مشاور اقتصادي رئيسجمهور با تأكيد بر اينكه به اعتقاد دكتر روحاني بايد در بحث يارانه‌ها عدالت را جايگزين مساوات كنيم، اظهار داشت: اگر به دو دهك ثروتمند جامعه كه در رهگذر اجراي فاز اول هدفمندي ثروتمندتر نيز شده‌اند يارانه نقدي ندهيم و به‌نوع ديگري از آنها حمايت كنيم به‌راحتي مي‌توانيم مبلغ يارانه ۵/۳ ميليون نفر بيكار جامعه را چهار برابر كنيم و به‌طور قطع با اين كار عدالت بهتر رعايت مي‌شود.
محمدباقر نوبخت در برنامه پايش به تشريح برنامه‌هاي اقتصادي حسن روحاني پرداخت و گفت: طبق ماده ۷ قانون هدفمندي يارانه‌ها دولت مجاز است حداكثر تا ۵۰ درصد از درآمدهاي ناشي از افزايش قيمتها يا كاهش يارانه‌ها را به‌نسبت درآمد خانوارها بين سرپرست خانواده‌ها تقسيم كند. متأسفانه در مرحله اول هدفمندي مشكلاتي داشتيم و يارانه به‌طور يكسان بين فقير و غني تقسيم شد.
وي با بيان اينكه به همين دليل كساني كه به يارانه احتياجي نداشتند، اين مبلغ را دريافت كردند، تصريح كرد: طبق آمار رسمي مركز آمار ايران بيش از ۵/۳ ميليون نفر از هموطنان بيكارند و با درآمد صفر زندگي مي‌كنند.
تعريف سختگيرانه اشتغال
عضو مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام با اشاره به اينكه تعريف بيكاري در كشور بسيار سختگيرانه است، گفت: بر اساس تعريف بيكاري كسي كه در يك هفته يك ساعت براي خانواده خودش حتي بدون مزد كار نكرده باشد، به‌عنوان بيكار شناخته مي‌شود، اما با وجود اين تعريف بسيار سختگيرانه باز هم ۵/۳ ميليون نفر در كشور بيكار داريم.
نوبخت با بيان اينكه افراد غني جامعه به جاي ۴۵هزار تومان يارانه به امنيت سرمايه‌گذاري و حمايت‌هاي اجتماعي دولت احتياج دارند، ادامه داد: ممكن است دهك‌هاي بالاي جامعه به يارانه نياز نداشته باشند، از اين‌رو حذف يارانه اين دهك‌ها كمك زيادي به برقراري مساوات خواهد كرد.
عدالت با مساوات فرق دارد
وي با تأكيد بر اينكه دكتر روحاني معتقد است كه در بحث يارانه‌ها بايد عدالت رعايت شود نه مساوات، گفت: بنابراين اگر به دو دهك ثروتمند يارانه نقدي ندهيم و به‌نوع ديگري از آنها حمايت كنيم به‌راحتي مي‌توانيم مبلغ يارانه ۵/۳ ميليون نفر بيكار جامعه را چهار برابر كنيم و به‌طور قطع با اين كار عدالت بهتر رعايت مي‌شود.
هدفمندي براي اقشار متوسط گران تمام شد
نوبخت با بيان اينكه دو اتفاق بايد در زندگي مردم بيفتد تا بتوان گفت نسبت به آغاز كار دولت يازدهم در سال ۹۲ و پايان كار اين دولت در سال ۹۶ وضعيت معيشتي بهتر شده است، تصريح كرد: در گام اول بايد انتظار بكشيم اينكه هر خانوار ايراني احساس كند قدرت خريدش در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۲ افزايش پيدا كرده است. به‌گفته وي، يك سال پس از اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها بررسي‌ها نشان دادكه اقشار متوسط فقيرتر شدند و وضعيت اقشار كم‌درآمد اندكي بهبود يافت و در اين بين ثروتمندان نيز غني‌تر شدند از اين رو در تلاشيم فاصله و شكاف درآمدي و مصرفي دهك‌هاي پايين به بالا را كم كنيم.
