هدف خلقت انسان

در آیاتی از قرآن کریم، به هدف از خلقت انسان اشاره شد. خلافت و جانشینی خداوند بر روی زمین و به دوش کشیدن امانت بزرگ الهی، عبارات مختلفی است که همگی به یک حقیقت اشاره دارد و آن هم، عبادت و بندگی خداوند است. در قرآن کریم آماده که جن و انس را جز برای اینکه مرا بپرستید نیافریدم.[۱] در اینجا مقصود از عبادت خداوند، نهایت خضوع و فروتنی در برابر اوست. روشن است که خداوند متعال غنی و بی‌نیاز مطلق است و بازگشت هدف مذکور به ذات بی‌نیاز وی نیست؛ بلکه این انسان است که با خضوع و خشوع در برابر پروردگار، به کمال خلقت خویش رسیده و به درگاه قرب او راه یابد. امام علی(ع) نیز در رابطه با بی نیازی مطلق خداوند فرموده که خدای متعال می‌فرماید: ای فرزند آدم! تو را نیافریدم تا سودی برم، بلکه تو را آفریدم تا از من سودی بری پس به جای هر چیز مرا برگزین؛ زیرا من، به جای هر چیز یاور تو هستم.[۲] به عبارت دیگر، این چنین نیست که خلقت جهان، سود و نتیجه‌ای برای خداوند به همراه داشته باشد؛ بلکه بازگشت این هدف به خود بندگان است یا به عبارتی گویاتر عبادت و بندگی خداوند غرض و نتیجه‌ای است که عاید فعل خدا می‌شود نه عاید فاعل که خود خدا باشد.

پی‌نوشت:

[۱]. سوره ذاریات، آیه۵۶.

[۲]. شرح نهج‌البلاغه ابن ابی الحدید، ج۲۰، ص۳۱۹، ح۶۶۵.