دو چالش مهم مسلمانان در عصر غیبت

دوران غیبت، دوران امتحان و سختی‌ است و طولانی شدن غیبت موجب شبهه و سرگردانی می‌شود. در این دوره عرصه برای مردود شدن بسیاری از مردم به‌ویژه خواص فراهم می‌آید. در این دوره و قبل از ظهور امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) شبهات و هجمه‌های اعتقادی و فرهنگی و سیاسی فراوانی به وجود می‌آید که در بازی‌ها و جریان‌های سیاسی، پیچیده‌تر می‌شود. این آمیختگی شبهات اعتقادی با مسائل سیاسی، یکی از مشکلات جدی جامعه اسلامی در این دوره می‌باشد که مسلمانان و بالاخص شیعیان را با دو چالش عمده روبرو می‌کند:

1. تحیر و سرگردانی
این دوران را می‌توان عصر حیرت و سرگردانی دانست. تزلزل در باورها و اعتقادات و حقایق دینی و تحیر و سرگردانی در مسائل اساسی زندگی، به‌خصوص در مورد غیبت امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) مهم‌ترین مشکل جامعه شیعی است. مردودین این دوران، افرادی هستنند که اعتقاد خود را به راه روشن مهدویت و آینده مطلوب جهان از دست‌ می‌دهند.
«زراره» از یاران خاص امام صادق(علیه‌السلام) نقل می‌کند که حضرت فرمود: «برای مردم زمانی فرا می‌رسد که امام‌شان از آنان غایب شود». عرض کردم: مردم در آن زمان چه باید بکنند و تکلیف‌شان چیست؟ حضرت فرمود: به همان راهی که برای آنها تعیین شده(تقلید از فقها) باید عمل کنند تا اینکه امر آشکار گردد(ظهور محقق شود)».[1]

2. غربال شدن‌ها و ریزش‌ها
دوران آخرالزمان، سخت‌ترین عصر برای رسیدن به مراحل والای انسانی و اسلامی است و ممکن است تعداد کمی از منتظران و شیعیان بتوانند از امتحانات مشکلات سیاسی، اعتقادی، فرهنگی و اجتماعی آخرالزمان به‌سلامتی عبور کنند. در واقع مردودی‌های این دوره بسیار زیادتر از تمامی دوران‌ها و ریزش‌های آن شدیدتر و اسف‌بارتر است و گذر کنندگان از این مراحل از نظر کمی، تعداد اندکی هستند که تنها شامل نیروهای صالح و حق‌طلب و متدین و ولایت‌مدار می‌شود. اینان با سربلندی از امتحانات آخرالزمان خارج می‌شوند و زلال و شفاف‌تر از گذشته به مقصد و غایت نهایی نزدیک می‌شوند.

امام باقر(علیه‌السلام) به «جابر جعفی» می‌فرماید: «فرج ما واقع نمی‌گردد، تا این‌که غربال شوید، سپس غربال شوید، سپس غربال شوید تا ناصافی و آلودگی برود و صاف و خالص باقی بماند».[2]

اما به‌راستی هدف از این ریزش‌ها را باید چگونه ارزیابی نمود؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت: تنها صالحان و عدالت‌طلبان و حق‌گرایان هستند که از این امتحانات سربلند بیرون آمده و به یاری امام زمان(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) اقدام می‌کنند. کسانی هم که در این امتحان مردود شوند مسیر خود را از مسیر ولایت و حق جدا ساخته و حتی در این راه کارشکنی می‌کنند.

______________________________
پی‌نوشت
[۱]. «يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ يَغِيبُ عَنْهُمْ إِمَامُهُمْ فَقُلْتُ لَهُ مَا يَصْنَعُ النَّاسُ فِي ذَلِكَ الزَّمَانِ قَالَ يَتَمَسَّكُونَ بِالْأَمْرِ الَّذِي هُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ». كمال الدين و تمام النعمه، شیخ صدوق، تصحیح علی اکبر غفاری، انتشارات اسلامیه، ۱۳۹۵ق، ج2، ص350.
[2]. «قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ ع مَتَى يَكُونُ فَرَجُكُمْ فَقَالَ هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ لَا يَكُونُ فَرَجُنَا حَتَّى تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا ثُمَّ تُغَرْبَلُوا يَقُولُهَا ثَلَاثاً حَتَّى يُذْهِبَ [اللَّهُ تَعَالَى‏] الْكَدِرَ وَ يُبْقِيَ الصَّفْوَ». الغیبه، شیخ طوسی، دار المعارف الاسلامیه، 1411ق، ص339.