مشاور اقتصادي رئيس‌جمهوري منتخب با بيان اينكه براي اين هدف بايد از دو سري راهبرد استفاده كرد، افزود: بايد راهبرد افزايش ثروت ملي و توزيع عادلانه ثروت ملي را در جامعه دنبال كنيم. نوبخت با بيان اينكه «سه نوع برنامه خوشبينانه، واقع‌بينانه و بدبينانه را براي دوره سال ۹۲ تا ۹۶ در نظر داريم»، تأكيد كرد: اعتقاد داريم با پشتوانه بسيار قوي مردمي دكتر روحاني، سوابق رئيس‌جمهوري منتخب در نظام و همچنين ظرفيت بزرگ رهبري نظام و فرصت‌هايي كه مقام معظم رهبري براي هر دولتي ايجاد مي‌كند باعث كاهش تهديدات مي‌شود. در اين صورت بايد انتظار يك بهبود سريع را داشته باشيم اين همان برنامه خوشبينانه ماست.
به‌گفته نوبخت مي‌توان نگراني‌هاي جهان را با تدبير و حوصله حل كرد و اين قفل را با كليد باز كرد و البته مي‌توان حرف‌هايي را هم زد كه طرف مقابل را تحريك كنيم كه برنامه‌هاي واقع‌بينانه و بدبينانه مطرح مي‌شود.
قيمت خودرو در دولت روحاني كاهش مي‌يابد
مشاور اقتصادي رئيسجمهور منتخب ۱۰ مولفه را در بهبود فضاي كسب و كار مؤثر دانست و گفت: يكي از برنامه‌هاي دولت يازدهم ساماندهي بازار خودرو است. محمدباقر نوبخت افزود: افزايش قيمت خودرو ربطي به تحريم‌ها ندارد و به مديريت مجموعه برمي‌گردد، بر اين اساس دولت دكتر روحاني از مديران شايسته در اين عرصه استفاده مي‌كند و قيمت خودرو كاهش خواهد يافت.
وي در پاسخ به پرسش يكي از بينندگان برنامه پويش مبني بر اينكه آيا در دولت يازدهم مقامي خواهيد داشت، گفت: بخشي از وقتم در دانشگاه به كار آموزش مي‌گذرد و به آن هم علاقه‌مندم، البته در مقطعي اين توفيق را داشتم كه با جمعي از اقتصاددان‌ها همكاري كنم، البته اين به اين منزله نيست كه من پست خاصي در دولت يازدهم دارم. نوبخت به تشريح برنامه‌هاي رئيسجمهور منتخب براي كنترل تورم پرداخت و گفت: راه‌هاي پيشگيري از تورم يا مهار تورم بايد همان راه‌هايي باشد كه ما از آنها تورم را به جامعه تزريق مي‌كنيم. مهار تورم نيز به ميزان تسلط ما براي مسدود كردن اين راه‌ها بستگي دارد.
وي ادامه داد: وقتي از تورم صحبت مي‌كنيم يك افزايش قيمت قابل ملاحظه در يك دوره نسبتاً كوتاه است كه اين اتفاق مي‌افتد، اما چرا اين اتفاق مي‌افتد؟ در اقتصاد چهار بازار اصلي پول، سرمايه، كار و بازار كالا داريم. وقتي كه عرضه و تقاضا در يك بازار نامتوازن و تقاضا از عرضه بيشتر شود، قيمتها افزايش مي‌يابد.
مشاور اقتصادي حسن روحاني با طرح اين پرسش كه چه اتفاقي باعث افزايش تقاضا مي‌شود، گفت: يكي از رايج‌ترين راه‌هايي كه باعث مي‌شود تقاضا بيش از عرضه افزايش پيدا كند، نقدينگي است. البته براي نقدينگي دو تعريف داريم؛ نقدينگي به مجموعه پولي كه در اقتصاد وجود دارد و نقدينگي كه به اصطلاح غلط سرمايه در گردش است.
نوبخت افزود: اگر از توليدكنندگان پرسيده شود كه مشكلشان چيست، آنها مي‌گويند مشكل ما كمبود نقدينگي است كه منظور آنها سرمايه در گردش است. ما اينها را از هم تفكيك كنيم. سياست‌هاي انبساطي منجر به افزايش حجم پول مي‌شود كه مي‌تواند از طريق افزايش تسهيلات يا از طريق افزايش مخارج دولت حادث شود.
