حدیث مربوط به حضور زنان و با صدای بلند سخن گفتن آنان در محضر پیامبر معظم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، افزون بر آنکه با مقام عصمت آن حضرت سازگار نیست، با آیات قرآن نیز مخالفت دارد و نمی‌تواند دلیل معتبری برای تعیین مفهوم «حجاب» باشد.
برخی روشنفکران مسلمان بدون داشتن پیش‌نیازهای لازم برای ورود و تحقیق در تعالیم اسلامی، تلاش می‌کنند تا یک برداشت جدید از مفهوم «حجاب اسلامی» ارائه دهند. این افراد غیر متخصص با استناد به هر حدیث و گزاره تاریخی غیر معتبر به این کار اقدام می‌کنند.
در منابع حدیثی اهل‌تسنن چنین گزارش شده: «عمربنخطاب اجازه خواست تا نزد خاتم‌الانبیاء صلی‌الله‌علیه‌وآله مشرف شود. نزد آن حضرت زنانى از قريش بودند كه با صدای بلند با آن حضرت سخن می‌گفتند. پس هنگامی که عمر وارد مجلس شد، آن زنان به سرعت خود را به پشت پرده رساندند. این کار باعث خنده پیامبر معظم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله شد، از این‌رو عمر علت خنده ایشان را سوال کرد. آن حضرت در پاسخ فرمودند: «تعجب می‌کنم از اين زنانى كه نزد من بودند كه چون متوجه حضور تو شدند، به پشت پرده شتافتند».
عمر گفت: ای رسول خدا! شما سزاوارتر هستید از اینکه از شما پروا داشته باشند. سپس عمر خطاب به آن زنان گفت: اى زنانی كه دشمن خويش هستید! آيا از من پروا می‌كنيد ولی از رسول خدا پروا نداريد؟ زنان در پاسخ گفتند: آرى! تو از رسول خدا درشت‌تر و گوشت‌تلخ‌تر هستى. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: سوگند به آنكه جان من در دست او است، هرگز شیطان با تو روبرو نشد مگر آنكه مسیری غیر از مسیری که تو در آن هستی، انتخاب می‌کند».[1]
برداشت نادرستی که از این گزارش شده، آن است که حجاب شرعی برای زنان در نگاه پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله آنچنان سختگیرانه نبود، تا جایی که زنان قریش به راحتی و با صدای بلند با آن حضرت به گفت‌وگو مشغول بودند.
در پاسخ به این ادعا به چند نکته اشاره می‌شود:
الف- مهمترین پیامد استناد به این حدیث، نادیده انگاشتن جایگاه و منزلت حقیقی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله است. به تعبیر دیگر، روشنفکران برای ترویج یک مفهوم جدید از «حجاب» نظریه عصمت و برتری آن حضرت را کاملا زیر سوال می‌برند.
در این حدیث گزارش شده که زنان به محض حضور عمربنخطاب به پشت پرده شتافتند، در حالی‌که باید پرسید آیا پیش از آمدن او، زنان در حال انجام یک عمل حلال بودند یا یک عمل گناه؟ اگر عمل آنان حلال و جایز بوده، پس نباید با آمدن عمر، از واکنش او بترسند، در حالی‌که به وضوح در این گزارش بیان شده که زنان از رفتار خویش ترسیدند و این نشان می‌دهد عمر بیشتر از پیامبر، به رعایت حدود الهی اهمیت می‌دهد.
متأسفانه پیامبری که اهل‌تسنن به جهانیان معرفی می‌کنند، چنین است که دین‌داری یارانش از او بیشتر است.
ب- با چشم‌پوشی از مقایسه میان پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله و عمربنخطاب در ابتدای این حدیث به صراحت آمده که زنان با صدای بلند با پیامبر سخن می‌گفتند. اینجاست که یک اسلام‌شناس راستین و خداترس باید تمام تلاش خود را برای یافتن صحیح از نادرست به‌کار گیرد.
در قرآن به صراحت بیان شده که سخن گفتن با صدای بلند در محضر پیامبر معظم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله باعث نابودی اعمال می‌شود.[2] بنابراین چگونه ممکن است زنان در محضر پیامبر مرتکب چنین رفتار اشتباهی شوند، ولی آن حضرت به آنان تذکر ندهد؟
بنابراین در مسئله «حجاب» تا هنگامی که دلائل معتبر و قطعی در اختیار فقیه باشد، نیازی به مراجعه به هر گزارش و حدیث ضعیفی نیست و به‌طور کلی، روشنفکران مسلمان در رشته تخصصی اسلام‌شناسی اصلا دخالت نکنند.
پی‌نوشت:
[1]. بخاری، محمد، صحیح البخاری، ج6، ص96، باب مناقب عمربنخطاب، وزارت اوقاف مصر.
[2]. حجرات، 2.