به گزارش گروه اینترنتی رهروان ولایت به نقل از خبرگزاری مهر، تا چند سال قبل کشور عراق به علت بحرانها و جنگ با کاهش تولید خرما در کشور خود مواجه شد و این عامل باعث شد، کشور ما با استفاده از تولید بالای خرما در خوزستان و با اتکا بر این ضعف عراق جایگاه نخست صادرات خرما در کشور عراق را تصاحب کند.
اما در مدت اخیر کشاورزان و مسئولان کشاورزی کشورعراق که نگاهی خاص به محصول خرمای خود برای کسب درآمد دارند بار دیگر موفق شد تا بازار فروش خرمای خود را با مشتریان پر طرفدار این محصول مقوی تنظیم کند.
البته این به این معنی است که جایگاه نخست ایران در صادرات خرما به جهان در چند سال گذشته به دلیل فعالیت ها و تلاش های پیگیر مسئولان و نهادهای دولتی در زمينه کشاورز نبوده است، زیرا در این سال ها میزان صاردات ایران کیفیت محصولات صادراتی و فعالیت های بازرگانی و تجاری خاص و ارزنده ای انجام نشده بود و تنها وضعیت بحراین عراق و کاهش تولید و به تبع صادرات این شکرو از نظر آماری موجب شده بود که از نظر آماری ایران در رتبه نخست جهان قرار گیرد.
و حال که اندکی ثبات به کشور عراق بازگشته است این کشور به راحتی جایگاه خود را به دست آورده و این به خوبی گواه این ادعا است که در طول یک دهه گذشته مسئولان بخش کشاورزی کشور هیچ فعالیت و برنامه خاصی برای حفظ جایگاهی که به راحتی به دست ایران رسیده بود انجام ندادند.
و حال نه تنها عراق که کشور امارات متحده عربی نیز با برنامه ریزی و اعمال سیاست های منطقی دو جایگاه ابتدایی صادرات خرما به جهان را کسب کردند.
نائب رئیس اتحادیه صادرکنندگان خرمای خوزستان در این خصوص می گوید: خرما محصولی استراتژیک است که ایران یکی از تولید کنندگان و صادر کنندگان این محصول و استان خوزستان با داشتن 50 هزار هکتار نخلستان نیز از جمله مطرح ترین استانهای تولید و صادر کننده خرما محسوب می شود.
علی خضری با اشاره به اینکه نوعی خرمای خوزستان به نام «استعمران» با مرغوبیت بالا و ماندگاری طولانی قابلیت صادرات فراوانی دارد و از 80 درصد نخیلات زیر کشت خوزستان خرمای استعمران تولید و همه این محصول صادر می شود، افزود: در این نوع خرما حدود 35 تا 40 درصد صادرات خرمای کشور را خوزستان بر عهده دارد.
وی گفت: آمارهای صادرات خرما در کشور نشان می دهد ایران در سالهای اخیر به جایگاه سوم پس از کشورهای عراق و امارات متحده عربی دست یافته است.
خرمایی که به جای صادرات خوراک دام می‌شود
خضری افزود: سالانه یک میلیون تن خرما در کشور تولید می شود که از این مقدار 160 هزار تن خرما صادرمی شود و 300 تا 400 هزار تن نیز به مصرف تازه خوری می رسد. همچنین حدود 400 هزار تن نیز یا به عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار می گیرد و یا به مصرف صنایع جانبی مانند کارخانجات لواشک سازی، شیره گیری می رسد و بقیه بلا استفاده و ضایع می شود.
تبدیل خرما به خوراک دام تنها از یک واقعیت نشات می گیرد و آن این است که متاسفانه ضعف مدیریت در بخش کشاورزی به حدی است که نه وضعیت خوارک دام مشخص است و نه وضعیت تولید و توزیع محصولات کشاورزی و این است که بسیاری از محصولات کشاورزی در کشور بعد از تولید انبار شده و در نهایت خوراک دام می شود که نمونه کوچک آن تبدیل ۴۰۰ هزار تن خرمای تولید استان خوزستان به خوراک دام است.