نبايد براي كارگران چيني و آرژانتيني ايجاد اشتغال كنيم
وي با بيان اينكه يك رابطه مستقيم بين نرخ تورم و نرخ نقدينگي وجود دارد، ادامه داد: طي سال‌هاي گذشته همواره حتي در قانون برنامه چهارم در قانون برنامه پنجم بالاترين و مناسب‌ترين رشدي كه براي نقدينگي گرفتيم ۲۰ درصد بود يعني ۲۰ درصد مي‌تواند تقاضا افزايش پيدا كند.
وي با طرح اين پرسش كه عرضه از كجا به بازار مي‌آيد كه بتواند اين ۲۰ درصد رشد تقاضا را پاسخ بدهد، افزود: هدف عالي ما در برنامه‌هاي اقتصادي رشد ۸ درصد بود، در حالي كه امروز كارشناسان مي‌گويند رشد اقتصادي كشور منفي شده است. با فرض اينكه در چنين شرايطي شما ۸ درصد عرضه را بالا مي‌بريد ۲۰ درصد تقاضا بالاتر مي‌رود و تفاضل اينها ۱۲درصد مي‌شود كه همان تورم است.
نوبخت اظهار كرد: ممكن است اين عرضه را نه تنها از راه توليد بلكه از راه واردات جبران كنيم ولي اين كار باز هم منجر به افزايش نرخ تورم مي‌شود، با واردات داريم بازار كار چين يا آرژانتين را بهبود مي‌بخشيم.
وي با بيان اينكه راهكار كنترل تورم انتخاب سياست‌هاي پولي و مالي مناسب است، گفت: راهكار ديگر براي اين كار افزايش توليد است، البته در اين مسير اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها و رشد قيمت حامل‌هاي انرژي در قيمت تمام شده محصول تأثيرگذار خواهد بود.
دولت نبايد دست‌اندازي كند
مشاور اقتصادي رئيسجمهور منتخب با بيان اينكه اجراي هدفمند‌كردن يارانه‌ها اجتناب‌ناپذير است، افزود: دولت ديگر نبايد به اقلام ديگر دست‌درازي كند، قطعاً دولت آقاي دكتر روحاني پرهيز خواهد كرد از اينكه جز اين اقلامي كه طبق قانون هدفمند كردن يارانه‌ها قيمت‌شان را افزايش بدهد، سايرين را افزايش بدهد.
نوبخت در پاسخ به اين پرسش كه به مسئله اجرايي كنترل قيمتها اعتقاد داريد يا خير، گفت: واقعيت اين است كه بايد بگويم هم بله هم نه، چرا، چون ما بايد بازار را واگذار كنيم تا عرضه و تقاضا فعال و قيمتها كنترل شود اما به اين معني نيست كه توليدكننده در يك بازار نامتعادلي كه الان وجود دارد، اجازه داشته باشد آنجايي كه مي‌تواند افزايش قيمت بدهد، پس درشرايط نوساني نمي‌توانيم مردم را به دست برخي از افراد بسپاريم.
وي همچنين در خصوص برنامه‌هاي حسن روحاني در خصوص مسكن گفت: دكتر روحاني با صراحت بيان كرده‌اند كه نسبت به تأمين مسكن به ويژه مسكن ارزان‌قيمت خودشان را متعهد مي‌دانند. حتي در كنار طرح مسكن مهر ما يك مسكن استيجاري داريم.
وي در خصوص بهبود فضاي كسب و كار به‌عنوان اصلي‌ترين وعده انتخاباتي روحاني گفت: فكر مي‌كنم محصول نهايي ۱۰ مؤلفه دريافت مجوز ساخت‌وساز، استخدام كاركنان، ثبت مالكيت، دريافت اعتبار، حمايت از سرمايه‌گذاران، پرداخت ماليات، تجارت برون‌مرزي، انعقاد و اجراي قراردادها، خاتمه فعاليت (حل و فصل ورشكستگي) و دسترسي به انرژي الكتريكي بهبود فضاي كسب و كار است. در حال حاضر ۴۵۰ هزار ميليارد تومان نقدينگي دست بخش خصوصي است. اينها هم مي‌تواند به طرف تقاضا برود هم مي‌تواند به طرف عرضه برود.
نوبخت ادامه داد: نقدينگي اگر به طرف تقاضاي ارز يا سكه برود، قيمتها به شدت افزايش مي‌يابد اما اگر اين تقاضا به سمت توليد حركت كند تورم كاهش خواهد يافت.