-نگاهی که مرد باید نسبت به همسر خود داشته باشد این است که کار خانه را به عنوان وظیفه الزامی زن تلقی نکند بلکه اموراتی را که زن در خانه انجام می دهد به عنوان لطفی قلمداد کند که در حق مرد انجام می دهد.
خیلی از مشکلات خانوادگی به خصوص در روابط زناشویی، از نگاهی ناشی می‌شود که مرد یا زن به همدیگر دارند. مرد به لحاظ آفرینش عنصری قوی، و زن عنصری ضعیف اما لطیف است. چنانچه حضرت علی علیه السلام می فرماید : «فَاِنَّهُنَّ ضَعیفاتُ القُوی؛ [1] زن ها به لحاظ بدنی ضعیف هستند». چنانچه در بعضی فرهنگ ها از زن به عنوان «ضعیفه» تعبیر می شده است. از همین اساس برخی مردان به خاطر همین امر عینی و خَلقی، با غفلت از ویژگی والای مکتوم زن، این حکم را در همه امورات تسری می دهند، تا جایی که زن را به عنوان کلفت و کارگزار خانه و به تعبیر عامیانه «تو سری خور» به حساب می آورند.
آثار این نگاه منفی
نوع انسان اینگونه است که اگر در نظر دیگران، ارزشمند و بزرگ منش دیده نشود، دچار افسردگی و حقارت خواهد شد. زن از این قاعده که در وهله اول خاستگاهش در فضای ذهنی افراد است، مستثنی نیست. فراتر از آن وقتی افراد طبق همین ذهنیت با زن در فضای زندگی رفتار کنند، این سرخوردگی و حقارت برای زن نهادینه و تبدیل به عقیده خواهد شد. این حقارت نفس، خود منشأ معضلات فردی و اجتماعی خواهد بود. زن در خانه مرکز ثقل امورات عاطفی، شوهرداری، فرزندپروری و مدیریت منزل است. اگر این نخ تسبیح فرسوده شود یا قوام خود را به لحاظ روانی و بدنی از دست دهد، بر کل ساختار کمی و کیفی خانواده اثر خواهد گذاشت.
حقیقت زن چیست؟
درست است که زن بر اساس حکمت آفرینش، به لحاظ بدنی ضعیف و به لحاظ روحی لطیف خلق شده است اما این خصوصیت را در پازل بندی نظام بینشی و هستی شناسی می بایست در جای شایسته خود گمارد. و الا در صورت اشتباه در پازل بندی، همچون ساعتی که قطعاتش در جای مناسبی گمارده نشود، دچار اختلال نظام خانواده خواهد شد.
حضرت علی علیه السلام در مورد عنصر زن می فرماید: «الْمَرْأَةَ رَيْحَانَةٌ وَ لَيْسَتْ بِقَهْرَمَانَة؛ [2] زن مانند گل ظریف است، نه کلفت و کارگزار.» در استعاره‌اى كه امام عليه السلام به كار برده، و زن را ريحانه خوانده، سرّ عجيبى نهفته است كه تمام خصوصیات زن را از لطافت، رقّت و احساس و ساير صفات زن در برمي گيرد. زيرا «ريحان» يعنى گياه خوشبو که مانند گل است. و «ريحانه» در لغت به دسته گياه خوش بو و گياه معطّر مي گويند. و شادابى و طراوت وى تا وقتى است كه در بوستان بر شاخسار يعنى محيط طبيعى خود بماند، و در كنار درخت و اصل خويش زندگى كند. و به سبب همين لطافت بسيار است كه بادى شديد، گلبرگ هايش را مى‌پراكند و لطافت و بويش را از بين مي‌برد. و آن را به وادى تباهى مي رساند. وجود زن آنطور که شایسته اوست باید در فضای خانواده شناخته شود و عملا آنطور که باید با او رفتار شود تا اعضای خانواده بوی معطرش را استشمام کنند تا موجب فرح و پویایی و شادمانی اهل خانه شود. اگر این ظرفیت از زن گرفته شود آثار شوم آن بر کل خانه مستولی خواهد شد.
رفع یک سوء تفاهم
این مطلب بدین معنا نیست که مرد از زن هیچ گونه توقعی نداشته باشد و زن، دست بسته در خانه بنشیند و مورد ناز و نعمت واقع شود؛ به هر حال زن و مرد در چرخاندن امورات زندگی مکمل هم اند و برای تعالی زندگی دو بالِ پروازند. معقول نیست تمامی امورات زندگی، چه داخل و چه خارج از منزل بر عهده مرد باشد که اگر اینگونه بود، هیچ مردی انگیزه ای برای ازدواج نمی داشت. مرد از اینکه ببیند خانه اش منظم و مرتب و مأمنی برای آرامش و محلی مناسب برای تربیت فرزندانش قلمداد می شود و امورات خانه به لحاظ ذهنی برایش بار گران مضاعفی ایجاب نمی کند، همین نکته، باعث فزونی آرامش روانی او و در نتیجه موجب صدور انرژی مثبت برای اهالی خانه خواهد بود.
اما نگاهی که مرد باید نسبت به همسر خود داشته باشد این است که زن را به عنوان کلفت و خادم خود ننگرد و حتی کار خانه را به عنوان وظیفه الزامی زن تلقی نکند بلکه اموراتی را که زن در خانه انجام می دهد به عنوان لطفی قلمداد کند که در حق مرد انجام می دهد. با این نگرش، مرد نه تنها طلبکار نخواهد بود و کارهای زمین مانده را مایه توبیخ و محاکمه قرار نخواهد داد بلکه خدمات زن را به دید منت می‌بیند که خود موجبات سپاس و مهرورزی خواهد بود. و همین محبت ورزی، متقابلاً باعث انگیزه مضاعف و درک ارزشمندی و کرامت نفس توسط زن خواهد شد که مجدداً آثار آن به اهالی خانواده پمپاژ خواهد شد.
پی‌نوشت
1. نامه 14 نهج‌البلاغه
2. نامه 31 نهج البلاغه
خیلی از مشکلات خانوادگی به خصوص در روابط زناشویی، از نگاهی ناشی می‌شود که مرد یا زن به همدیگر دارند.