کاهش 75 درصدی صادرات خرمای خوزستان
خضری با اشاره به اینکه صادرات خرما در خوزستان در سال قبل 75 درصد کاهش داشته، بیان کرد: 65 واحد تولیدی صادراتی خرما در استان خوزستان فعالیت می کنند که باعث اشتغالزایی 20 تا 25 هزار نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم شده اند ولی در چند سال اخیر 19 واحد از آنها تعطیل شده است.
وی افزود: 90 درصد خرمای خوزستان به اروپا، استرالیا و کانادا صادر می شود و از آنجا که بحران اقتصادی در کشورهای اروپایی قدرت خرید مردم را پائین آورده، صادرات خرما به این کشورها هم کاهش یافته است.
باز هم هدفمند کردن یارانه‌ها و ناله‌های بخش تولید
ازسوی دیگر بعد از اجرای مرحله نخست هدفمند کردن یارانه ها و با توجه به بالا رفتن هزینه های تولید و حقوق کارگران در سراسر کشور، قیمت تمام شده تولید و فرآوری خرما در کشور و استان خوزستان افزایش پیدا کرده و این مسئله نیز بر روی صادرات خرما تاثیر منفی گذاشته است.
خضری می‌گوید: ما کالاهای خود را به صورت FOBدر بنادر جنوبی ایران تحویل می‌دادیم که با توجه به مسئله تحریم‌ها مجبور شدیم از روش دیگری استفاده کنیم که این روش هزینه هر کانتینر 20 تنی را 45 میلیون ریال افزایش داد ه است.
همچنین مدیر طرح خوشه صنعتی خرمای خوزستان تحت حمایت سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) که نیمی از صادرات خرمای خوزستان را به عهده دارد در خصوص کاهش صادرات خرمای خوزستان گفت: بیشترین تاکید مجموعه کسب و کار خوزستان باید متمرکز بر کانالهای توزیع و بازرگانی باشد چون مشکل خرمای ایران و خوزستان تولید نیست بلکه بازاریابی و توزیع است.
بسته بندی و عقب ماندگی به عمر سال‌ها
عبدالحسین اویسی افزود: تولید کنندگان خرما، این محصول را به صورت سنتی بسته بندی می کنند و در برخی از این کارگاه ها به رغم همه احتیاط ها در بسته بندی خرما موارد بهداشتی را به طور کامل رعایت نمی کنند.
وقتی برای بخش کشاورزی و کشاورزان ارزش قائل نیستند
هادی نواصری یکی از نخلداران خوزستانی نیز در این خصوص می‌گوید:: خرما را از من به پائین ترین قیمت می‌خرند و پول آن را با یک سال تاخیر پرداخت می‌کنند اما هزینه‌های تولید و پرورش خرما چندین برابر افزایش یافته و با احتساب این هزینه‌ها تولید خرما برای من مقرون به صرفه نیست.
وی اضافه کرد: ناظران جهاد کشاورزی برای پیشگیری از آفت زدگی هیچ نظارتی ندارند، همچنین درصد بالای شوری آب خوزستان باعث شده است تا نخلهای خرما نسبت به سالهای گذشته کمتر بار بدهند مثلا نخلی که قبلا 300 کیلو بار می داد الان 100 کیلو خرما می توان از آن برداشت کرد.
بر اساس تحقیقات منتشر شده، خرمای استعمران به علت داشتن آنتی اکسیدان، ضد سرطان بوده و برای بیماران فشار خون مفید است و مزیت مهم دیگر خرما سلولز بسیار پائین آن است.
سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت خوزستان در خصوص تولید محصول خرما در خوزستان می گوید: بسته بندی خرما و تبدیل آن از سنتی به صنعتی و توسعه واحدهایی که در بخش فرآوری خرما فعالیت می‌کنند، می‌تواند موجب افزایش صادرات این محصول شود.
امیرحسین نظری افزود: این سازمان با کمک سازمان جهاد کشاورزی با اعطای تسهیلات کم بهره به نخلداران به افزایش محصول و کیفیت بهتر بسته بندی خرما کمک خواهد کرد و تا پایان امسال باید بسته بندی خرما در این استان از حالت سنتی به صنعتی بهداشتی تبدیل شود.