فریادرسی پیامبر و اهل بیت در لحظه مرگ

پاسخ اجمالی:
در احادیث بسیار زیادی از حاضر شدن پیامبر و اهل بیت ایشان بر بالین هر فرد محتضری سخن به میان آمده است. دیداری که برای دوستان مایه چشم روشنی و برای دشمنان سبب حسرت و عذاب است.
پاسخ تفصیلی:
بله آنچه در رابطه با لحظه جان دادن و آمدن پیامبر و اهل بیت(علیهم السلام) شنیده اید به مستند به احادیث می باشد. بلکه احادیث زیادی نیز در این رابطه وارد شده است. حتی بیان شده که این مطلب مختص مؤمنان و عاشقان ۱۴معصوم نیست و مسئله ای عمومی است که در ادامه آنها را در دو دسته تقدیم می کنیم:
الف) همه انسانها و دیدار پیامبر و اهل بیت ایشان
۱- فضیل یسار از امام باقر و امام صادق(علیهماالسلام) نقل کرده که فرمودند:«حَرَامٌ‏ عَلَى‏ رُوحٍ‏ أَنْ‏ تُفَارِقَ‏ جَسَدَهَا حَتَّى تَرَى الْخَمْسَةَ، حَتَّى تَرَى مُحَمَّداً وَ عَلِيّاً وَ فَاطِمَةَ وَ حَسَناً وَ حُسَيْناً (عَلَيْهِمُ السَّلَامُ) بِحَيْثُ تَقَرُّ عَيْنُهَا، أَوْ تُسْخَنَ عَيْنُهَا؛ حرام است بر روح اینکه جدا شود از جسدش مگر اینکه پنج تن یعنی محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین(علیهم السلام) را ببیند و این دیدار یا باعث روشنی چشم او و یا باعث گداخته شدن چشم او می شود.»[امالی، شیخ طوسی، ص۶۲۸]
۲- پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند: «وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا تُفَارِقُ رُوحٌ جَسَدَ صَاحِبِهَا حَتَّى يَأْكُلَ مِنْ‏ ثِمَارِ الْجَنَّةِ أَوْ مِنْ‏ شَجَرَةِ الزَّقُّومِ وَ حِينَ يَرَى مَلَكَ الْمَوْتِ يَرَانِي وَ يَرَى عَلِيّاً وَ فَاطِمَةَ وَ حَسَناً وَ حُسَيْناً ع فَإِنْ كَانَ يُحِبُّنَا قُلْتُ يَا مَلَكَ الْمَوْتِ ارْفُقْ بِهِ إِنَّهُ كَانَ يُحِبُّنِي وَ يُحِبُّ أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنْ كَانَ يُبْغِضُنَا قُلْتُ يَا مَلَكَ الْمَوْتِ شَدِّدْ عَلَيْهِ إِنَّهُ كَانَ يُبْغِضُنِي وَ يُبْغِضُ أَهْلَ بَيْتِي‏؛ قسم به کسی که جانم در دست اوست؛ روح از بدن صاحبش جدا نمی شود مگر آنکه میوه ای از میوه های بهشتی و یا میوه درخت جهنمی زقوم را می خورد و در لحظه ای که ملک الموت را می بیند؛ مرا و علی و فاطمه و حسن و حسین را خواهد دید. پس اگر از محبان ما باشد به فرشته مرگ می گویم با او مدارا کن که او مرا و خاندانم را دوست دارد و اگر از دشمنانم باشد می گویم ای فرشته مرگ بر او سخت بگیر که او با من و خاندانم دشمن است.»[ بشارة المصطفى لشيعة المرتضى، طبری آملی، ج‏۲، ص۶]
همچنانکه در دو حدیث بالا به وضوح آمده است همه انسانها در هنگام مرگ پنج تن را خواهند دید و اگر به آنها معتقد باشند و از زمره دوستداران پیامبر و اهل بیت به شمار روند؛ این دیدار سبب آسانی مرگ و جان دادن برای آنهاست. و اگر در زمره منکران آنها به شمار آیند با این دیدار بر عذاب و حسرت آنها افزوده شده، به اشتباهشان پی برده وجان دادن را بر آنها دردناک تر می کند.
ب) چهارده معصوم بر بالین دوستان
علاوه بر حضور ۵تن در لحظه جان دادن، فرد اگر از مؤمنان حقیقی و شیعیان باشد در آن لحظات سخت، چهارده معصوم را بر بالین خود حاضر دیده و این دیدار سبب آسانی و آرامش او هنگام جان دادن می شود. همچنانکه از امام صادق(علیه‌السلام) پرسیدند: آیا مؤمن در لحظه جان دادن نا خوشنود است؟ حضرت فرمودند: «لَا وَ اللَّهِ إِنَّهُ إِذَا أَتَاهُ مَلَكُ الْمَوْتِ لِقَبْضِ رُوحِهِ جَزِعَ عِنْدَ ذَلِكَ فَيَقُولُ لَهُ مَلَكُ الْمَوْتِ يَا وَلِيَّ اللَّهِ لَا تَجْزَعْ فَوَ الَّذِي بَعَثَ مُحَمَّداً ص لَأَنَا أَبَرُّ بِكَ‏ وَ أَشْفَقُ‏ عَلَيْكَ‏ مِنْ‏ وَالِدٍ رَحِيمٍ‏ لَوْ حَضَرَكَ‏ افْتَحْ عَيْنَكَ فَانْظُر قَالَ وَ يُمَثَّلُ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ وَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ فَاطِمَةُ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ ذُرِّيَّتِهِمْ ع فَيُقَالُ لَهُ هَذَا رَسُولُ اللَّهِ وَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ فَاطِمَةُ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ الْأَئِمَّةُ ع رُفَقَاؤُكَ قَالَ فَيَفْتَحُ عَيْنَهُ فَيَنْظُر ...؛ نه به خدا سوگند؛ وقتی فرشته مرگ برای گرفتن جانش سر می‌زند؛ مؤمن جزع و بی تابی کرده و ملک الموت به او می‌گوید ای ولی خدا، قسم به خدایی که محمد را مبعوث کرد؛ همانا من از پدری مهربان که به بالینت بیاید مهربان تر هستم. چشمانت را باز کن و ببین که پیامبر و امیرالمؤمنین و فاطمه و حسن و حسین و ائمه از فرزندان آنها بر تو حاضر شدند. ببین اینان رفیقان تو هستند. سپس چشمش را می گشاید و می بیند ....»[الکافی، کلینی، ج۳، ص۱۲۷]
نتیجه گیری
آمدن پنج تن بر بالین افراد به هنگام مرگ مسئله ای عمومی است و برای فرد در آن لحظات این حقایق ناب تمثل یافته و فرد اگر منکر آنها باشد این دیدار برایش سخت و عذاب آور و اگر معتقد و پیروی آنها باشد؛ این دیدار سبب آرامش او خواهد شد. هر چند که مؤمنان و پیروان مکتب اهل بیت در هنگام جان دادن چهارده معصوم را دیده و با بشارت آنها به بهشت بر دنیای خود خاتمه می دهند.