چرا خدا به کشتی قسم خورده است؟

پاسخ اجمالی:
اشتباه شما اینجاست که قسم های انسانی را با قسم هایی که خداوند به کار برده است یکی دانسته و از آن بدتر، نگاهی به آیات قبلی و سیر سوگندها در این سوره نداشته اید. اگر به آیات قبلی همین سوره نظر می کردید؛ می فهمیدید که قسم ها حول کارکردهای مختلف باد و برای یادآوری نوع خلقت، مخلوقات الهی و ایمان به عظمت خداوند آمده است.

پاسخ تفصیلی:
ما برای جبران عدم اعتماد طرف مقابل نسبت به خود، از قسم و سوگند استفاده می کنیم. در اصل این سوگندها برای رفع نقص یا متزلزل بودن حرف یا عمل ماست. اما درباره خداوند و سوگندهای او مسئله اصلاً اینگونه نیست و خداوند برای بیان اهمیت مطلب و فهماندن مهم بودن مطلبی به مخاطبان قرآن از قسم ها و سوگندها استفاده کرده است. یعنی همچنانکه یک مقام بالا در توجیه حرف هایش برای افراد زیر دست و پایین تر از قسم استفاده نمی کند؛ خداوند هم برای توجیه سخنش سوگندی در قرآن نیاورده و بلکه برای بیان اهمیت مطلبی است که در ادامه آن قسم ها قرار است بیاید.

تفاوت دیگر در بیان سوگند توسط خداوند این است که همان سوگندها هم دربر دارند مطلب یا مطالبی زیبا و گاه علمی است که از دیده ریزبینان و با نگاه ادبی به قرآن کشف می شود. مطلبی که در سوگندهای ابتدای سوره ذاریات آمده است. خداوند در این سوره فرموده است: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالذَّارِيَاتِ ذَرْوًا فَالْحَامِلَاتِ وِقْرًا فَالْجَارِيَاتِ يُسْرًا فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ وَإِنَّ الدِّينَ لَوَاقِعٌ[الذاریات/۶-۱] به نام خداوند رحمتگر مهربان قسم به نفس بادهای عالم که (به امر حق بذرافشانی کنند و تخم نباتات را به هر جا) نیکو بپرا کنند. قسم به ابرها که بار سنگین (باران را به امر حق) به دوش گیرند (تا به هر جا مأمورند فرو بارند). قسم به کشتی‌ها که آسان (به روی آب) روان شوند. قسم به فرشتگان که کار جهانیان را (به اذن خدا) قسمت کنند. قسم به اینان که آنچه شما را وعده دادند همه صدق و حقیقت است. و البته جزای اعمال، روزی واقع خواهد گردید»
در اصل ۴ قسم ابتدایی در این سوره درباره بادها و کارکردهای این نعمت و مخلوق الهی است. بادی که با گرده افشانی خود سبب کشت و زرع و باغات سرسبز می شود و همین باد که سبب بر هم خوردن ابرها و بارش باران است و همین بادی که در دریاها سبب حرکت کشتی است. حال خدایی که این توانایی را دارد در خلق این موجود و این امکان را در دریا قرار داده که به آسانی و در آسایش به وسیله کشتی آن هم توسط باد افراد به مسافرت روند؛ آیا آنقدر عظیم و توانا نیست که مخلوقات را در سرای آخرت گردآورد و آنها را با پاداش و عذاب کارهایشان روبرو سازد؟! 

پس از این روست که خداوند برای تکمیل مهمترین کارکردهای باد،به حرکت کشتی نیز اشاره کرده است.

برای آشنایی بیشتر با سوگندهای خداوند می توانید این مطالب را بخوانید:
فلسفه سوگندهای قرآن
همراه با علوم قرآنی (سوگند و قَسَم های قرآنی)