اگر همسری وظیفه خودش را نسبت به شوهر، انجام ندهد و از طرفی بگوید که من از تو هیچ خیری ندیدم، و از این کار توبه نکرده و رضایت شوهر را حاصل نکند جایگاهش جهنم است.
بیشتر زنان جهنمی هستند
بعضی با استناد به سخنان نسجیده و خشک برخی خطبای اهل سنت دین را مورد تمسخر قرار داده و آن را خرافی معرفی می‌کنند. یکی از سخنان اهل سنت برداشتی است که از روایت پیامبر (صلی الله علیه و آله) دارند و آن اینکه: «بیشتر اهل جهنم را زنان تشکیل می‌دهند.» اهل سنت گویند: علت آن فسادانگیز بودن زن در جامعه است؛ زیرا این قشر از جامعه به علت علاقه شدید به دنیا و مسائل شهوانی، منشا فساد در جامعه هستند، در نتیجه بیشتر آنها اهل جهنم هستند.
جایگاه زن در اسلام
خداوند، انسان را با کرامت خلق کرد[1] و هیچ فرقی بین زن و مرد قرار نداده است و هر چه که برای مرد گفته برای زن نیز فرموده است.[2] همچنین در سیره پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) حتی تمام انبیاء، شخصیت زن و زنان احترام خاصی دارد.[3]
در نتیجه بعضی از روایات که شخصیت زن را مورد مذمت قرار داده است با کلیات قرآن و دین منافات دارد؛ زیرا قرآن کریم ملاک و معیار را تقوی می داند.«إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُم؛[4] گرامىترين شما نزد خدا پرهيزكارترين شماست.»
متن روایت
پيامبر اسلام (صلی‌الله علیه و آله) فرمود: «اطَّلَعْتُ فِي الْجَنَّةِ فَوَجَدْتُ أَكْثَرَ أَهْلِهَا الْفُقَرَاءَ وَ الْمَسَاكِينَ وَ إِذَا لَيْسَ فِيهَا أَحَدٌ أَقَلَّ مِنَ الْأَغْنِيَاءِ وَ النِّسَاءِ؛[5] بر اهل بهشت آگاه شدم پس بیشتر اهل آن را فقرا و مساکین یافتم وکمترین افراد در بهشت ثروتمندان و زنان بودند.» ادامه این روایت در جای دیگر چنین است: «...وَ اطَّلَعْتُ عَلَى النَّارِ فَوَجَدْتُ أَكْثَرَ أَهْلِهَا النِّسَاء؛[6] بر اهل جهنم اطلاع پیدا کردم پس بیشتر اهل آن را زنان یافتم.»
در روایت دیگری راوی از علت آن سوال می‌کند پیامبر می‌فرماید: به خاطر اینکه اگر شوهر به بعضی از آنها یک عمر احسان کند، باز می‌گوید هیچ خیری از تو ندیدم.[7]
سند این روایت
چنین روایاتی که در برخی کتاب‌های شیعه نیز نقل شده است، به طور معمول دارای سند معتبری نیستند [مرسل هستند] و سندی هم که در منابع اهل سنت نقل شده است برای شیعه معتبر نیست. پس از نظر سند قابل قبول علمای شیعه نمی‌باشد.
اما از نظر دلالت
دلالت این روایت به طور کلی در مورد زن‌ها را نمي‌توان پذیرفت؛ زيرا خود اهل سنت حديثي از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نقل كرده اند كه آن حضرت فرمودند: هر مردی از اهل بهشت در آن جا با چهار هزار باكره و هشت هزار غير باكره ازدواج مي كند.[8] ظاهر اين حديث به طور واضح دلالت دارد كه زن‌هاي بهشتي بيش‌تر از مردها هستند، پس با حديث مورد سوال تعارض ظاهری دارد.
البته در مورد این روایت همسران را اعم از زن‌های خودشان و حوریان بهشتی دانسته‌اند.
