چکیده: معمولا در طول تاریخ انسان هایی بودند که با سیاه نمایی این حس را مردم عوام و تحصیل نکرده القاء می کردن که اولا این انتخابات ها اجباری است و دوما اگر رای ندهی مجازاتی در انتظار شما است.
معمولا در طول تاریخ انسان هایی بودند که با سیاه نمایی این حس را مردم عوام و تحصیل نکرده القاء می کردن که اولا این انتخابات ها اجباری است و دوما اگر رای ندهی مجازاتی در انتظار شما است. با این حس این را القاء می کردند که نه شما اختیار رایت را داری و نه اختیار خودت را و تابع حکومت باید باشید.
اما آیا واقعا اینطور است و مجازاتی در انتظار کسانی است که پای صندوق رای حاضر نشوند؟
1- این حرف خلاف نص قرآن کریم است.
در قرآن آیاتی داریم که صراحتا به آزادی انسان و ازادی او در دین وعقده دلالت می کند، از جمله:
«لاَ إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ..[بقره/256] در دين اجبارى نيست چرا كه راه از بيراهه آشكار شده است».
«وَلَوْ شَاء رَبُّكَ لآمَنَ مَن فِي الأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا أَفَأَنتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُواْ مُؤْمِنِينَ [یونس/99] و اگر پروردگار تو مى خواست، قطعا كسانى كه در زميناند همه آنها يكسره [به اجبار] ايمان مى آوردند. حال آيا تو مردم را مجبور مى كنى كه مؤمن شوند».
و آیات دیگر که در زمینه آزادی و تصمیم گیر بودن فرد در انواع انتخابات خود است.[1]
2- این حرف مبنای قانونی ندارد.
یعنی اگر قرار بود این حرف واقعیت داشته باشد، می بایست قانونی هم در این زمینه وجود می داشت. یعنی قانون گذار جریمه ای برای فردی که در انتخابات شرکت نکرده، در نظر می گرفت و در حالی اصلا چنین چیزی وجود ندارد. یا حداقل شرط استخدام رسمی دولت، حضور در انتخابات بود.
حال جالب است کشورهایی که دم از دمکراسی و آزادی می زنند خود قانون مجازات شرکت نکردن در انتخابات را دارند.
در حال حاضر، حداقل در بیش از 20 کشور دنیا قانون رأی اجباری حاکم است که تقریباً حدود 744 میلیون نفر را در بر می گیرد.
1. در بلژیک، قبل از موعد انتخابات برای افراد بالای 18 سال دعوت‌نامه ای رسمی ارسال می‌شود و هنگام رای دادن کارمندان دولت، کارت شناسایی و بارکد دعوت‌نامه آنان خوانده می‌شود. بنابر قانون اساسی این کشور، اگر کسی پس از دریافت دعوت‌نامه پای صندوق نرود و عذر موجهی نیز نداشته باشد، بین 25 تا 50 یورو جریمه خواهد شد. اگر این غیبت دوباره تکرار شود، میزان جریمه تا 50 الی 125 یورو افزایش می یابد.
2. در حال حاضر، استرالیا در زمره پیشتازترین کشور در زمینه اعمال کامل قانون رأی اجباری است. در این کشور، غایبین انتخابات بین 20 تا 50 دلار استرالیا جریمه خواهند شد و در صورت عدم پرداخت، روانه زندان می گردند. در ترکیه نیز شهروندان در صورت عدم شرکت در انتخابات، 5 لیره معادل 3 دلار آمریکا جریمه خواهند شد.
نکته: میزان مشارکت پایین انتخابات در برخی کشورها بویژه آمریکا، برخی از دست اندرکاران حوزه نظام انتخاباتی این کشور را بر آن داشته است تا جهت افزایش مشارکت عمومی در انتخابات و حفظ وجهه بین المللی، پیشنهاد اعمال قانون رأی اجباری را مطرح سازند. در این زمینه آمریکا با معضلی جدی بخصوص در حوزه انتخابات میان دوره ای خود مواجه است؛ بطوریکه در انتخابات میان دوره ای اخیر این کشور که منجر به پیروزی جمهوری خواهان گردید، تنها 36.4% مردم در انتخابات شرکت کردند که در 70 سال اخیر بی سابقه بوده است.[2]
مطالعه بیشتر: نظام رأی دهی اجباری در دموکراسی های غربی.
-------------------------------------
پی نوشت:
[1]. قرآن و آزادی از منظر شهید مطهری (ره).
[2]. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، ستاد حقوق بشر.