اگرچه ارتباط قلبی ما شیعیان با واقعه‌ی غدیر، ارتباط مستحکم و برجسته‌ای در دنیای اسلام است، ولی حقیقت این است که مسئله‌ی غدیر در محتوا و روح حقیقی خود فقط متعلق به شیعیان نیست، بلکه به همه‌ی دنیای اسلام تعلق دارد.
در آخرین حج پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، در غدیر خم اتفاقی رخ داد که یک جنبه آن کفار را مورد هدف خود قرار داده بود و جنبه دیگر آن مربوط به مسلمانان می‌شد. با این واقعه، کفار به یأس و ناامیدی کشیده شدند و اسلام برای مسلمانان کامل شد.
به خاطر این واقعه، کفار از دست‌درازی به دین اسلام مأیوس شدند و در همان روز، وحی الهی از این حقیقت پرده برداشت: «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ»؛[1] «امروز كسانى كه كافر شده‌اند از [كارشكنى در] دين شما نوميد گردیده‌اند».
با حضور رسول خدا، کفار و یهود جرئت نمی‌کردند تحریفی در دین اسلام پدید بیاورند؛ چون با برخورد مستقیم رسول خدا مواجه می‌شدند؛ اما امید این را داشتند که بعد از رسول خدا بتوانند دین اسلام را تحریف کرده و به نفع خودشان تغییر دهند و در این کار سابقه نیز داشتند. قرآن کریم از این عمل زشت آن‌ها پرده برداشته و می‌فرماید: «مِنَ الَّذينَ هادُوا يُحَرِّفُونَ الْکَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ»؛[2] «برخی از آنان که یهودی‌اند، کلمات را از جاهای خود برمی‌گردانند».
واقعه غدیر امید کفار را ناامید کرد؛ چون خداوند کسی را به عنوان خلیفه و جانشین برای رسولش انتخاب کرد که نفس و جان پیامبر بوده و همانند رسول خدا، اجازه تحریف در دین را نمی‌داد. رسول‌الله در این رابطه بیان می‌فرمایند: «لكُلِّ نَبِيٍّ وَصِيٌّ وَ وَارِثٌ وَ إِنَّ عَلِيّاً وَصِيِّي وَ وَارِثِی»؛[3] «هر پيامبرى وصی و وارثی دارد و همانا على، وصى و وارث من است».
جنبه دیگر این واقعه که خطاب به مسلمانان می‌باشد، مسئله «اکمال دین» است. به بیان قرآن کریم، خدا در این روز دین اسلام را کامل کرد؛ به‌عبارتی‌دیگر خاتم بودن دین اسلام با غدیر تکمیل شد؛ زیرا دین خاتم برای پاسخ‌گویی به نیازهای جامعه، نیازمند امامی است که آگاه‌ترین و عالم‌ترین مسلمان پس از رسول اكرم باشد و بتواند نیازهای جامعه را پاسخ‌گو باشد و به غیر از امیرالمؤمنین علیه‌السلام شخص دیگری با این مشخصات وجود ندارد.[4] خلفا نیز حتی زمانی که در پاسخ سؤالات مردم درمانده می‌شدند، پاسخ را به امیرالمؤمنین حواله می‌دادند.[5]
دو جهتی که از «آیه اکمال» بیان کردیم ما را به این نتیجه می‌رساند که مسئله غدیر و امامت، اختصاص به شیعیان ندارد و متعلق به همه دنیای اسلام است و حقیقت اسلام با امامت عجین شده است؛ مقام معظم رهبری در این رابطه می‌فرمایند: «اگرچه ارتباط قلبی ما شیعیان با واقعه‌ی غدیر، ارتباط مستحکم و برجسته‌ای در دنیای اسلام است، ولی حقیقت این است که مسئله‌ی غدیر در محتوا و روح حقیقی خود فقط متعلق به شیعیان نیست، بلکه به همه‌ی دنیای اسلام تعلق دارد. چون حادثه‌ی غدیر برخاسته از روح و مضمون حقیقی اسلام است».[6]
پی‌نوشت:
[1]. مائده: 3.
[2]. نساء: 46.
[3]. خوارزمی، مناقب، النشر اسلامی، ص86.
[4]. متقی هندی، کنزالعمال، موسسه الرسالة، ج11، ص614.
[5]. ابن قتیبه دینوری، تأويل مختلف الحديث، دار الكتب العلمية بيروت، ص152.
[6]. بیانات در دیدار کارگزاران نظام، 1381/01/12.