حجاب، فدای جشن و شادی شود؟

رهروان ولایت ـ خداوند انسان را طوری آفریده است که در همه دوران زندگی نیاز به شادی و نشاط دارد. خداوند در قرآن می فرماید: «یُرِیدُ اللَّهُ بِكُمْ الْیُسْرَ وَلَا یُرِیدُ بِكُمْ الْعُسْرَ» خداوند برای شما آسانی را اراده کرده و نه سختی و زحمت را.[1] پس اگر گاهی به گوش می رسد که اسلام دین سخت گیر است و اجازه شادی رو به مسمانان نداده است، این یک اشتباه واضح درباره اسلام هست. اما نکاتی کوتاه درباره شادی درقرآن و روایات معصومین عرض کنم.
شادی در قرآن، "قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذلِکَ فَلْیَفْرَحُوا هُوَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُون‏"؛ای پیامبر! به مؤمنان بگو که به دلیل قرار گرفتن در دایره فضل و رحمت پروردگار شاد باشند و چنین توفیقی از هر آنچه تا کنون به دست آورده­اند بهتر است.[2] البته آیاتی هم در وصف منافقان و شادی های غیر شرعی هست که شاید باعث ایجاد سوال در ذهن شود، اما صرفا در مقام اثبات و تایید وجود شادی در قرآن هستم.
شادی در روایات، امام کاظم علیه السلام می فرماید: سعی کنید اوقات خود را به چهار بخش تقسیم نمایید؛ بخشی را به مناجات با خداوند متعال و بخشی را به کار و تلاش برای امرار معاش و کسب درآمد و بخش سوم را به روابط اجتماعی و گفت وگو با دوستان و افراد مورد اعتمادتان که (در جهت رشد و تعالی) عیوب شما را بیان می کنند و در واقع نسبت به شما خالصانه علاقه مند هستند، اختصاص دهید. بخش چهارم اوقات خود را نیز برای لذت بردن از امور حلال مادی و معنوی قرار دهید. و با این بخش چهارم است که شما می توانید به سه بخش دیگر رسیدگی کنید.[3] یعنی امام تفریح و لذت حلال را مقدمه ای برای رسیدن به معنویت می داند. و در روایات دیگری از امام رضا علیه السلام نقل است که به ریان ابن شبیب فرمود: إن سرك أن تكون معنا في الدرجات العلى من الجنان، فاحزن لحزننا و افرح لفرحنا؛ اگر دوست داری كه ما در بهشت همراه ما باشی، به هنگام حزن ما، اندوهگين باش و به وقت شادمانی ما شاد باش.[4]
در این ایام هم که ماه شعبان و جشن های ولادت خصوصا ولادت امام زمان علیه السلام رو را در پیش داریم، با توجه به توصیه های اسلام، می توانیم در این شادی ها شرکت کنیم و در ثواب آن شریک باشیم. اما نکته مهم این است که این جشن ها گاهی باعث آزار و اذیت دیگران شده و یا گناهی مانند بی حجابی در سطح شهر فراهم می سازد، باعث شده که این سوال را در ذهن ایجاد می کند، آیا عمل مستحب مثل شادی به قیمت انجام گناه ارزش دارد؟
در روایات ما برای انجام مستحبات توصیه فراوان داریم مثل این حدیث قدسی که خداوند می فرماید: بنده من با انجام نوافل و مستحبات، به من نزدیک شده و محبوب من می‌‌شود تا جایی‌ که خودم گوش، چشم، زبان، دست و پایش می‌‌شوم که با نظارت من می‌‌بیند، می‌‌شنود و کارها را با دست من انجام می‌‌دهد و راه می‌‌رود.[5] اما گاهی اوقات شیطان و نفس اماره انسان به سمت و سویی هدایت می کنند که در کلام معصومین این مسیر مورد نهی قرار گرفته است. مثلا امام علی علیه السلام در نهج البلاغه می فرماید: عمل به مستحبات در جایی که به واجب زیان رساند، مایه تقرب به خدا نمیگردد.[6]
پس باید با این توضیحات باید مراقب بود که مستحباتی که ما انجام می دهیم، مثلا شرکت در جشنهای نیمه شعبان که گاهی به اختلاط و عدم رعایت حجاب و پوشش منجر می شود، نمی تواند مایه تقرب به خدا باشد زیرا گاهی انجام این مستحبات مثل شادی کردن در این ایام باعث ضربه خوردن به حجاب و نگاه به نامحرم، که از واجبات است می شود.

-------------------------------------------------------

پی نوشت:

1- بقره،185.

2- یونس، 55.

3- «اجتهدوا فی ان یکون زمانکم اربع ساعات ساعة لمناجاة الله و ساعة لامرالمعاش و ساعة لمعاشرة الاخوان و الثقات الذین یعرّفونکم عیوبکم و یخلصون لکم فی الباطن و ساعة فیها للذاتکم فی غیر محرّم، و بهذه الساعة تقدرون علی الثلاث ساعات»تحف العقول، ص 433

4- «إن سرك أن تكون معنا في الدرجات العلى من الجنان، فاحزن لحزننا وافرح لفرحنا» امالی شيخ صدوق ص 192، عيون اخبار الرضا (علیه السلام) - شيخ صدوق - ج 2 ص 269

5- «ما يتقرّب إلىّ عبدى بشي‏ء أحبّ إلىّ ممّا افترضته عليه و ما زال يتقرّب إلىّ عبدى بالفرائض حتّى إذا ما احبّه و إذا أحببته كان سمعي الّذي أسمع به، و بصري الّذي أبصر به، و يدي الّذي أبطش بها»؛ فیض کاشانی، محمد حسن، الوافی، ج‏5، ص 734

6- «لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِنهج البلاغه»،حکمت 39، ترجمه علی شیروانی، دفتر نشر معارف