جمهوری اسلامی ایران با کشف ناگهانی یک منبع بزرگ لیتیومی به دومین دارنده این فلز گران‌بها تبدیل‌شده است. قرار گرفتن این فلز کمیاب در سبد صادراتی جمهوری اسلامی پیرو توسعه صنعت اکتشافی کشور و سیاست دولت برای تنوع سازی محصولات صادراتی است.
گرچه تحریم به‌عنوان یک ابزار آزاردهنده و هیستریک، در درگیری مستمر با ثبات و آرامش فضای کشور، مورد استفاده قرار گرفته است و رسانه‌های همسو با تحریم، تلاش کردند تا افکار عمومی مردم را دچار برخی تلاطم‌ها و نگرانی‌ها کنند. با وجود این تهدیدات روانی، که برخی آثار سوء را در داخل کشور داشته است، خودباوری و فعال شدن ظرفیت‌های اقتصادی کشور اما، روی دیگر سکه تحریم است .
یکی از اقدامات خنثی‌کننده تحریمی، توجه به دیگر منابع درآمدی و جایگزین کردن برخی اقلام صادراتی به جای نفت است. یک سیاست اقتصادی درست که هر روز ابعاد جدیدی به خود می‌گیرد. در تازه‌ترین نمونه، کشف منابع عظیم فلز لیتیوم، خبری خوشحال‌کننده برای دغدغه‌مندان اقتصادِ غیرنفتی بود. محمدهادی احمدی، معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان گفت: "برای اولین بار زمین شناسان ایرانی موفق به کشف دو معدن لیتیوم در دشت قهاوند شدند."[1]
راه‌اندازی این معادن ۴ سال به طول می‌انجامد. میزان ذخایر کشف‌شده ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تن کانسنگ لیتیوم برآورد شده است. گستره این دو معدن که استخراج سنگ لیتیوم در آن‌ها برنامه‌ریزی‌شده است، از ۵ تا ۶ کیلومترمربع است. آمار ارائه‌شده که حاکی از در اختیار گرفتن ده‌درصدی تجارت جهانی لیتیوم و سرمایه‌گذاری در این صنعت معدنی است. لیتیوم به‌عنوان سبک‌ترین فلز شناخته‌شده در این سیاره، اکنون به‌طور گسترده در دستگاه‌های الکتریکی نظیر تلفن‌های همراه و لپ‌تاپ گرفته تا اتومبیل‌ها و هواپیماها استفاده می‌شود.
اما اهمیت این ثروت خدادادی از آن جهت است، که ذخیره‌های هزاران ساله لیتیوم در طبیعت بسیار محدود بوده و در دنیا تنها چند کشور معدود، دارنده این معادن هستند، که همین کمیابی باعث گرانی این فلز است. ارزش دلاری که طی سالیان اخیر رشد چند برابری داشته است و با وجود نیاز روزافزون به این ماده معدنی گران‌بها و افزایش تقاضا، همچنان روند صعودی قیمت آن ادامه خواهد داشت. بر اساس گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات‌متحده آمریکا در سال ۲۰۲۱، منابع لیتیوم شناسایی‌شده در سراسر جهان به‌طور قابل‌توجهی افزایش‌یافته و حدود ۸۶ میلیون تن است.
اکنون جمهوری اسلامی با اتکا به همین داشته‌های سرزمینی و توسعه حوزه‌های اقتصادی، می‌تواند با تحریم‌های غرب علیه نفت ایران، راه‌های مختلفی را برای دور زدن تحریم نفتی طی کند، که آثار تنوع سبد صادراتی ایران در آینده خود را نشان خواهد داد.
پی‌نوشت:
1.ایرنا https://b2n.ir/n22411