یک) غالب بانوان و خانم‌ها گرچه از صدای خوانند مرد لذت می‌برند اما معمولا صدای مرد جذابیت و تحریک جنسی برای آن‌ها ندارد و صرف لذت از صدای خوب، آن‌ها را به گوش دادن جذب می‌کند. اما نسبت به آقایان مسئله اینگونه نیست به طور معمول صدای نازک زنان برای مردان جذابیت جنسی دارد و سبب تحریک و به حرام افتادن آن‌ها می‌شود.
به همین خاطر است که خداوند در قرآن خطاب به زنان پیامبر می‌فرماید:
«فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذي في قَلْبِهِ مَرَضٌ؛[۱] پس در گفتار خود، نرمى و طنّازى نداشته باشيد به گونه‌ای که بیمار دلان در شما طمع کنند.»
خداوند در این آیه نسبت به سخن گفتن معمولی و عادی زنان هشدار می‌دهد که مبادا با نرمی و نازکی سبب گمراهی و طمع مردان شوند؛ بنابراین در آواز و موسیقی که خواننده به انواع مختلف صدای خود را بالا و پایین کرده، بدون شک اسباب انحراف و میل جنسی در غالب مردان ایجاد می‌شود.
دو) علاوه بر این که غالبا صدای زن برای مرد تهییج‌کننده شهوت است؛ غالب خواننده‌های زن نیز با لباس‌های زیبا و چهره‌ای آرایش کرده و همراه با رقص‌های تحریک کننده، در صحنه حاضر می‌شوند که این مسئله نیز خودش محرک و منحرف کننده مردان است.
سه) نسبت به همخوانی زنان و مردان کمی مسئله فرق می‌کند. وقتی تک خوان زن خوانندگی می‌کند رابطه‌ی بین او و شنونده روشن و آشکار است و شنونده دقیقا می‌داند که این صدا مال چه کسی است و به سمت او تمایل پیدا می‌کند. اما در همخوانی گرچه یک صدای واحد به صورت واضح شنیده می‌شود اما کمتر تمایلی به یک فرد مشخص پیدا می‌شود. علاوه بر این که حتی همخوانی زنان هم اگر باعث تحریک و تهییج شهوت شود از نظر تمام مراجع حرام بوده و جایز نیست.
چهار) با وجود این توضیحاتی که ما دادیم ممکن است کسی به نحو شخصی و فردی بگوید صدای زن حتی در صحنه و به صورت مستقیم هر چند آن زن آرایش کرده باشد باعث تحریک من نمی‌شود. یا اینکه فردی بگوید من فقط به صدای آن زن گوش می‌کنم و اصلا چهره و صورت او را تماشا نمی‌کنم؛ اما این‌ها باز هم مجوز گوش دادن نمی‌شود. دانش و آگاهی انسان از مصالح و مفاسد اندک است ما به طور دقیق نمی‌دانیم چرا خداوند مثلا خوردن شراب را هر چند به اندازه کم که مست کننده نباشد را هم حرام کرده است یا چرا صدای زن حرام است. گرچه برخی حکمت‌ها مانند آنچه ذکر کردیم به ذهن‌مان می‌رسد اما این‌ها دلیل حکم نیست تا نتیجه بگیریم در صورت نبود مفسده‌های دیگر پس گوش دادن به صدای زن جایز است. ما بنده‌ی خدا هستیم و باید در چهارچوبی که او مشخص کرده حرکت کنیم هرچند فلسفه‌ی تمام احکام را ندانیم.
پنچ) نکته‌ی آخر اینکه طبق نظر اکثر مراجع گوش دادن به صدای زن مطلقا حرام است چه همراه مفسده و تحریک جنسی باشد چه نباشد؛ اما حضرت آیت الله خامنه‌ای می‌گویند:
« اگر صداى زن (چه به صورت تك خواني و يا همخواني با زنان و يا با مردان ) به صورت غنا نباشد و گوش دادن به صداى او هم به قصد لذت و ريبه نباشد و مفسدهاى هم بر آن مترتّب نگردد، اشكال ندارد. اگر مفسده داشته باشد و يا تحريك شهوت بكند، جايز نيست.»[۲]
برای اطلاع بیشتر می‌توانید لینک‌های زیر را دنبال کنید:
با سلام خدمت شما کاربر گرامی
نسبت به سوال شما چند نکته را عرض می‌کنم:
یک) غالب بانوان و خانم‌ها گرچه از صدای خوانند مرد لذت می‌برند اما معمولا صدای مرد جذابیت و تحریک جنسی برای آن‌ها ندارد و صرف لذت از صدای خوب، آن‌ها را به گوش دادن جذب می‌کند. اما نسبت به آقایان مسئله اینگونه نیست به طور معمول صدای نازک زنان برای مردان جذابیت جنسی دارد و سبب تحریک و به حرام افتادن آن‌ها می‌شود.
