-یا رسول الله! از طرف خدای عالم به خدیجه سلام برسان و به او بشارت بده که خدای عالم خانه‌ای در بهشت برای او از تارهای طلا در نظر گرفته است.
دهم ماه مبارک رمضان مصادف با یکی از تلخ ترین روزهای تاریخ اسلام است. روزی که در آن، بزرگ بانوی اسلام، همسر مهربان و فدارکار رسول خدا، پس از عمری مجاهدت خالصانه چشم از جهان فرو بست و رسول خدا و فاطمه زهرا را در اندوهی جانکاه قرار داد. خدیجه کبرا در عین اینکه برترین و بهترین و همیارترین همسر پیامبر در انجام رسالت الهی است، اما در عین حال مظلوم ترین همسران ایشان نیز می باشد. حسادت های تعصب آمیز و جاهلی موجب شده گروهی خاص تمام تلاش خود را به کار برند تا اذهان مسلمانان را از فضایل آن بانو منحرف کنند.
تاریخ غبار آلود!
اکنون اگر نام خدیجه آورده شود، بیشتر مسلمانان متوجه دو نکته می شوند: یکی اینکه خدیجه هنگام ازدواج با پیامبر، بیوه زنی 40 ساله بوده و دیگری اینکه عایشه دختری 9 ساله! و همین مساله سن و بیوه بودن یا باکره بودن را ملاک برتری برخی همسران پیامبر بر عده ای دیگر قرار می دهند. این در حالی است که سخن درباره شاهزداگان هوسران یا مدل های تبلیغاتی و ستاره های سینما نیست، که تنها جنبه ظاهری معیار قضاوت باشد! سخن از رسول خدا، معلم ابدی اخلاق و کرامت، و همسران اوست که به تعبیر قرآن ام المومنین‌اند.[1] معیار برتری از دیدگاه قرآن و اسلام، نه سن و سال، که تقوا و تلاش و مجاهدت در راه خداست. در حقیقت پر رنگ کردن مساله سن و سال حربه ای شوم برای منحرف کردن اذهان از حقایق تاریخی است.
حقایق ازدواج پیامبر با عایشه
چند روز پیش به مقاله ای انگلیسی که در سایت معتبر گاردین چاپ شده بود، برخورد کردم. وجود چنین مقاله ای در چنین سایتی برایم جالب توجه بود، از این جهت که منابع بی طرف چه دیدگاهی درباره این اختلاف تاریخی دارند. نگارنده مقاله با استفاده از شواهد مختلف قرآنی، تاریخی، روایی به این نتیجه رسیده بود که گزارش 9 سالگی عایشه هنگام ازدواج با پیامبر درست نیست. یکی از جالب توجه ترین نکات این مقاله اشاره نگارنده به این نکته بود که اکنون همین مساله ازدواج پیامبر با کودکی 9 ساله، سرمنشا شبهات و سوء ظن های فراوان به اسلام و پیامبر شده است. این در حالی است که دشمنان پیامبر در زمان ایشان، (که مترصد کوچکترین بهانه برای زیر سوال بردن پیامبر بودند) هیچ اشاره ای به این مساله نکرده اند.[2]
محققان مسلمان نیز، چه شیعه و چه سنی، این نقل ها را ساختگی و غیر واقعی دانسته اند و بیان کرده اند که بر اساس دلایل متقن و متعدد، سن عایشه هنگام ازدواج با پیامبر، حدود 22 یا 24 سال بوده است. این در حالیست که بر اساس نقل ها و دلایل معتبر، سن حضرت خدیجه در زمان ازدواج با پیامبر حداکثر 28 سال بوده است! بیوه بودن حضرت خدیجه هنگام ازدواج با پیامبر نیز یکی دیگر از دروغ های تاریخی است که شواهد فراوانی بر رد آن وجود دارد.[3] ضمن اینکه در برخی نقل های اهل سنت آمده که عایشه پیش از پیامبر، با فرد دیگری ازدواج کرده بود.[4]
فضایل گم شده حضرت خدیجه در منابع اهل سنت
فضایل تابنده و اخلاق ستوده حضرت خدیجه در همه منابع معتبر اسلامی، چه شیعی و چه سنی نقل شده است، هرچند سوگمندانه، این مطالب در لابه لای صفحات کتاب ها تعمدا گم شده است. اکنون قطره ای از فضایل آن بانوی بهشتی را به استناد منابع اهل سنت بیان می کنیم:
1- سلام خدا به خدیجه!
