یکی از مهمترین عامل سقوط انسان تکبر و غرور است و این غرور بود که ابلیس را از درگاه خداوند متعال رانده کرد.
موضوع: تکبر یکی از گناهان و رذائل اخلاقی
إِنَّ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِنْ فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرُ مَا هُمْ بِبَالِغِيهِ . فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ
بی تردید آنان که درباره آیات خدا بی آن که دلیلی برای آنان آمده باشد، گفتگوی بی منطق میکنند و در سینههایشان جز کبر و بزرگ نمایی نیست به آن عزت و سلطنتی که در آرزویش هستند نمیرسند؛ پس به خدا پناه ببر؛ زیرا او شنوا و بیناست (غافر، (۵۶)
توضیح :
در سراسر قرآن به وفور در مورد صفت تکبر و غرور آمده است وخداوند به شدت این صفت را نهی میکند از جمله آیاتی که به این صفت اشاره شد آیه ۵۶ سوره غافر است. انسانها چیزی از خود ندارند که بخواهند نسبت به آن مغرور ومتکبر شود بلکه تمامی چیزهایی که انسان دارد از لطف خداوند است و همه را او عنایت کرده است. نمونه بارز متکبر و مغرور ابلیس است که به دلیل خود برتربینی و استکبارش از درگاه حق رانده شد. (بقره،۳۴) فرعون نیز از همین رو خود را پروردگار مصریان خواند. (قصص ۴، در آیه ی ۷۵ سوره اعراف ) قرآن حتی از کوچکترین مصادیق تکبر نیز به شدت نهی کرده و چندین بار کسانی را که در راه رفتن متکبرانه قدم برمی دارند، نکوهش کرده است. گفتنی است تکبر مراتب مختلفی دارد که از پایین ترین واحد اجتماعی چون خانواده آغاز و به بالاترین مقامات دنیوی سرایت مییابد.
حديث: امام على عليه السلام : «إِحْذَرِ الْكِبْرَ فَإِنَّه رَأْسُ الطُّغْيانِ وَ مَعْصِيَةُ الرَّحْمنِ؛ از تکبر بپرهیزید که سرآغاز طغیان ها و معصیت و نافرمانی خداوند رحمان است.»
(غرر الحكم ج ۲ ص ۲۷۹ ح ۲۶.۹.)
امام علی علیه اسلام در این روایت به شدت تکبر را نهی کرد.آنقدر این صفت منحوس است که مولا میفرماید تکبر سرآغاز طغیان به پروردگار است که نمونه بارز آن ابلیس است.