خداوند در قرآن از رنگهای قرمز، زرد، سبز، آبی، سفید و سیاه یاد میفرماید علاوه بر آن، رنگ معنوی با عنوان (صبغةالله) هم در قرآن آمده که فراتر از همه رنگهای مادی است و در واقع همان رنگ بیرنگی بوده و این خود از اسرار و شگفتیهای قرآن است.
یکی از شگفتیهای مطرح شده در قرآن، مسائل مربوط به رنگهاست که در مورد برخی از آنها ادعای اعجاز شده، شاید قرآن برای اولین بار به برخی آثار رنگها اشاره فرموده و بشر تا زمان نزول قرآن، به آنها پینبرده بود؛ با اثبات اعجاز علمی در پدیده «رنگها» میتوان پرده از روی یکی دیگر از اعجازهای آفرینش جهان برداشت.
رنگ، تأثیر فیزیولوژی بر شبکیه چشم است، گاهی نتیجه ماده رنگی و گاهی در اثر شعاع نور رنگی است؛ در واقع جذب نشدن یکی از طول موجهای متفاوت طیف، رنگ اشیا را میسازد و تحریک سلولهای عصبی چشم نسبت به رنگهای مختلف متفاوت است.
خداوند در قرآن از رنگهای قرمز، زرد، سبز، آبی، سفید و سیاه یاد میفرماید علاوه بر آن، رنگ معنوی با عنوان (صبغةالله) هم در قرآن آمده که فراتر از همه رنگهای مادی است و در واقع همان رنگ بیرنگی بوده و این خود از اسرار و شگفتیهای قرآن است
زرد رنگ شادیآفرین و محرک فکر
رنگ زرد تحریککننده فکر است و بر کمبود فکری و روحی مؤثر است، برخی حالات عصبی را آرام میکند، زرد، گرمکننده و از رنگهای گرم است و آزمایشهای روانشناسی ثابت کرده که این رنگ شادیبخش است، رنگ زرد در قرآن کریم با واژههای «صفر، صفراء و مصفراً» پنج بار در آیات ۶۹ سوره بقره، آیه ۵۱ سوره روم، آیه ۲۱ سوره زمر، آیه ۲۰ سوره حدید، آیه ۳۳ سوره مرسلات آمده است.
بهطور کلی رنگ زرد در قرآن گاهی شادیآفرین و مایه سرور و حیاتبخش و گاهی غمانگیز و گویای مرگ و نابودی است، شاید علت این تفاوت تأثیر در مراتب مختلف رنگهاست مانند رنگ زرد پررنگ و طلایی، زرد کمرنگ، زرد مایل به قهوهای و غیره.
بار تکرار رنگ سبز در قرآن
رنگ سبز زیباترین رنگی است که ۱۰ بار در قرآن مطرح شده و در چند آیه به بساط بهشتیان و لباسهای ابریشمی و حریرهای سبزرنگ آنان اشاره شده است، همچنین رنگ گیاهان سبز هم چند بار در قرآن تکرار شده زیرا سبز، انتقالدهنده شادی، انبساط خاطر و بهجت و نماد رویش، حیات و زندگی است و در نظر روانشناسان آرامشبخشترین رنگها و نشانه حیات و رنگ صبر، شکیبایی، بردباری و پایداری است.
سبز نماد ایمان و کمال و رنگ بهشتی است و در آیه ۶۳ سوره حج، ۶۰ سوره نمل، ۳۱ سوره کهف، ۷۶ سوره رحمان، ۲۱ سوره انسان، ۸۰ سوره یس به این رنگ اشاره شده است.
تشبیه روز قیامت به رنگ قرمز گل
رنگ قرمز در قرآن کریم با واژه «حمر» در آیه ۲۷ سوره فاطر و با واژه «ورده» نیز یک بار در آیه ۲۷ سوره رحمن یاد شده، رنگ قرمز انرژیدهنده و محرک بسیار قوی است، شکافته شدن آسمان در آستانه قیامت حکایت از اوج گرما، هیجان و ترسی دارد که انسانها را فرا میگیرد؛ بنابراین در قرآن، قرمز برای رنگآمیزی روز قیامت نیز ذکر شده و حکایت از قرمز شدن آسمان در آستانه قیامت دارد و خود این رنگ بر ترس و هراس روز قیامت میافزاید.
همین تشبیه روز قیامت به رنگ قرمز گل میتواند گویای این باشد که این رنگ جزو رنگهای محرک و غمانگیز است و مانند سایر رنگهای تیره حالت هیجانانگیزی دارد و این تشبیه اشارهای به برخی آثار روانی این رنگ است
رنگ آبی آسمان اثر تسکینی شگرفی بر انسان میگذارد؛ لذا خداوند رنگ آسمان و اقیانوسها و دریاها که تصویر آبی آسمان را در خود نشان میدهند را به رنگ آبی مزین ساخته است، به این ترتیب خداوند حکیم زندگی انسان را بر اساس فطرت و نیاز روحی او رنگآمیزی فرموده و این دلالت بر ربوبیت خدای واحد دارد، انسان وقتی به آسمان مینگرد، رنگ آبی را میبیند که آرامشبخش است و چون به زمین مینگرد، رنگ سبز را میبیند که حالت مسرّتبخش و متعادلی به روان او میبخشد.
آبی به دلیل همین خواص، بهترین رنگ برای کاشیکاری مساجد و زیارتگاههاست، آسمان در شب به رنگ آبی تیره و کبود در میآید و چه زیباست که قرآن شب را مایه استراحت قرار داده است.
رنگ سفید در ۱۲ آیه قرآن کریم آمده و اولین کلمه مربوط به این رنگ، «ابیض» است که در آیه ۱۸۷ سوره مبارکه بقره با عنوان «الْخَیْطُ الأَبْیَضُ» آمده است که شاید اشاره به اصل بودن نور سفید نسبت به سایر رنگها باشد همچنین رنگ سیاه هفت مرتبه در قرآن کریم بهکار رفته و یکی از کاربردهای سیاه و سفید در قرآن مربوط به سیاهی و سفیدی چهره انسانها در قیامت است.
سفید رنگ طهارت، پاکی، خلوص و عدالت است
رنگ سفید رنگ طهارت، پاکی، خلوص، صفا، خیر، عدالت و حقیقت است و با رنگ سیاه در تعارض است این رنگ، ویژگیها و صفات مثبت و پسندیده و حالات مطلوب را متصور میشود، با واژههای «ابیضت، تبیضّ، ابیض، بیضاء و بیض» چهار مرتبه در آیه ۱۸۷ سوره بقره، ۱۰۶و ۱۰۷ سوره آل عمران، و آیه ۲۷ سوره فاطر بهصورت تقابل با رنگ سیاه آمده است.
نقاش چیرهدست هستی، پدیدهها را متناسب با روح و روان آدمی نقاشی فرموده؛ لذا تنوع رنگها انسانها را از کسالت بیرون میآورد و فضایی دلپذیر را برای زندگی فراهم میسازد، به راستی اگر تمام دنیا یک رنگ بود، چه میشد؟ دانستن تأثیر روانشناختی رنگها بر انسان، فهم این دسته از آیات را آسانتر میسازد.
منبع: iqna.ir