ما تنبیه را آخرین مرحله و آخرین راه چاره برای تربیت فرزندان میدانیم اما باید توجه داشت که همواره میتوان به جای تنبیه واعمال خشونت،به دنبال راه مناسبتری برای تربیت صحیح فرزندان بود.
کودکان از رفتار والدین الگوبرداری میکنند.فرزندان ما بیشتر از آنی که به نصایح ما گوش دهند به رفتار ما توجه میکنند.اگر فرزندان ما دچار آسیبهای رفتاری و یا تربیت ناصحیح گشتهاند ابتدا والدین بایید رفتار خود را زیر ذره بین برده و اصلاح کنند.قبل از آنی که بخواهید کودک را مورد تنبیه و تهدید قرار دهید به رفتار خود توجه کنید که آیا شما به عنوان الگو و والدین کودک،رفتار مناسبی را ازخود بروز دادهاید یا خیر؟ نباید فراموش کنیم که همه کودکان گاهی دچار اشتباه میشوند و ممکن است برخی ازقوانین وضع شده در خانه را زیر پا نهاده و موجبات عصبانیت والدین را فراهم آورند اما این والدین هستند که باید با مدیریت خوب و به هنگام و با تنبیه صحیح و به ترتیب اولویت،درجهت تربیت خوب فرزندان گام بردارند.
برخی از راهکارهای خوب وساده که برای تنبیه کودکان در جهت تربیت صحیح انان موثر خواهد بود عبارتند از:
۱. یکی از روشهای تنبیهی برای اصلاح رفتارهای ناپسند در کودکان تنهایی کودک میباشد.
کودکان تنهایی را نمیپسندند برای تنبیه کودک میتوانید به مدت خیلی کوتاه،یعنی یک یا دو دقیقه او را در جای خلوت تنها بگذارید یقینا این عمل میتواند در کودک موثر واقع شود.چرا که در این روش کودک را از بازی کردن و حضور در جمع منع کرده تا به رفتار ناپسند خود فکر کند این روش میتواند جایگزین خوبی برای تنبیه بدنی و فریاد کشیدن و یا تهدید کردن کودک باشد که ممکن است با این اعمال با بازخورد بدی از جانب کودک مواجه شوید.
۲. کودکان از بیاعتنایی والدین و خواهر و برادر بیزاراست.
آنچه که میتواند جایگزین تنبیه بدنی برای کودکان گردد بیاعتنایی به کودک توسط والدین میباشد،اگر فرزند شما رفتارهای نامناسبی از خود بروز میدهد که خوشایند شما نمیباشد و یا قبلاً به او تذکر داده بودید که اینگونه رفتارها را ترک کند و موثر واقع نشد،در چنین مواقعی میتوانید نسبت به او ابراز بیاعتنایی کرده و توجهی به کلام او حرف حرکات و رفتار او نداشته باشید. این بیاعتنایی شما نسبت به او بسیار سریع در روحیه او تاثیر گذاشته و احساس عدم رضایت شما از رفتار او را منتقل خواهد کرد.لذا کودک شما با تمام سعی و تلاش خود برای جبران کار ناپسندش تلاش میکند تا رضایت کامل شما را به دست آورد و در صدد عذرخواهی از شما برآید البته هرگز نباید این رفتار والدین منجر به زمان طولانی گردد چرا که تنبیه،اثر تربیتی خود را از دست میدهد و اثرات منفی دیگری را به دنبال خواهند داشت.
البته نکته قابل توجه در این روش( بیاعتنایی به کودک در صورت بروز رفتارنامناسب) آن است که علت رفتار خود را به کودک بفهمانید یعنی کودک درک کند که بیاعتنایی شما نسبت به خود،به جهت رفتار نامناسب و کار زشت و ناپسندی است که از او سر زده است چرا که اگر غیر از این باشد هرگز روشی برای تربیت صحیح نخواهد بود.
۳. از روش عصبانیت خود برای تنبیه کودک استفاده کنید.
اگر والدین رفتار نامناسبی را از کودک دیدند برای اینکه به او بفهمانند که این رفتار او نامناسب است و ما به عنوان والدین این رفتار را نمی پسندیم،باید از روش عصبانیت استفاده کنند.البته این روش غالباً در کودکان لجباز مورد استفاده قرار میگیرد بطوری در صورت امتحان،هیچ کدام از روشهای دیگر پاسخ نداده و تنها راه اعمال نفوذ این روش باشد میتوانید استفاده کنید. شما با این روش میتوانید اقتدار خود را به کودک بفهمانید ومتوجه کنید که حرف اول و آخر را چه کسی میزند همین قدر عصبانیت برای تنبیه کودک کافیست.
۴. از روشهای صحیح برای تنبیه کودک روش تهدید کودک توسط شخص والدین میباشد،نه خواهر یا برادر وی.
ما تنبیه بدنی را در هیچ صورتی جایز نمیدانیم لذا به جای تنبیه بدنی میتوانید از روش تنبیهی تهدیدی استفاده کرده با این مضمون که هر آنچه که کودک از آن بیم دارد برای تهدید او استفاده شود.به طور مثال کودکی به اسباب بازیهای خودعلاقهمند است در صورت بروز رفتار نامناسب ازاو،تهدید شود که دیگر نمیتواند با اسباب بازیهای خود بازی کند.و یا کودکی به بازی با دوستان خود علاقهمند است لذا در صورت بروز رفتار نامناسب از او میتوانید از این ابزار فشار برای تهدید او استفاده کنید.
البته بیان این نکته ضروری است که والدین توجه داشته باشند باید تهدیدی را مورد نظر قرار دهند که در صورت ضرورت بتوانند آن را عملی کنند،یعنی تهدیدهای خارج از قدرت و خارج ازعرف( زیاده روی در تهدید) را در خصوص کودکان اعمال نکنند.
هرچند ما تنبیه را آخرین مرحله و آخرین راه چاره برای تربیت فرزندان میدانیم،اما باید توجه داشت که همواره میتوان به جای تنبیه و اعمال خشونت راه مناسبتری را برای تربیت صحیح آنان پیدا کرد،چرا که تنبیه بخصوص تنبیه فیزیکی،عواقب نامناسبی را درابعاد مختلف روح و جسم کودکان بر جای خواهد گذاشت که بعضا غیر قابل جبران میباشند.