توصیف جهنم در قرآن

رهروان ولایت ـ قرآن کریم در آیات بسیاری به توصیف جهنم که مظهر خشم و غضب الهی‌ست، پرداخته و عذاب الهی را ترسیم می‌کند؛ ما برای نمونه چند مورد از این آیات را انتخاب کرده و بیان می‌کنیم:

1. «إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِنا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ ناراً كُلَّما نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْناهُمْ جُلُوداً غَيْرَها لِيَذُوقُوا الْعَذابَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَزِيزاً حَكِيماً؛ [نساء/56] كسانی‌كه به آيات ما كافر شدند، به زودى آن‌ها را در آتشى وارد مى‏‌كنيم كه هر آینه پوست بدنشان بسوزد، پوست ديگرى به جاى آن قرار مى‏‌دهيم تا بچشند عذاب ما را، خداوند توانا و حكيم است».

2. «وَ تَرَى الْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍ مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفادِ* سَرابِيلُهُمْ مِنْ قَطِرانٍ وَ تَغْشى‏ وُجُوهَهُمُ النَّارُ؛ [ابراهیم/50 و 49] و در آن روز، مجرمان را با هم در غل و زنجير مى‏‌بينى، لباس‌هایشان از قطران(ماده چسبنده بد بوى قابل اشتعال) است و صورت‌هايشان را آتش ‏پوشانده است».
درباره «سَرابِيلُهُمْ مِنْ قَطِران» امام باقر(عليه‌السلام) فرمودند: « «قَطِرَان» مس گرم و گداخته است، يعنى آن پيراهنى كه از مس گداخته است را جهنمى‏‌ها بر تن مى‏‌كنند و از شدت گرماى آن، صورت‌هايشان را آتش مى‏‌پوشاند».[1]

3. «مِنْ وَرائِهِ جَهَنَّمُ وَ يُسْقى‏ مِنْ ماءٍ صَدِيد؛ [ابراهیم/16] به دنبال او جهنم خواهد بود و از آب بد بوى متعفنى نوشانده مى‏‌شود».
امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: «مراد از این آشاميدنى‏ كه به جهنمى‏‌ها خورانده مى‏‌شود، آن مايعى است كه از فروج زن‌هاى زناكار بيرون مى‏‌آيد».[2]

4. «يَتَجَرَّعُهُ وَ لا يَكادُ يُسِيغُهُ وَ يَأْتِيهِ الْمَوْتُ مِنْ كُلِّ مَكانٍ وَ ما هُوَ بِمَيِّتٍ وَ مِنْ وَرائِهِ عَذابٌ غَلِيظٌ؛ [ابراهیم/17] به زحمت جرعه جرعه آن‌را سر مى‏‌كشد و هرگز به ميل خود حاضر نيست آن‌را بياشامد و مرگ، از هر مكانى به سراغ او مى‏‌آيد، ولى با اين‌همه نمى‏‌ميرد و به دنبال آن عذاب شديدى است».
در تفسیر این آیه بیان شده است: چون‌که آب «صَديد» را به او نزديك كنند كه بياشامد، متنفر شده و از خوردن آن خودداری می‌کند و چون نزديك كنند، پوست صورتش بسوزد و پوست سرش با موهای آن، مجموعاً كنده شود و چون بياشامد، روده‏‌ها و معده او پاره شود و بیرون بریزد.
پس آن دوزخيان آن‌قدر گريه كنند كه از اثر آن در چهره‌هايشان مانند جوى و نهر، اشك سرازير شود؛ سپس اشك منقطع شود و به جاى آن، خون گريه كنند و خون جارى گردد».[3]

5. «فَالَّذِينَ كَفَرُوا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيابٌ مِنْ نارٍ يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُؤُسِهِمُ الْحَمِيمُ* يُصْهَرُ بِهِ ما فِي بُطُونِهِمْ وَ الْجُلُودُ* وَ لَهُمْ مَقامِعُ مِنْ حَدِيدٍ* كُلَّما أَرادُوا أَنْ يَخْرُجُوا مِنْها مِنْ غَمٍّ أُعِيدُوا فِيها وَ ذُوقُوا عَذابَ الْحَرِيقِ؛[حج/22-19] كسانی‌كه كافر شدند لباس‌هايى از آتش براى آن‌ها بريده مى‏‌شود و مايع سوزان و جوشان بر سر آن‌ها فرو مى‏‌ريزند، آن‌چنان‌كه هم درون‌شان را آب مى‏‌كند و هم برون‌شان را و براى آن‌ها گرزهايى از آهن است. هر گاه بخواهند از غم و اندوه‏‌هاى دوزخ خارج شوند، آن‌ها را به آن باز مى‏‌گردانند و (به آن‌ها گفته مى‏‌شود) بچشيد عذاب سوزان را».

آیات توصیف کننده جهنم، بسیار زیاد است و ما برای رعایت اختصار، به ذکر این موارد اکتفا کردیم. با توجه به این آیات، واقعاً جا دارد آدمی بسیار مواظب رفتار و کردار خود باشد و به شدت از گناهان کبیره دوری کند و خود را با این کار از عذاب و خشم الهی و جهنم نجات دهد.

---------------------------------------

پی‌نوشت:
[1]. تفسیر قمی، ج1، ص 372.
[2]. الکافی، ج2، ص 357.
[3]. تفسیر قمی، ج1، ص 368.