آیا تاکنون در اکتشافات فضایی اثری از حیات در نقاط دیگر فضا یافت شده است

آیا تاکنون در اکتشافات فضایی اثری از حیات یافت شده است؟

این سؤال همواره ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است، از آنجا که مواد شیمیایی ارگانیک همه جا پراکنده هستند این احتمال وجود دارد که در چنین جهان بزرگی سیارات دیگری مانند زمین وجود داشته باشد و امکان حیات در آن‌ها باشد.

در حال حاضر یکی از بزرگترین اهداف تحقیقات در مریخ، تلاش برای کشف حیات در سیاره سرخ است. دانشمندان کاملاً مطمئن هستند که در حال حاضر با توجه به شرایط کنونی مریخ موجودی در آن زندگی نمی‌کند. اما میلیون‌ها سال پیش، مریخ می‌توانست بسیار شبیه زمین باشد، با آب‌های سطحی فراوان در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها. اکنون، تحقیقات بر روی استفاده از ابزارهایی در مریخ نوردهایی مانند مریخ نوردهای استقامت و کنجکاوی برای جستجوی شواهدی از حیات باستانی در این سیاره متمرکز شده است.

شاید حیات در سیارات دیگر با زمین فرق کند

جستجو برای یافتن زیست فرازمینی برای سال‌ها است که توسط اخترشناسان دنبال می‌شود. حالا، اما گروهی از دانشمندان می‌گویند شاید حیات در کرات دیگر دقیقا مشابه آنچه در زمین می‌شناسیم نباشد.

در واقع همزمان که اخترشناسان به جستجوی حیات در خارج از مرز‌های جهان ما می‌پردازند، زیست‌شناسان سرگرم کنکاش و تجدید نظر در معنای کلمه حیات هستند. آنان معمولا حیات را به عنوان یک سامانه شیمیایی خودپایدار مطرح می‌کنند که می‌تواند عملکرد‌هایی مانند غذا خوردن، متابولیسم، تنفس، حرکت، رشد، تولید مثل و واکنش به محرک‌های خارجی را انجام دهد.

این تعریف به طور کلی در روی زمین بسیار خوب عمل می‌کند (حتی اگر در قاعده‌اش چند استثنای مهم مانند ویروس‌ها داشته باشد)، با این حال اگر حیات در جای دیگری در جهان تشکیل شده باشد ممکن است از همان ویژگی‌هایی که ما به آن‌ها عادت کرده‌ایم برخوردار نباشد.

بررسی حیات در سیارات دیگر

امکان حیات در کدام سیاره بیشتر است؟ به نظر میرسد دانشمندان در مریخ شواهد بیشتری پیدا کرده اند. اطلاعاتی درباره امکان زیستن در سیارات فراخورشیدی هم منتشر شده است که در ادامه می خوانید.

شواهدی از وجود حیات در مریخ به دلیل کشف متان؟

داشمندان علوم فضا، در مریخ ترکیباتی شبیه به متان کشف کردند که می‌تواند نشانه‌های جدیدی از حیات را در این سیاره نشان دهد. در پانزده سال گذشته و در زمان بررسی اتمسفر مریخ دانشمندان به دنبال کشف ترکیباتی بودند که نشانه‌هایی از حیات را در خود داشته باشد.

متان در شرایط استاندارد دما و فشارگازی بی‌بو، بی‌رنگ و و سبک‌تر از هوا است. این گاز در طبیعت از تجزیه و پوسیده شدن مواد آلی به ویژه فساد گیاهان و جانوران و همینطور فعالیت‌های حیاتی آنان ایجاد می‌شود.

اکنون یک تیم بین‌المللی از کارشناسان در حال بررسی داده‌هایی که در طی سال‌های گذشته از مریخ و دیگر سیارات منظومه شمسی به دست آمده هستند تا منبع این گاز را بیایند.

کشف آثار حیات در سیاره سرخ توسط مریخ‌نورد استقامت

اخیراً محققان از داده‌های ابزار SHERLOC، یک دوربین و طیف‌سنج که برای تشخیص مواد معدنی و مولکول‌های آلی استفاده می‌شود، برای تأیید کشف انواع مولکول‌های آلی در دهانه جیزرو مریخ استفاده کردند. یافته‌های مشابهی توسط مریخ نورد کنجکاوی در دهانه گیل پیدا شده است، اما این‌ها برخی از اولین نشانه‌های کشف در این مکان هستند.

مولکول‌های آلی غنی از کربن هستند و معمولاً با موجودات زنده مرتبط هستند، یا توسط آن‌ها ایجاد و استفاده می‌شوند. با این حال، آن‌ها نه تنها توسط حیات تولید می‌شوند بلکه می‌توانند توسط سایر فرآیند‌های طبیعی نیز تولید شوند؛ بنابراین یافتن این مولکول‌ها در مریخ نشان می‌دهد که زمانی می‌توانست در آنجا حیات میکروبی وجود داشته باشد.

