آنچه در این آیه (نور، 35) می¬توان اضافه کرد این است که این سوره و به ویژه این آیه یکی از محوری¬ترین سوره و آیه در قرآن است. این سوره به تعبیر من سوره ای است که مرتبط و تقویت کننده نظام خانواده است و من در این باره مقاله ای نوشته ام و در رسانه خبرآنلاین منتشر شده است. اما این آیه هم در این سوره و هم در کل قرآن تجلی خاص دارد و در تفسیر آن بحث¬ها شده و البته مشکلاتی هم در فهم آن وجود دارد. به نظر می-رسد اگر در این آیه ما واژه نور را در اول «الله» در تقدیر بگیریم فهم آیه آسان¬تر و معنای آن منطقی¬تر می¬شود. یعنی می¬توانیم بگوییم مثل نور الله مثل نور آسمانها و زمین است یعنی اگر بخواهیم در مورد نور خدای بی¬مثال (شوری، 11) مثالی بزنیم باید از روشنایی آسمانها و زمین مثال بزنیم. یعنی همه آفرینش مَثَل نور خداست و به قول سعدی:
آفرینش همه تنبیه خداوند دل است دل ندارد که ندارد به خداوند اقرار
دلیل آن این است که بلافاصله پس از «الله نورالسموات و الارض» واژه «مثل نوره» آمده که «ها» به الله بر میگردد. پس معلوم می شود که در آغاز نور الله بوده و شاید به خاطر ایجاز یا فصاحت از ذکر آن خودداری شده است. معنای آن هم آسان¬تر می¬شود و به جای تأویلات ناروا در مورد اینکه خدا نور آسمانها و زمین است، گفته می-شود که اگر بخواهیم مثلی در باره نور خدا بزنیم باید از مثل نور آسمانها و زمین و معناداری و معنابخشی آن سخن بگوییم.
نکته دیگر ذاتی بودن این نور یا انوار در هر موجودی است. اینکه خدا نور خود را چون چراغدان می نامد که چراغ در شیشه آبگینه قرار دارد و آن شيشه گويى «اخترى درخشان است كه از درخت خجسته زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى افروخته مى¬شود و نزديك است كه روغنش هر چند بدان آتشى نرسيده باشد روشنى بخشد و نور علی نور است» بیانگر آن است که در جهان به هر چه بنگری جز دست قدرت خدا چیز دیگری نمی¬بینی و برای بیان حقیقت پروردگار به هیچ واسطه ای نیاز نیست.روشنگری هر ذره ای در جهت خدا شناسی و خدا پرستی ذاتی است و به قول هاتف اصفهانی:
دل هر ذره را که بشکافی آفتابیش در میـــان بینی
و یا به قول بابا طاهر
به صحرا بنـــگرم صحرا ته وینـم به دریا بنــــــگرم دریا ته وینـــم
به هرجا بنگرم کوه و در و دشت نشـــــان روی زیبـــــای ته وینم
و این چنین است که خدا هر كه را بخواهد با نور خويش هدايت مى¬كند. نه شرقی و نه غربی بودن این نور به معنای مستقیم بودن و خودکفا بودن هر موجود و موجوداتی در جهان است که خود بنفسه گویای همه چیز است. هر چه آن را بشکافی گویی نوری است بر روی نور دیگر، و هر چه بالا بروی نیز همانطور نوری در دل نور دیگر است.
آنچه در این آیه (نور، 35) می¬توان اضافه کرد این است که این سوره و به ویژه این آیه یکی از محوری¬ترین سوره و آیه در قرآن است. این سوره به تعبیر من سوره ای است که مرتبط و تقویت کننده نظام خانواده است و من در این باره مقاله ای نوشته ام و در رسانه خبرآنلاین منتشر شده است. اما این آیه هم در این سوره و هم در کل قرآن تجلی خاص دارد و در تفسیر آن بحث¬ها شده و البته مشکلاتی هم در فهم آن وجود دارد. به نظر می-رسد اگر در این آیه ما واژه نور را در اول «الله» در تقدیر بگیریم فهم آیه آسان¬تر و معنای آن منطقی¬تر می¬شود. یعنی می¬توانیم بگوییم مثل نور الله مثل نور آسمانها و زمین است یعنی اگر بخواهیم در مورد نور خدای بی¬مثال (شوری، 11) مثالی بزنیم باید از روشنایی آسمانها و زمین مثال بزنیم. یعنی همه آفرینش مَثَل نور خداست و به قول سعدی:
آفرینش همه تنبیه خداوند دل است دل ندارد که ندارد به خداوند اقرار
دلیل آن این است که بلافاصله پس از «الله نورالسموات و الارض» واژه «مثل نوره» آمده که «ها» به الله بر میگردد. پس معلوم می شود که در آغاز نور الله بوده و شاید به خاطر ایجاز یا فصاحت از ذکر آن خودداری شده است. معنای آن هم آسان¬تر می¬شود و به جای تأویلات ناروا در مورد اینکه خدا نور آسمانها و زمین است، گفته می-شود که اگر بخواهیم مثلی در باره نور خدا بزنیم باید از مثل نور آسمانها و زمین و معناداری و معنابخشی آن سخن بگوییم.
نکته دیگر ذاتی بودن این نور یا انوار در هر موجودی است. اینکه خدا نور خود را چون چراغدان می نامد که چراغ در شیشه آبگینه قرار دارد و آن شيشه گويى «اخترى درخشان است كه از درخت خجسته زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى افروخته مى¬شود و نزديك است كه روغنش هر چند بدان آتشى نرسيده باشد روشنى بخشد و نور علی نور است» بیانگر آن است که در جهان به هر چه بنگری جز دست قدرت خدا چیز دیگری نمی¬بینی و برای بیان حقیقت پروردگار به هیچ واسطه ای نیاز نیست.روشنگری هر ذره ای در جهت خدا شناسی و خدا پرستی ذاتی است و به قول هاتف اصفهانی:
دل هر ذره را که بشکافی آفتابیش در میـــان بینی
و یا به قول بابا طاهر
به صحرا بنـــگرم صحرا ته وینـم به دریا بنــــــگرم دریا ته وینـــم
به هرجا بنگرم کوه و در و دشت نشـــــان روی زیبـــــای ته وینم
و این چنین است که خدا هر كه را بخواهد با نور خويش هدايت مى¬كند. نه شرقی و نه غربی بودن این نور به معنای مستقیم بودن و خودکفا بودن هر موجود و موجوداتی در جهان است که خود بنفسه گویای همه چیز است. هر چه آن را بشکافی گویی نوری است بر روی نور دیگر، و هر چه بالا بروی نیز همانطور نوری در دل نور دیگر است.