مجله تصویری «زاویه» در برنامه 27 اردیبهشت، به موضوع بحران جمعیت پرداخت که به تعبیر مجری و تهیه‌کننده آن می‌تواند آینده تمدنی ایران را با خطر جدی مواجه کند. رئیس مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور در این برنامه به مباحثی پرداخت که پاسخگوی بسیاری از شبهات در این باره خواهد بود.
مجله تصویری علوم انسانی «زاویه» که به مباحث علوم انسانی می‌پردازد، در برنامه 27 اردیبهشت باز هم به یک موضوع بسیار مهم پرداخت؛ «بحران جمعیت»، که به تعبیر «سید مهدی ناظمی»، مجری و تهیه‌کننده این برنامه، اگر فکری به حال آن نشود، باید با آینده تمدنی ایران خداحافظی کرد.
ناظمی این پرسش‌ها را به عنوان طرح مسئله در آغاز برنامه عنوان می‌کند:
بحران جمعیت؛ دروغ یا واقعیت؟
آیا بحران جمعیت یک اصطلاح برآمده از ادبیات جناح‌های سیاسی حاکمیت است یا اشاره به یک واقعیت عینی دارد؟
در این صورت حل‌وفصل بحران جمعیت منوط به توسعه جمعیت است یا برعکس، حل‌وفصل توسعه در ایران منوط به داشتن جمعیت جوان است؟
و اگر بحران واقعیت دارد کدام گفتمان سیاسی مسبب این بحران است و آیا اصحاب این گفتمان، مسئولیت سیاسی خود را در این زمینه پذیرفته‌اند یا خیر؟
پیش‌نیاز بودن جمعیت جوان برای توسعه، اولین بحثی بود که مهمان برنامه به آن اشاره کرد و کمبود نیروی انسانی مولد را مهم‌ترین مانع توسعه دانست. «مسعود عالمی نیسی»، رئیس مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور-وابسته به وزارت علوم- در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود منابع غنی و ثروت قابل توجه در کشور و امکان استفاده از محصولات کشورهای توسعه‌یافته، باز هم باید متکی به نیروی انسانی باشیم؟ بر اهمیت استقلال کشور و نیاز به نیروی متخصص برای کاربست فناوری‌های پیشرفته تأکید کرد و تعداد اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها نسبت به جمعیت کشور را کم دانست و برخلاف تصور رایج، اشکال را نه در شمار بالای آن‌ها، که در استفاده نامناسب از ظرفیت اعضای هیأت علمی دانست و در زمینه اشتغال نیز افزایش جمعیت جوان را به‌شرط تدبیر و سیاست‌گذاری مناسب، در کاهش نرخ بیکاری مؤثر ارزیابی کرد.
او این تصور که در صورت عدم اتخاذ رویکرد کاهشی در سیاست‌گذاری‌های جمعیتی، کشور دچار بحران کمبود منابع می‌شد را اشتباه ارزیابی کرده و با استناد به بعضی منابع غربی، افزایش جمعیت را باعث رشد فناوری و در نتیجه، دستیابی ارزان‌تر به منابع دانست.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه سیاست‌های کاهشی در هیچ‌یک از کشورهای غربی اجرایی نشده است، اجرای این سیاست‌ها را حاصل برنامه‌ریزی‌های استعماری حاکمان ایالات متحده دانست، که در راستای غارت منابع، تلاش کردند به جای کشتار انسان‌ها مانع تولد آن‌ها شوند.
وی همچنین با استناد به آمار نشان داد نگرانی بابت کمبود منابع طبیعی در صورت افزایش جمعیت بی‌مورد بوده و مشکلات موجود در حوزه آب یا مسکن، نتیجه تصمیمات نادرست است.
عالمی نیسی به ترجمه کتاب‌های متعلق به یک مکتب فکری خاص و قرار دادن آن‌ها به عنوان کتاب درسی دانشگاه را دلیل تفکر نادرست چهره‌های علمی دانست و در پایان این گفتگو، در عین بحرانی دانستن موضوع جوانی جمعیت، با توجه به فرهنگ خانواده‌محور ایرانی، نسبت به حل این بحران ابراز امیدواری کرد.
گذشته از اینکه زمان برنامه فرصت پاسخگویی به همه پرسش‌های ابتدایی را نداد، مباحث بسیار ارزنده‌ای در این قسمت از «زاویه» مطرح شد که استفاده بهتر از صحنه می‌توانست به درک بهتر مخاطب از آن کمک کند. به عنوان مثال صفحه نمایش بزرگی که در طراحی صحنه به کار گرفته شده است، در طول مدت گفتگو بدون استفاده مانده و هیچ تصویر مرتبطی از آن پخش نشد؛ یا می‌شد قاب عکس‌هایی که پشت سر مجری و میهمان برنامه روی طاقچه قرار داده شده‌اند، متناسب با موضوع برنامه عوض شوند.
تماشای این قسمت از برنامه «زاویه» با توجه به خطر بحران جمعیت، به هر میهن‌دوستی توصیه میشود.