یافته‌های مریخ‌نورد کنجکاوی نشان می‌دهد که مناطقی از سیاره سرخ که قبلاً دانشمندان معتقد بودند خشک‌تر هستند، در واقع محل نگهداری آب باستانی در مریخ بوده است. همچنین این شواهد جدید به شکل امواجی در صخره‌ها ارائه شده که دانشمندان معتقدند زمانی روی سطح این سیاره یافت شده است.

احتمال وجود حیات میکروبی در مریخ

این شواهد از آب باستانی، همراه با سایر پروژه‌های تحقیقاتی ناسا، حتی محققان را به بررسی احتمال وجود حیات میکروبی گذشته در مریخ هدایت کرده است. با ادامه مأموریت مریخ‌نورد کنجکاوی، به‌نظر می‌رسد در چند سال آینده اطلاعات باورنکردنی در مورد تاریخ مریخ و پتانسیل آن برای زندگی آشکار خواهد شد.

در چند سال گذشته، با کمک مریخ‌نورد کنجکاوی و استقامت ناسا، پیشرفت‌های باورنکردنی در درک ما از آب باستانی در مریخ و محیط زیست این سیاره به دست آمده است؛ و با برنامه‌ریزی ناسا برای انجام یک مأموریت سرنشین‌دار به مریخ در آینده، حتی می‌توان اطلاعات بیشتری درباره جهان‌های همسایه سیاره ما کسب کرد.

امکان سکونت در سیارات فراخورشیدی

امروز بیش از پنج هزار سیاره فراخورشیدی تأیید شده‌اند که در چند دسته کلی تقسیم‌بندی می‌شوند، اما برای بهتر شناختن آن‌ها می‌توانیم نگاه دقیق‌تری به بعضی‌های‌شان بیندازیم، دست‌کم به سیاراتی که دانشمندان امید بیشتری دارند تا وجود حیات در آن‌ها تأیید شود.

این سیاره در یک منظومه دوتایی در فاصله ۱۰۰سال نوری از زمین، قرار گرفته و درصورت تأیید شدن می‌تواند یک هدف جدید برای جست‌وجوی حیات بیگانه در کیهان باشد. TOI-۱۴۵۲ b ازنظر اندازه و جرم کمی بزرگ‌تر از زمین است و در منطقه قابل سکونت قرار دارد؛ یعنی در منطقه طلایی منظومه ستاره میزبان خود واقع شده و روی سطح آن ممکن است آب مایع وجود داشته‌باشد. این سیاره فراخورشیدی احتمالا مانند زمین، سنگی است، اما بسیار مرطوب‌تر.

WASP-۱۸۹ b

این سیاره در فاصله ۳۲۲ سال نوری از زمین، حدود ۲۰ برابر از میزان فاصله ما تا خورشید، به ستاره مرکزی یا خورشید خودش نزدیک است و با این‌حساب سیاره‌ای درحال جوش به‌شمار می‌رود. اما درعوض جوی چندلایه مثل زمین دارد. سیارات فراخورشیدی تا حالا کشف‌شده تنها یک لایه جو دارند و جو چند لایه وسپ، حاوی گاز‌هایی است که مقداری از نور ستاره اصلی را جذب می‌کند؛ درست مثل فعالیت لایه‌های جو زمین در برابر تابش‌های نور خورشید.

LP ۸۹۰-۹ b

دانشمندان می‌گویند یک ستاره کوتوله سرخ که تنها ۱۰۵سال نوری از ما فاصله دارد، ممکن است میزبان حداقل یک جهان قابل سکونت باشد. دانشمندان در مداری نزدیک به‌دور این ستاره سرد و کم‌نور، دو سیاره فراخورشیدی صخره‌ای را پیدا کرده‌اند که یکی از آن‌ها یعنی LP ۸۹۰-۹ b در چنان فاصله‌ای از خورشید خود قرار دارد که به‌راحتی می‌تواند حیات را در خود شکل دهد.

Kepler-۴۵۲ b

ناسا این سیاره را که ۶۰ درصد بزرگ‌تر از زمین ماست، پسرعموی بزرگ زمین نامیده‌است. فاصله مداری Kepler-۴۵۲ b با ستاره‌اش تقریبا مشابه فاصله زمین تا خورشید است؛ یعنی فاصله قابل‌سکونت که احتمال وجود آب به‌عنوان مایع حیات در آن زیاد است. این سیاره در خانواده سیاره‌های فراخورشیدی نزدیک به زمین قرار گرفته و تا زمانی که سیاره‌ای دقیقا شبیه به زمین پیدا شود، از نزدیک‌ترین گزینه‌ها به زمین شماره ۲ محسوب می‌شود.

منبع: تابناک جوان