در صحیح بخاری و مسلم (معتبرترین کتب اهل سنت) از اباهریره نقل شده است که جبرئیل نزد پیامبر آمد و عرضه داشت: «ای رسول خدا! خدیجه دارد می‌آید در حالی که برای تو ظرفی از غذا و آب می‌آورد. وقتی آمد از طرف خدای عالم به او سلام برسان و از جانب من نیز به او سلام برسان و بشارت بده به حضرت خدیجه که خدای عالم خانه‌ای در بهشت برای او از تارهای طلا در نظر گرفته که در آنجا نه اضطراب و خستگی وجود دارد و نه زوال نعمت.» [5]
روایات با چنین مضمونی در منابع اهل سنت فراوان است و حتی از خود عایشه نیز نقل شده است.[6] چه مقامی ازاین بالاتر که خدا به انسان سلام برساند و جایگاه او را در بهشت تضمین نماید. چنین مقامی برای هیچ یک از دیگر همسران پیامبر نقل شده است. اهمیت این جایگاه آنجا روشن می شود که اهل سنت به روایت عشره مبشره به منظور فضیلت سازی برای برخی صحابه اشاره می کنند که بر اساس آن رسول خدا به ده نفر از اصحاب، بشارت بهشت داد و آنها این را به عنوان فضیلت و دلیل استحقاق خلافت صحابه می دانند. اما جالب است در هیچ کتاب معتبری روایت عشره مبشره نیامده، در حالی که بسیاری از منابع معتبر سنی، بشارت بهشت به حضرت خدیجه را نقل کرده اند اما، در مجامع علمی و عمومی کسی از آن دم نمی زند.[7]
2- خدیجه جزء برترین زنان دو عالم
روایات فراوانی در این خصوص وجود دارد، از جمله ذهبی از انس نقل کرده است: «بهترین زنان دو جهان مریم، آسیه، خدیجه و فاطمه زهراست.»[8]
3- پیامبر در همه عمر به یاد خدیجه بود!
در صحیح مسلم از عروه خواهر زاده عایشه، نقل شده که عایشه می گفت: «ما غِرْتُ لِلنَّبِيِّ على امْرَأَةٍ من نِسَائِهِ ما غِرْتُ على خَدِيجَةَ لِكَثْرَةِ ذِكْرِهِ إِيَّاهَا و ما رَأَيْتُهَا قَطُّ؛[9] عایشه می‌گفت به هیچ کدام از همسران پیغمبر حساسیت نداشتم آن طوری که بر خدیجه حساسیت داشتم، به خاطر اینکه پیغمبر خدیجه را زیاد یاد می‌کرد در حالی که اصلا در عمرم خدیجه را ندیدم.»
4- غضب شدید پیامبر با شنیدن کوچکترین بی احترامی نسبت به خدیجه!
ابن جوزی از عایشه نقل کرده است: «پیامبر هیچگاه از خانه بیرون نمی‌رفت مگر اینکه از حضرت خدیجه یاد می‌کرد و از او به خوبی تعریف می‌نمود. روزی که از حضرت خدیجه یاد کرد غیرت من به جوش آمد و گفتم: مگر خدیجه پیرزنی بیشتر بود؟! خدا بهتر از او را به تو داده است! پیغمبر غضبناک شد، تا حدی که موهای جلو سرش از شدت غضب راست شد و فرمود: قسم به خدای عالم، بهتر از خدیجه خدای عالم همسری نصیب من نکرده است.»[10] ذهبی نیز در روایت مشابهی نقل کرده که به دلیل این بی احترامی، پیامبر یک ماه با عایشه سخن نگفت![11]
پی نوشت
[1] احزاب/6.
[2] روزنامه گاردین
[3] برای اگاهی بیشتر به این آدرس ها مراجعه کنید: اینجا // اینجا // اینجا.
[4] الطبقات الكبرى، ط العلمية، ابن سعد، ج8، ص47.
[5] صحیح مسلم، چاپ دارالطیبه ریاض، حدیث 2432؛ صحیح بخاری، ج 3، ص 1389، حدیث 3609.
[6] المستدرك، ج 3، ص 204، حدیث 4850.
[7] موسسه تحقیقاتی حضرت ولیعصر
[8] سیر اعلام النبلاء، ج 2، ص 117.
[9] صحیح مسلم، چاپ دار الطیبة عربستان سعودی، حدیث 2435.
[10] المنتظم فی تاریخ الملوک، ابن جوزی، ج 3، ص 18.
[11] سیر اعلام النبلاء، ج 2، ص 112.
فضایل تابنده و اخلاق ستوده حضرت خدیجه در همه منابع معتبر اسلامی، چه شیعی و چه سنی نقل شده است، هرچند سوگمندانه، این مطالب در لابه لای صفحات کتاب ها تعمدا گم شده است. متاسفانه در جوامع اسلامی به جای آن‌که از فضایل اخلاقی حضرت خدیجه صحبت شود، درباره سن و سال او بحث می شود.