رؤوس مطالب

176 - می‌توانید رؤوس مطالب خود را روی كاغذ كوچكی بنویسید و هنگام سخنرانی از آن استفاده كنید. و چنانچه در آغاز راه سخنوری هستید، این كار شایسته‌تر است. مثلا می‌توانید رؤوس مطالب در زمینه «محیطهای تربیت‌» را این گونه بنویسید:
یك. تعریف محیط؛
دو. ارزش و اهمیت محیط؛
سه. اقسام محیط؛
ا. محیط درونی؛
ب. محیط بیرونی؛
1. عوامل محیطی پیش از تولد؛
2. عوامل محیطی پس از تولد؛
ا. محیط طبیعی و جغرافیایی؛
ب. محیط خانوادگی؛
ج. محیط اجتماعی؛
د. محیط علمی؛
ه محیط سیاسی؛
و. محیط اقتصادی.
177 - اگر برای سخنرانی شما مدت خاصی درنظر گرفته شده است، در همان مدت تعیین شده سخنرانی كنید؛ یعنی سخنرانی را بموقع آغاز كنید و بموقع پایان ببرید. و چنانچه خودتان گفتید: «عرض من تمام شد»، سخنان خود را دیگر ادامه ندهید؛ زیرا از این پس، خستگی شنوندگان دو چندان می‌شود.
178 - مواظب باشید كه در مجالس ختم و سوگواری نخندید و از بیان لطیفه و مطالب خنده دار خودداری كنید. و مواظب باشید كه دروغی را به عنوان زبان حال نقل نكنید. معمولا این گونه دروغها در هنگام خواندن مرثیه گفته می‌شود و از كسانی نقل می‌گردد كه هدفشان از مرثیه خوانی فقط و فقط اشك گرفتن از مردم و گریه انداختن آنان به هر وسیله مشروع و نامشروعی است.
179 - توجه شنوندگان را به سخنرانی خود جلب كنید. یكی از راههای ساده جلب توجه این است كه به همه شنوندگان نگاه كنید و فقط قسمت یا عده خاصی را مورد توجه خود قرار ندهید.
180 - هیچ گاه جمعیت كم شنوندگان موجب یاس و دلسردی شما در سخنرانی نشود؛ بلكه در پی علت آن باشید و در رفع آن بكوشید. به طور مثال، گاه ممكن است اطلاعیه مربوط به سخنرانی شما به طور كامل پخش نشده و خبر آن به گوش مردم نرسیده باشد.