ولایت فقیه مخالف دیکتاتوری

بسم الله الرحمن الرحیم

با توجه به ویژگی‎های مجتهد جامع الشرایط، بهترین گزینه برای رهبری جامعه در عصر غیبت، مجتهد جامع الشرایط است. ایشان با دارا بودن قوه اجتهاد و قدرت استنباط سخن دین و احکام از منابع دینی، تقوا و عدالت، تدبیر و مدیریت می‎تواند کشتی جامعه را هدایت کند و از گزند طوفان‎های روزگار مصون بدارد.

ولی فقیه می‎تواند در تمام شئون اجتماع، ولایت داشته باشد، اعم از فردی و اجتماعی؛ یعنی ایشان می‎تواند در مقام افتاء، قضاء و حکومت مانند امام معصوم عمل کند. این حق فقیه جامع الشرایط و بلکه وظیفه اوست.

بحثی را عده‎ای مطرح می‎کنند با این عنوان که "ولایت فقیه همان دیکتاتوری است که به رنگ اسلامی درآمده است". در مورد این سخن باید گفت: این سخن دو منشأ می‎تواند داشته باشد:
1. بی‎اطلاعی از شرایط فقیه جامع الشرایط
2. غرض‎ورزی و تخریب دین

بی‎اطلاعی از شرایط فقیه جامع الشرایط، عمده دلیل در این شبهه است؛ چراکه وقتی با اکثر افرادی که چنین سخنی را می‎گفتند، حرف می‎زنیم و برای وی شرایط فقیه جامع الشرایط را تبیین می‎کنیم، مشکلات فکری وی حل شده و خود طرفدار ولایت فقیه می‎شود.

با توجه به شرایط ذکر شده در ولی فقیه، به هیچ وجه تمرکز قدرت در فقیه، به دیکتاتوری نمی‎انجامد؛ زیرا دیکتاتوری نه در چارچوب قوانین الهی، بلکه براساس برداشتها و سلایق شخصی حکم می‎دهد، و حرص او به مقام و حکومت، مانع از پرهیزکاری و رعایت مصالح مردم است و نیجه این دو رفتار، ضعف مدیریت اجتماعی و سیاسی او نیز خواهد بود؛ در حالی ولی فقیه پس از احراز سه ویژگی مهم و اساسی، بر مردم ولایت مییابد.

ویژگی اول او فقاهت اوست تا بتواند جامعه اسلامی را بر اساس احکام الهی اداره کند و نه مطابق آراء شخصی یا گروهی. ویژگی دوم او عدالت و پرهیزکاری اوست که سبب می‎گردد تمایلات شخصی و حزبی را در اداره جامعه دخالت ندهد و در پی جاه‎طلبی و دنیاگرایی نباشد و ویژگی سوم او تدبیر درست سیاسی و مدیریت بهتر جامعه است که به وسیلۀ مشورت با صاحب‎نظران علمی و سیاسی متعهد به آن دست یافته است.

بدیهی است که ولایت فقیه بر جامعه اسلامی تا زمانی است که این شرایط در او موجود باشد و خبرگان امّت که مجموعه‎ای از علمای متعهدند وجود این شرایط را در او تأیید کنند و چنانچه یکی از این ویژگی‎های ولی فقیه از بین برود، عز‎ل شدن او را از مقام ولایت، اعلام کرده و نسبت به معرفی ولی فقیه جامع الشرایط، اقدام می‏کنند.

با توجه به آنچه بیان گردید روشن است که ولایت فقیه محدود به زمان خاصی نیست؛ بلکه تا وقتی که شرایط لازم برای ولایت، در فقیه حاکم وجود داشته باشد ولایت او بر جامعه اسلامی استمرار دارد و همگان مکلف به اطاعت و پیروی از او هستند.