خانه حضرت خديجه كبرى (س)
خانه منسوب به حضرت خديجه (س) ، محلّ زندگى مشترك پيامبر (ص) و همسرش خديجه و محلّ تولد فاطمه زهرا (س) بوده است. اين خانه مورد عنايت و توجّه مسلمانان بوده و يكى از بهترين مكان‌هاى مكه شناخته مى‌شده است. در نقشه‌اى كه از اين خانه هست مصلاّى رسول خدا (ص) و مولد فاطمه (س) مشخّص گرديده است. بر اساس نقل‌هاى تاريخى، محل تولد حضرت زهرا (س) در خانه مادرش خديجه بوده كه خانه ياد شده نيز در شعب ابى‌طالب بوده است.
پس از هجرت پيامبر (ص) ، عقيل اين خانه را تصرف كرد؛ گويا نزديك‌تر از او به رسول‌خدا (ص) كسى نبوده تا در آن حيص و بيص فشار قريش، خانه را تصرف كند. بعدها معاويه، خانه ياد شده را از عقيل خريد و آن را تبديل به مسجد كرد. در نزديكى همين خانه، ابوسفيان نيز خانه‌اى داشته است. اين همان خانه‌اى است كه رسول خدا (ص) در فتح مكه فرمود: «مَنْ دَخَلَ دارَ أبى‌سُفْيان فَهُوَ آمِن» . ١
١ ) . بحار الانوار، ج ٢١ ، ص ١٠٣
١٩۴ به نوشته محمد طاهر كُردى، روى اين محل، در گذر تاريخ، بناهاى فراوانى ساخته شده و آخرين آنها بنايى است كه به عنوان «محل ولادت حضرت زهرا (س) » ساخته‌اند. بانى اين بنا نيز شيخ عباس قطان شهردار مكه بوده كه به سال ١٣۶٨ قمرى، در آنجا محلى براى حفظ و قرائت قرآن بنا كرد. ابن بنا تا زمان تأليف كتاب كردى، به عنوان مدرسه حفظ قرآن برقرار بوده است. ١ پيش از اين، در دوره عثمانى، در محل خانه خديجه، تكيه‌اى ساخته شده بود كه به نام «تكية السيدة فاطمه» شهرت داشت. 2در بازسازى‌هاى اخير، محل خانه خديجه و مدرسه ياد شده، از ميان رفته است.
نكاتى درباره چند محل تولد
پيشتر گفتيم كه در مولد النبى (ص) كه در سوق الليل بوده، اكنون «مكتبة المكة المكرّمه» قرار دارد. اين بنا تنها بنايى است كه در فضاى باز پشت مسعى و روبروى كوه ابوقبيس برجاى مانده است. در فاصله اندكى از آن، محل خانه خديجه بوده كه در آنجا «مولد السيدة فاطمة الزهراء (س)» بوده است.
فاسى مى‌نويسد: سه نقطه در اين خانه هست كه زيارت مى‌شود؛ نخست مولد
١ ) . التاريخ القويم، ص ١٧۴
2) . همان.
فاطمه (س)» ، دوم جايى كه آن را «قبّة الوحى» مى‌نامند و سوم «المختبأ» . وى سپس مى‌افزايد: در آن، جاهاى ديگرى است كه صورت مسجد دارد. بنا به نقل محب‌الدين طبرى، اين خانه بهترينِ مكان‌ها، پس از مسجد الحرام در مكه است. 1
نقطه‌اى ديگر از شعب ابى‌طالب، به عنوان «مولد على (ع)» شناخته شده كه البته در تعارض با اخبارى است كه محلّ تولد آن حضرت را در درون كعبه ذكر كرده است. ٢
جاى ديگرى از مكه به «مولد حمزه» مشهور است. محل آن بنا به نقل فاسى، در پايين مكه (مسفله) نزديك باب اليمن بوده است.
محل ديگرى به عنوان «مولد جعفر» در نزديكى دار ابى‌سعيد، نزديك دارالعجله بوده است. فاسى گويد: برخى آن را مولد جعفر بن ابى‌طالب مى‌دانند؛ اما بر بالاى آن كتيبه‌اى است كه بر رويش نوشته شده: «مولد جعفر الصادق و دخله النبى (ص)» . فاسى مى‌افزايد: منافاتى ندارد كه هم رسول خدا (ص) به آن داخل شده باشد و هم مولد جعفرالصادق باشد.
________________________________________
١ ) . العقد الثمين، ج ١ ، ص ٩٨
٢ ) . در اين باره بنگريد به كتاب: مولود كعبه، علامه محمدعلى اردوبادى، ترجمه عيسى اهرى، قم، رسالت، ١٣٧٩