در طول تاریخ، رأی‌های سرنوشت‌ساز و مهمی گزارش شده که جامعه بشری را در مدتی کوتاه یا طولانی، گرفتار سختی و بلا نموده است. انتخاب خلیفه سوم، حاصل یکی از همین رای‌های غلط است.
انتخاب خلیفه سوم، یکی از مصیبت‌هایی است که بر سر اسلام و مسلمانان آمد؛ زیرا این انتخاب، باعث روی کارآمدن بنی‌امیه و تداوم خانه‌نشینی امیرالمؤمنین علیه‌السلام شد.
انتخاب عثمان، با یک رأی
انتخاب خلیفه سوم، توسط شورای شش‌نفره‌ای بود که خلیفه دوم مشخص کرد. بعد از رأی‌گیری و تساوی آراء، نقش تعیین‌کننده برعهده عبدالرحمان بن عوف افتاد؛ او به هرکسی رأی می‌داد، خلیفه مسلمین می‌شد.
عبدالرحمان ابتدا به امیرالمؤمنین علیه‌السلام عرض کرد که به شرط عمل به قرآن، سنت پیامبر و سیره شیخین، به تو رأی می‌دهم و تو خلیفه خواهی شد؛ ولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام، فقط عمل به قرآن و سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را پذیرفت.
عبدالرحمان به سراغ عثمان رفت و او بی‌درنگ هر سه شرط را پذیرفت، پس از آن، عثمان، بنی‌امیه را بر امور مسلمانان، مسلط کرد[1] به گونه‌ای که حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: «وَ قَام مَعه بَنو أبیه یَخْضَمون مال الله خِضْمَةَ الإبل نِبْتَةَ الربیع»؛[2] «و دودمان پدرى او از بنى‌امیّه به پاخاستند و همراه او، چون شتران گرسنه‌اى که به جان گیاه بهارى بیفتند، بیت‌المال را خوردند و برباد دادند».
مشکلات، بلاها و سختی‌ها در زمان خلافت عثمان، آن‌قدر زیاد شده بود که مردم علیه وی شورش کردند و او را کشتند و تلاش‌های امیرالمؤمنین علیه‌السلام برای نجات او به جایی نرسید.[3]
آری! در اینجا تنها با یک رأی، جامعه از مسیر اصلی و اساسی خود خارج شد و سکان آن به دست نااهلان افتاد و تا هنگام ظهور امام زمان علیه‌السلام ادامه خواهد داشت.
بی‌شک تک‌تک رأی‌های مردم در انتخابات کشور نیز می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد؛ بنابراین انسان باید با تحقیق درباره عملکرد افراد و همفکرانشان در گذشته و کارآمدی آنان در آینده، فرد شایسته و اصلح را برای اداره کشور انتخاب کند.
پی‌نوشت:
[1]. دینوری، ابن قتیبه، الإمامة و السياسة، ج1، ص22.
[2]. شریف‌رضی، نهج‌البلاغه، صبحی، هجرت، ص49.
[3]. ابن اثیر، عزالدین، الكامل في التاريخ، دارصادر، ج3، ص167.