دین اسلام یک دین جهانی است که وظیفه حراست آن بر عهده پیامبر بوده و بعد از ایشان نیز به جانشینان آن حضرت، یعنی اهلبیت علیهمالسلام سپرده شد.
دین اسلام بهعنوان یک برنامه زندگی که سعادت دنیا و آخرت را تأمین میکند، یک دین جهانی و جاودان تا قیامت میباشد. خداوند متعال برای اینکه تا قیامت این دین جهانی را از تحریف در امان نگه بدارد، امامت را بهعنوان حافظ شریعت قرار داده است و امام بعد از رسول خدا، مرجعیت دینی، رهبری جامعه و سرپرستی امت را بر عهده دارد.[1]
در هر عصری باید یک امام باشد که این وظایف را برعهدهبگیرد[2] تا بدین وسیله دین خدا تا قیامت حفظ گردد؛ ازاینرو شاهد هستیم که رسول خدا در روز غدیرخم برای تمام ائمه از امیرالمؤمنین علیهالسلام گرفته تا امام زمان علیهالسلام بیعت گرفته و فرمودند: «فَأُمِرْتُ أَنْ آخُذَ الْبَيْعَةَ مِنْكُمْ وَالصَّفْقَةَ لَكُمْ بِقَبُولِ ماجِئْتُ بِهِ عَنِاللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فى عَلِىٍّ أميرِالْمُؤْمِنينَ وَالأَوْصِياءِ مِنْ بَعْدِهِ الَّذينَ هُمْ مِنِّى وَمِنْهُ إمامَةٌ فيهِمْ قائِمَةٌ، خاتِمُها الْمَهْدىُّ إِلى يَوْمٍ يَلْقَى اللَّهَ الَّذى يُقَدِّرُ وَ يَقْضي»؛[3] «مأمورم که از شما پيمان بگيرم تا دست در دست من نهيد در پذيرش آنچه از سوی خداوند درباره علی امیرالمؤمنین آوردهام و درباره اوصيای پس از او که از من و اويند. اين امامت در ميان آنان پايدار است و خاتم آنان مهدی است تا روزی که با خداوند قدر و قضا ديدار کند».
یکی از شواهدی که امام را مانند رسول خدا حافظ شریعت معرفی کرده و بیان میکند که امام، اسلام را در مقابل تحریفات حفظ میکند، فرازی از خطبه غدیر است که رسول خدا صلیاللهعلیهوآله در وصف امام زمان میفرمایند: «أَلا إِنَّهُ الظّاهِرُ عَلَی الدِّینِ»؛[4] «آگاه باشید! او بر تمامی ادیان چیره خواهد بود». امام زمان علیهالسلام طبق این فقره از خطبه، حضرت بهعنوان پیشوای اسلام و مسلمین بر تمام ادیان غلبه و چیره خواهد شد همچنان که قرآن کریم در مورد رسول خدا میفرماید: «أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَ دِینِ الْحَقِّ لِیظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ»؛[5] «پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاد تا آن را بر همۀ ادیان چیره گرداند هرچند مشرکان خوش نداشته باشند».
شاهد دیگر بر اینکه امام نیز مانند رسول خدا حافظ و مُبَیِن دین اسلام میباشد، فقره دیگری از خطبه غدیر است که پیامبر میفرماید: «إِنّی قَدْبَیَّنْتُ لَکُمْ وَأَفْهَمْتُکُمْ وَ هذا عَلِی یُفْهِمُکُمْ بَعْدی»؛[6] «من پیام خدا را برایتان آشکار کرده و تفهیم نمودم و این علی است که پس از من شما را آگاه میکند». رسول خدا صلیاللهعلیهوآله در این فراز بهروشنی بیان میکنند که امیرالمؤمنین بهعنوان امام، تبیین دین خدا را به عهده دارد و هر کسی که بخواهد بعد از ایشان به تبیین صحیح دست پیدا کند باید به علیبنابیطالب رجوع نماید.
در نتیجه ائمه با توجه به شئونی که دارا هستند حافظان شریعت شمردهشده و دین خدا را تا قیامت از گزند بدخواهان حفظ میکنند. تدبر در خطبه غدیر بهروشنی ما را با این حقیقت آشنا کرده و مشخص میکند که خداوند در غدیرخم با معرفی امیرالمؤمنین بهعنوان جانشین پیامبر تبیین و حفظ دین خود را تا قیامت برنامهریزی کرده است.
پینوشت:
[1]. تفتازانی، شرح المقاصد، الشريف الرضی، ج5، ص232.
[2]. کلینی، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، ج1، ص179.
[3]. فتال نیشابوری، روضة الواعظين و بصيرة المتعظين، رضی، ج1، ص93.
[4]. همان.
[5]. توبه: 33.
[6]. فتال نیشابوری، روضة الواعظين و بصيرة المتعظين، رضی، ج1، ص93.