قرآن کریم آبروی مؤمنان را بسیار گران و ارزشمند میداند و از این رو برای حفظ جامعه از تهمتهای بیاساس مجازات دنیوی و جزای اُخروی در نظر گرفته است.
دین مبین اسلام آبروی مؤمن را بسیار عظیم میداند. در برخی از روایات، حرمت مؤمن و آبروی او از حرمت کعبه بالاتر دانسته شده است: «الْمُؤْمِنُ أَعْظَمُ حُرْمَةً مِنَ الْكَعْبَةِ»؛[1]
اسلام برای جلوگیری از اتهامات بیجا، مجازات سختی برای کسانی که بدون شاهد به دیگران اتهام میزنند در نظر گرفته است. از جمله این موارد مجازات 80 ضربه شلاق برای کسی است که به دیگری تهمت زنا بزند. خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: «وَ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثمُ لَمْ يَأْتُواْ بِأَرْبَعَةِ شهُدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِينَ جَلْدَةً وَ لَا تَقْبَلُواْ لهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَ أُوْلَئكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ*إِلَّا الَّذِينَ تَابُواْ مِن بَعْدِ ذَلِكَ وَ أَصْلَحُواْ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيم»؛[2] «و كسانى كه زنان پاكدامن را متّهم مىكنند سپس چهار شاهد (بر ادّعاى خود) نمىآورند، آنها را هشتاد تازيانه بزنيد و شهادتشان را هرگز نپذيريد و آنها فاسقانند. مگر كسانى كه بعد از آن توبه كنند و جبران نمايند كه خداوند غفور و رحيم است» .
خداوند متعال در این آیه دو مجازات برای کسانی که بدون دلیل و شاهد دیگران را به زنا متهم میکنند بیان میکند:
یک: مجازات بدنی که تحمل 80 ضربه شلاق است؛
دو: مجازات مدنی و اجتماعی که عدم قبول شهادت آنان باشد.
اما از آنجا که خداوند متعال دارای رحمت واسعه است، در انتها بیان میدارد که اگر کسی توبه کند و از مسیر اشتباه خود بازگردد، مورد عفو خداوند قرار خواهد گرفت.
در آیه دیگری از قرآن کریم خداوند متعال با لحن تندتری تهمتزنندگان را مخاطب قرار میدهد و بیان میدارد: «إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ الْغَافِلَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُواْ فىِ الدُّنْيَا وَ الاخِرَةِ وَ لهُمْ عَذَابٌ عَظِيم»؛[3] «همانا كسانى كه زنان پاكدامن و بىخبر (از هرگونه آلودگى) و مؤمن را متّهم مىسازند در دنيا و آخرت از رحمت الهى به دورند و عذاب بزرگى در انتظارشان است».
شاید دلیل عتاب شدیدتر قرآن در آیه دوم این باشد که این آیه شریفه به واقع نگاه دارد و از زنانی دفاع میکند که به ناحق به آنها تهمتی زده شده است، در حالی که آیه دوم به ظاهر حال توجه دارد و از این رو مسئله نبود شاهد را مطرح میکند که امری است دنیوی و اجتماعی. به هر حال خداوند متعال متهم کردن دیگران به امری منافی عفت را به هیچ رو برنتافته و مجازات دنیوی و اخروی برای تهمتزنندگان در نظر گرفته است.
در انتها شایسته است بیان شود که هرچند بنابر روایات[4] تهمت زدن به زنان و مردان تفاوتی در حکم مذکور در آیه ندارد، قرآن کریم تنها تهمت به زنان اشاره کرده است. این مطلب را میتوان نشانهای از توجه ویژه اسلام به حقوق زنان دانست تا از این آسیب که بیشتر دامنگیر زنان است در امان بمانند.
پینوشت:
[1]. ابن بابويه، محمد بن على الخصال، چاپ اول، انتشارات جامعه مدرسين، 1362ش، ج1، ص27.
[2]. نور:4و5.
[3]. نور:23.
[4]. شيخ حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، مؤسسة آل البيت عليهمالسلام، 1409ق، ج28، ص175، باب ثبوت حد قذف.