علاوه بر اینکه این گونه روایات (با چشم پوشي از سند) را باید در کنار روایات دیگر و ادله قرآنی نظر کرد؛ زیرا کلام معصوم (علیه السلام)، یک مجموعه‌ای است که به یک قسمت اگر نظر شود شاید اشکالات زیادی به بار بیاورد ولی اگر در کنار هم قرار بگیرد مشکل را حل می‌کند. این دسته روایات همان‌طور که از روایت دیگری که مسند احمد نقل می‌کند از روایات زناشویی و بحث سلوک با خانواده است. در نتیجه باید در همان چهار چوب دیده شود نه به صورت کلی. پس بحث در مورد رفتار همسران با یکدیگر است. از بین همسران، زن‌ها بیشتر جهنمی می‌شوند نسبت به شوهرانشان، علت آن را نیز همان جمله «از تو هیچ خیری ندیدم» مطرح کرده است. البته اینها در صورت توبه نکردن زن و به دست نیاوردن رضایت شوهر است.[9]
با توجه به آیات قرآن معلوم می‌شود که خداوند متعال فرقـی میان زن و مرد در سعادت و شقاوت نگذاشته است. خداوند در قرآن تصریح می‌کند که مغفرت و رحمت و تمام نعمت‌های دنیوی و اخروی مربوط به جنس خاصی نیست و همه انسان‌ها با تأکید بر اینکه چه زن باشند و چه مرد در صورتی که صفات انسان‌های صالح را داشته باشند و عمل صالح انجام دهند بهشت و سعادت و مغفرت برای آنها می‌باشد و خداوند هیچ‌گاه به خاطر اینکه عادل اسـت عمل انسان‌ها را به خاطر جنسیت آنها از بین نمی‌برد.
کلام نهایی: شخصی از امام صادق (علیه السلام) می‌پرسد کـه بین مردم شایع شده است که اکثر اهل جهنم را زنان تشکیل داده‌اند و امام با آوردن این تعلیل که حورالعین‌های بهشتی همین زنان زمینی هستند دلیـل می‌آورند که چگونه می‌شود برای هر مرد چندین زن بهشتی (حورالعین) باشد در حالیکه اکثر زنان جهنمی هستند.[10]
با این روایت این مطلب به طور کامل روشن می‌شود که این روایات یا به جنبه دیگری نظر دارند و یا اینکه اشتباه می‌باشند و گر نه امام در یک جریان منطقی آنها را نفی نمی‌کردند و تعلیل نمی‌آوردند.
در نتیجه این گونه روایات با چشم پوشی از ضعف سندی، از باب جمع بین روایات، می توان اینطور گفت: مراد از این روایات آن است که زنان به دلیل عدم انجام وظایف همسری خود مستوجب ورود به دوزخ و جهنم می‌شوند، ولی اگر توبه کرده و یا شوهر خود را راضی کنند، جهنمی بودنش نیز منتفی است.
پی نوشت
[1]. سوره اسراء، آیه7.
[2]. سوره احزاب آیه35.
[3]. کافی، ج5، ص320.
[4]. سوره حجرات، آیه13.
[5]. سنن ترمذي ج 4ص 115 حديث 2729و 2730.
[6]. مسند احمد ج2، ص515.
[7]. همان، ص426.
[8]. کنزالعمال، ج14، ص488.
[9]. رک، آموزه های حدیثی، سال دوم، شماره3، سال 1397.
[10]. من لا یحضره الفقیه، ج3، ص468.
در برخی از روایات موضوعاتی مطرح شده است که موجب خدشه‌دار شدن دین اسلام شده و شبهاتی را در مورد این آیین به وجود آورده است؛ از جمله آنها، روایاتی است که در مورد «جهنمی بودن اکثر زنان» وارد شده است. ولی این روایات علاوه بر اینکه سند آنها ضعیف است، از باب جمع بین روایات مربوط به مباحث خانواده و وظایف همسران نسبت به یکدیگر است.