وحدت بین امت اسلامی، امری ضروری و مورد تاکید علمای بزرگ اسلام است، اما درک غلط از وحدت و افراط و تفریط در این عرصه، ممکن است باعث نقض غرض گردد.
وحدت بین شیعه و سنی همواره مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده و هست. وحدت موجب جلوگیری از سوءاستفاده دشمنان از تفرقه بین مسلمانان، حفظ جان و ناموس ایشان، ایجاد زمینه گفتگو بین مذاهب و افزایش هدایتگری و رمز پیروزی مسلمانان بر کفار است. باوجود تمام این مزایا و حکمت‌ها، گاه برداشت اشتباه از معنای وحدت و نیز سوءاستفاده برخی افراد باعث می‌گردد که وحدت از مسیر اصلی منحرف گردد و دیگر، کارکردهای مورد انتظار را نداشته باشد؛ بلکه نتیجه آن تفرقه باشد؛ از این رو آسیب‌شناسی مسئله وحدت امری ضروری است.
بیان اعتقادات حقه و دوری از پنهان‌کاری
آشنایی با مواردی از سوءبرداشت یا سوءاستفاده از وحدت بین مسلمانان، منافی اتحاد مسلمانان نیست و ما را در تحققِ بهتر جبهه متحد اسلامی در برابر مستکبرین یاری می‌رساند. ازجمله موارد سوءبرداشت از وحدت، پنهان کردن اعتقادات حق و عدم بیان آن‌ها است، با این توجیه که ممکن است ایجاد اختلاف شود. اهانت به مقدسات اهل سنت قطعاً ممنوع و خلاف وحدت است، ولی بیان اعتقاداتِ حقه مذهب شیعه، منافی با وحدت نیست، بلکه اساساً یکی از حکمت‌های تأکید بر وحدت در کلام مقام معظم رهبری ایجاد زمینه گفتگو و طرح عقیده صحیح بوده است.[1]
قرار بر این است که با پرهیز از دامن زدن به اختلافات، امت اسلامی، قدرت واحدی در برابر دشمنان مستکبر باشد، حال اگر در فضای پرهیز از تنش و اختلاف و آکنده از احترام و حقیقت‌طلبی، آراء و نظرات متنوع بین مذاهب مطرح گردد و راهی برای رسیدن به نتیجه درست پیدا شود، باعث افزایش انسجام امت و تقویت جبهه اسلامی خواهد شد.
متأسفانه برخی افراد آگاهانه یا ناآگاهانه در جهت مقاصد استکبار حرکت می‌کنند و در این حرکت، از ابهام در معنای وحدت سوءاستفاده می‌نمایند. برای مثال به‌یقین تضعیف ایران اسلامی که در پیشانی مبارزه با جبهه کفر و نفاق قرار دارد، خلاف وحدت است. ایران همواره اولویت اول دنیای اسلام را حل مسئله فلسطین و مبارزه با نماد استکبار یعنی رژیم آمریکا دانسته است. این در حالی است که برخی مدعیان وحدت، دفاع از تروریست‌ها، درخواست آزادی اشرار و محکوم کردن مراکز علمی و اعتقادی از جمله جامعه المصطفی را در کارنامه دارند.[2] این حرکات که موجب تضعیف جمهوری اسلامی است به‌طورقطع باهدف وحدت سازگاری ندارد.
عدم نقل بیان‌های نادرست و تنش‌زا
از دیگر آسیب‌های سوءبرداشت یا سوءاستفاده از آموزه وحدت، بیان خلاف عقیده و واقع برخی شیعیان به بهانه تقریب بین شیعه و سنی است. وحدت به معنای تائید اعتقادات اشتباه مذاهب دیگر نیست هرچند این تائید ظاهری بوده و از عمق جان نباشد. برخورد متین با برادران مسلمان، پرهیز از تنش‌آفرینی، رعایت حسن معاشرت و اخلاق، امری معقول و ضروری است، اما لازم نیست علاوه بر این‌ها بر اعتقاد اشتباه دیگران صحه بگذاریم.
در تحقق وحدت بین مذاهب اسلامی نیاز به مماشات در رفتار و همدلی ضروری است، اما این همراهی و انسجام باید دوطرفه باشد. برخی افراد از شعار وحدت سوءاستفاده می‌کنند و آن را وسیله‌ای برای تضعیف اعتقادات درست شیعیان قرار می‌دهند. اگر قرار بر این باشد که مماشات با برخی افراد، باعث جسارت بیشتر آن‌ها و ضربه زدن به حق اهل‌بیت علیهم‌السلام و گمراهی جوانان شود، این همراهی در راستای اغراض استکبار و خلاف وحدت خواهد بود. به‌طورکلی در مسئله اعتقادی عقب‌نشینی آن‌هم در برابر افراد متکبر و تکفیری اشتباه استراتژیک است.
باوجود اینکه امت اسلامی باید وحدت بین مذاهب خود را در برابر استکبار حفظ کند و تأکید بر وحدت مسلمین از امور مسلم در سیاست جمهوری اسلامی است، اما برداشت انفعالی و غلط از وحدت موجب نقض غرض، قدرت گرفتن جریان‌های تکفیری و ایجاد تفرقه بیشتر می‌گردد. شیعه انگلیسی و جریان تکفیری هر دو منحرف از خط اسلام محسوب می‌شوند.[3]
پی‌نوشت:
[1]. پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، وحدت و یکدلی مسلمانان در نگاه مقام معظم رهبری: https://b2n.ir/b89233.
[2]. ویکی‌پدیا، مولوی عبدالحمید: https://b2n.ir/s54012.
[3]. دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای، فیش‌های شیعه انگلیسی: https://b2n.ir/j13926.