رهروان ولایت ـ انگیزه پرسیدن سوال
انسان فطرتی جستجوگر دارد و همیشه سؤال می‌کند، کودک از وقتی که زبان باز می‌کند، پیوسته از هر چیزی سؤال می‌کند. پرسیدن عیب نیست، ندانستن عیب است. سؤال همیشه کلید گنجینه علوم و دانش‌هاى بشرى بوده است و در مقابل سؤال نکردن باعث هلاکت و گمراهی است، همان‌طوری که امام صادق علیه السلام می‌فرماید: انما یهلک الناس لانهم لا یسئلون؛ دلیل نابودی گروهی از مردم، سؤال نکردن آنهاست.[1]
پرسیدن سؤال با شیوه صحیح و درست، یکی از امتیازات سؤال کننده است و آثار مختلفی دارد:
1. باعث گرمی محیط آموزشی می‌شود و افراد مثل آدم‌های بی روح فقط به همدیگر نگاه نمی‌کنند و انگیزه را در کسی که جواب می‌دهد و استاد بالا می‌برد.
2. استاد با آمادگی قبلی وارد جلسه می‌شود تا بتواند پاسخ سؤال‌ها را بدهد.
3. استاد و معلم به استعداد همه شاگردان پی‌برده و افراد مستعد، ژرف نگر و... را می‌شناسد.
در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است: پرسیدن با لطف و اندیشه، نیمی از دانش انسان را سامان می‌بخشد.[2]
انگیزه در سؤال کردن بسیار مهم است و هر کسی ممکن است با انگیزه خاصی سوال کند. پس انگیزه در سؤال پرسیدن دو صورت دارد.
انگیزه مثبت:
1. برای فهمیدن و افزایش علم
2. آزمایش و امتحان کردن
3. رفع شک و شبهه
انگیزه منفی:
1. خودنمایی
2. تحقیر
3. جاسوسی
4. شایعه سازی و جو سازی
سؤال بی مورد و نتیجه آن
یک نفر نحوی(که قاعد علم نحو را می‌دانست)که سوار بر کشتی بود، رو به ناخدای کشتی کرد و گفت: از نحو چیزی بلدی؟
گفت: نه
نحوی گفت: پس نیمی از عمر تو تباه گشت.
کشتی‌بان دل شکسته شد و ساکت شد و نتوانست جوابی بدهد؛ پس از مدتی، ناگهان باد سهمگین کشتی را به تلاطم در آورد، همه سرنشینان به لرزه افتادند و ناخدای کشتی رو به نحوی کرد و گفت:
هیچ دانی که شنا کردن نکو گفت نی از من تو سباحی(شنا گری) مجوی
گفت: کل عمرت ای نحوی فناست زآنکه کشتی غرق در گرداب هاست. [3]
هر کس در کاری تخصص دارد و افراد هر کدام مهارت خاصی را دارند و کسی که ماهر است، نباید دیگری را که در آن کار آشنایی ندارد ملامت کرده و باعث شرمنده‌گی او شود، چرا که هر کسی را بهر کاری ساختند.
------------------------------------
پی نوشت:
1. اصول کافی، جلد 1، صفحه49
2.بحارالانوار، جلد1، صفحه224
3. داستان های مثنوی، ص 25
خلاصه سخنرانی استاد مبین در کنفرانس آیه های انتظار درتاریخ 93/2/2
لینک سخنرانی های قبلی: http://www.jonbeshnet.ir/category/446