شهید حاج قاسم سلیمانی پس از احمد وحیدی دومین فرمانده سپاه قدس بود که از سال 1376 تا ۱۳ دی ۱۳۹۸ فرماندهی نیروی قدس را بر عهده داشتند.
پرسش: سردار قاسم سلیمانی چندمین فرمانده سپاه قدس بود؟
شکل گیری و سازماندهی نیروی قدس سپاه در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ شمسی، مصادف با لشکرکشی ایالات متحده آمریکا به منطقه پس از جنگ دوم خلیجفارس بود. تشدید مداخلات آمریکا در منطقه و نفوذ نظامی آنها در خاورمیانه یکی از چالشهای جدی جمهوری اسلامی ایران به حساب میآمد که باعث ایجاد نگرانیهای در داخل و در نتیجه گسیل چندین لشگر از ارتش و سپاه به سمت مرزهای جنوب غربی بود که این روند نزدیک به یک سال ادامه داشت.
در چنین شرایطی حضرت آیتالله خامنهای با برآورد دقیق و درست از وضعیت منطقه و همچنین دامنه و عمق تهدیدی که حضور آمریکاییها در منطقه میتواند متوجه ایران و دیگر کشورها کند، دستور تسریع در تشکیل و سازماندهی دو نیروی مقاومت و قدس را صادر کردند که در حقیقت نیروی مقاومت نیرویی با فلش داخلی و نیروی قدس نیرویی با فلش خارجی بودند که در نوع خود ابتکار عمل خاصی برای مواجهه با شرایط نبرد نامتقارن محسوب میشدند.
شکلگیری نیروی قدس در چنین شرایطی مستلزم آن بود که خبرهترین فرماندهان سپاه پاسداران، فرماندهی این نیروی حساس و حیاتی برای کشور، منطقه و جهان را برعهده گیرند؛ لذا در بدو تأسیس، فرماندهی نیروی قدس سپاه به «احمد وحیدی» که در آن برهه یکی از باتجربهترین فرماندهان سپاه در حوزه اطلاعات بود سپرده شود.
فرماندهی سردار وحیدی بر نیروی قدس تا سال ۱۳۷۶ ادامه یافت که در آن مدت، مهمترین رویدادی که نیروی قدس سپاه در آن حضور پیدا میکند، نقشآفرینی موثر در جنگ بوسنی است تا اینکه فرماندهی این نیرو به یکی از سلحشورترین فرماندهان سپاه یعنی سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده وقت لشکر ۴۱ ثارالله کرمان سپرده شد، اما چرا قاسم سلیمانی؟
چگونه حاج قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران شد؟
دفاع مقدس عرصه نمایش توانمندی و مدیریت سردار قاسم سلیمانی در فرماندهی لشکر ۴۱ ثارالله بود و به واسطه همین فرماندهی موفق، مفتخر به دریافت ۳ نشان فتح از رهبر معظم انقلاب پس از پایان جنگ شد. در سالهای ابتدایی دهه ۷۰ شمسی که مرزهای شرق و جنوب شرق کشور عرصه جولان اشرار و گروهکهای معاند مسلح میشود، مسئولیت قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه به قاسم سلیمانی واگذار میشود و او در مدت کوتاهی با برنامهریزی دقیق موفق به برچیدن بساط ناامنی در شرق و جنوبشرق کشور میشود.
دوران فرماندهی حاج قاسم سلیمانی در نیروی قدس سپاه یکی از طولانیترین دورانهای فرماندهی در نیروهای مسلح است که از سال ۱۳۷۶ تا سال ۱۳۹۸ که این فرمانده سلحشور و دلاور به دستور دونالد ترامپ رئیسجمهوری وقت ایالات متحده در فرودگاه بغداد ترور و به شهادت میرسد، ادامه پیدا میکند.
از این نظر، زمان طولانی فرماندهی شهید سلیمانی بر نیروی قدس دورانی است که این نیرو در عرصههای مهمی چون عملیات آزادسازی جنوب لبنان، جنگهای ۳۳ روزه، ۲۲ روزه، ۸ روزه و ۵۱ روزه، مبارزه با داعش و تأثیرگذاری در یمن، بحرین و ... حضور پیدا میکند.
سردار اسماعیل قاآنی فرمانده فعلی نیروی قدس از ابتدای تشکیل این نیرو در سطوح مختلف فرماندهی حضور داشته و سالهای متمادی جانشین شهید قاسم سلیمانی در نیروی قدس بوده. او بلافاصله در همان روز شهادت شهید سلیمانی، از سوی فرمانده معظم کل قوا بعنوان فرمانده نیروی قدس سپاه منصوب شد.
منبع: ایرنا