سبقت در اسلام امیرالمومنین ازمنابع اهل سنت

یکی از فضائل اختصاصی و منحصر به فرد امیرالمومنین(علیه‌السلام) که هیچ فردی در آن شریک نیست، سبقت در اسلام آوردن حضرت است. روایت‌های معتبر و گزارش‌های تاریخی بر این موضوع اتفاق نظر دارند که امیرالمومنین(علیه‌السلام) نخستين كسى است كه آئين اسلام را پذيرفت و به حقيقت هر چه تمام‌تر، از پيامبر اكرم(صلّى‌اللّه‌علیه‌وآله) پيروى نمود و اين در حالى بود كه حضرت هنوز نوجوان و قبل از بلوغ سنی بودند.

ذکر این نکته لازم و ضروری است که آوردن تمام روایات و گزارشات در یک پست یک صفحه‌ای محال و ناممکن است، ولی از میان روایات موثق و مورد اطمینان می‌توان به چند نمونه اشاره کرد تا برای خواننده محترم یقین حاصل شود که تمام بزرگان اهل سنت و شیعه باالاتفاق این فضیلت را برای امیرالمومنین(علیه‌السلام) ذکر نموده‌اند. ما در این نوشتار به جهت این‌که ذکر همه آن‌ها در این مختصر نمی‌گنجد، برای رعایت اختصار تنها به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

«احمد بن حنبل» که از بزرگان اهل سنت است و آنان کتاب او را تالی تلو قرآن می‌دانند، گزارش كرده است: «در كتابى كه بخطّ پدرم بود، اين جملات نوشته بود: پيامبر اكرم(صلّى‌اللّه‌علیه‌وآله) خطاب به حضرت فاطمه(سّلام‌الله‌علیها) فرمود: آيا شادمان نيستى از اين‌كه تو را به همسرى مردى در آوردم كه پيش از ساير پيروانم، اسلام اختيار كرده و علم و دانش او، از همگان بيشتر و بردبارى او، از ديگران افزونتر است؟[1]
اين حديث را «متّقى هندی» در  کتاب كنز العمّال و «هيثمى» در کتاب مجمع الزوائد ذكر کرده‌‏اند و «هيثمى» گفته است: سند اين حديث، از رجال موثّقى برخوردار است.[2]

ترمذی که از بزرگان اهل سنت است و کتاب او از صحاح شش‌گانه اهل سنت شمرده می‌شود، روايت كرده است: «نخستين كسى كه افتخار تشرّف به آئين اسلام را پذيرفت، على(علیه‌السلام) بود».[3]
اين حديث را «حاكم نیشابوری» در كتاب مستدرك الصحيحين با چندین روايت گزارش كرده و صحت آن‌ را تصديق نموده است و «احمد بن حنبل» در کتاب مسند، «نسائى» نيز در كتاب خصائص امیرالمومنین(علیه‌السلام) و «ابن اثير» هم در کتاب اسد الغابة و «متّقى هندی» هم، در کتاب کنز العمال نقل كرده‌اند و «متّقى هندی» اضافه نموده است: اين حديث را « طبرى» در تاريخ طبرى به دو سند گزارش كرده است.[4]

ابن عبدالبر نیز از بزرگان اهل سنت در کتاب الاستيعاب چندین روایت را آورده و به این مطلب اشاره کرده است که: «امیرالمومنین(علیه‌السلام) نخستين كسى است كه اسلام اختيار كرده است».[5]
طبری، خطیب بغدادی، ابن اثیر و... که کتب تاریخی بزرگ اهل سنت را نوشته و مورد اعتماد ایشان هستند در کتب خود به موضوع مورد نظر اشاره کرده و به اتفاق گفته‏‌اند: «امیرالمومنین(علیه‌السلام) نخستين بزرگوارى است كه اسلام آورده است».[6]

سيوطى در كتاب الدر المنثور، در ذيل تفسير آيات شريفه: «وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ [واقعه/10ـ7]و شما سه گروه شويد، سعادتمندان، چه بلند مرتبه‏‌اند سعادتمندان! و شقاوتمندان، چه دون پايه‌‏اند شقاوتمندان! و  پيشى گيرندگان [به اعمال نيك‏] كه پيشى گيرندگان [به رحمت و آمرزش‏] هستند»، نقل كرده است که آيه «وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ» درباره «حزقيل»، مؤمن آل فرعون، و «حبيب نجّار» و در حق امیرالمومنین(علیه‌السلام) نازل شده است. و هر يك از ايشان در ايمان به حق تعالى بر مردم خود، پيشى گرفته‏‌اند و على(علیه‌السلام) در پيشى گرفتن به ايمان به حق تعالى، برتر و والاتر از آنان بود».

در نتیجه: این روایات گزارش مختصری از انبوه روایاتی است که گزارش کرده‌اند: امیرالمومنین(علیه‌السلام) نخستين كسى است كه اسلام اختيار كرده است و به این فضیلت بزرگ که یکی از فضائل حضرت می‌باشد اعتراف کرده‌اند. سؤال اینجاست که آیا کسی که از جهت فضیلت و برتری از دیگران افضل است باید امام باشد یا کسی که از فضیلت بی‌بهره؟

______________________
پی‌نوشت:
[1]. مسند احمد بن حنبل، ج5، ص21.
[2]. كنز العمّال، ج6، ص153؛ مجمع الزوائد، ج9، ص101.
[3]. صحيح ترمذى، ج2، ص301.
[4]. مستدرك الصحيحين، ج3، ص136ـ 465ـ499و...؛ مسند احمد بن حنبل، ص367؛ خصائص امیرالمومنین، ص2؛ اسد الغابة، ج4، ص17؛ كنز العمال، ج6، ص400.
[5]. الاستيعاب، ج2، ص456ـ457ـ458.
[6]. تاريخ طبرى، ج2، ص57؛ تاريخ بغداد، ج2، ص18؛ اسد الغابة، ج4، ص17.