به همین خاطر است که خداوند در قرآن خطاب به زنان پیامبر می‌فرماید:
«فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذي في قَلْبِهِ مَرَضٌ؛[۱] پس در گفتار خود، نرمى و طنّازى نداشته باشيد به گونه‌ای که بیمار دلان در شما طمع کنند.»
خداوند در این آیه نسبت به سخن گفتن معمولی و عادی زنان هشدار می‌دهد که مبادا با نرمی و نازکی سبب گمراهی و طمع مردان شوند؛ بنابراین در آواز و موسیقی که خواننده به انواع مختلف صدای خود را بالا و پایین کرده، بدون شک اسباب انحراف و میل جنسی در غالب مردان ایجاد می‌شود.
دو) علاوه بر این که غالبا صدای زن برای مرد تهییج‌کننده شهوت است؛ غالب خواننده‌های زن نیز با لباس‌های زیبا و چهره‌ای آرایش کرده و همراه با رقص‌های تحریک کننده، در صحنه حاضر می‌شوند که این مسئله نیز خودش محرک و منحرف کننده مردان است.
سه) نسبت به همخوانی زنان و مردان کمی مسئله فرق می‌کند. وقتی تک خوان زن خوانندگی می‌کند رابطه‌ی بین او و شنونده روشن و آشکار است و شنونده دقیقا می‌داند که این صدا مال چه کسی است و به سمت او تمایل پیدا می‌کند. اما در همخوانی گرچه یک صدای واحد به صورت واضح شنیده می‌شود اما کمتر تمایلی به یک فرد مشخص پیدا می‌شود. علاوه بر این که حتی همخوانی زنان هم اگر باعث تحریک و تهییج شهوت شود از نظر تمام مراجع حرام بوده و جایز نیست.
چهار) با وجود این توضیحاتی که ما دادیم ممکن است کسی به نحو شخصی و فردی بگوید صدای زن حتی در صحنه و به صورت مستقیم هر چند آن زن آرایش کرده باشد باعث تحریک من نمی‌شود. یا اینکه فردی بگوید من فقط به صدای آن زن گوش می‌کنم و اصلا چهره و صورت او را تماشا نمی‌کنم؛ اما این‌ها باز هم مجوز گوش دادن نمی‌شود. دانش و آگاهی انسان از مصالح و مفاسد اندک است ما به طور دقیق نمی‌دانیم چرا خداوند مثلا خوردن شراب را هر چند به اندازه کم که مست کننده نباشد را هم حرام کرده است یا چرا صدای زن حرام است. گرچه برخی حکمت‌ها مانند آنچه ذکر کردیم به ذهن‌مان می‌رسد اما این‌ها دلیل حکم نیست تا نتیجه بگیریم در صورت نبود مفسده‌های دیگر پس گوش دادن به صدای زن جایز است. ما بنده‌ی خدا هستیم و باید در چهارچوبی که او مشخص کرده حرکت کنیم هرچند فلسفه‌ی تمام احکام را ندانیم.
پنچ) نکته‌ی آخر اینکه طبق نظر اکثر مراجع گوش دادن به صدای زن مطلقا حرام است چه همراه مفسده و تحریک جنسی باشد چه نباشد؛ اما حضرت آیت الله خامنه‌ای می‌گویند:
« اگر صداى زن (چه به صورت تك خواني و يا همخواني با زنان و يا با مردان ) به صورت غنا نباشد و گوش دادن به صداى او هم به قصد لذت و ريبه نباشد و مفسدهاى هم بر آن مترتّب نگردد، اشكال ندارد. اگر مفسده داشته باشد و يا تحريك شهوت بكند، جايز نيست.»[۲]
برای اطلاع بیشتر می‌توانید لینک‌های زیر را دنبال کنید:
https://btid.org/fa/news/53566
https://btid.org/fa/news/182281
https://btid.org/fa/news/140531
https://btid.org/fa/news/131515
https://btid.org/fa/news/112040
پی‌نوشت
[۱] سوره احزاب، آیه۳۲.
[۲] استفتاءات، نشر جامعه مدرسین، سوال۱۱۴۵.