبرانناپذیری بر پیکره امنیت روانی جامعه وارد خواهد نمود.
پینوشت:
1. پژوهشگاه قوهقضائیه https://b2n.ir/h04011
2. رهبر انقلاب؛ دیدار با اعضای قوه قضائیه 7/4/1401
3. رادیو فردا https://b2n.ir/r21657