سوال اعتقادی: حضرت ابراهیم و پیامبران پیش از حضرت محمد(ص) به کدام طرف نماز می‌خواندند؟

با عرض سلام و ادب خدمت شما 

مقدمتاً لازم است عرض شود که دانستن پاسخ این سوال و مشابه آن، لطف خاصی ندارد؛ چراکه هیچ اثر عملی که به درد دنیا یا آخرت انسان بخورد، بر دانستن آن مترتب نمی‌شود.

اما در عین حال باید عرض شود با فحص و جستجویی که صورت گرفت، در مجامع روایی چیزی که صراحتاً بر این مطلب دلالت کند، دیده نشد.

اما با وجود برخی قرائن می‌توان نتیجه گرفت که قبله عموم پیامبران همان کعبه بوده است. به دو قرینه در ذیل اشاره می‌شود:

1. مسجدالاقصی ظاهراً تا قبل‌از حضرت داود به‌عنوان یک مسجد، وجود نداشته و اولین بار توسط ایشان بنا شده و توسط حضرت سلیمان تکمیل گشته است. گویا خود حضور انبیاء پیشین در این مکان و تدفین آنها در آنجا موجب مبارک شدن آن شده و بر همین اساس خداوند دستور به ساخت بنای مسجد در آنجا را به حضرت داود داده است. این در حالی است که طبق آیه قرآن کعبه اولین خانه‌ای است که خداوند آن را برای مردم قرار داده است.
«إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ»؛ «یقیناً نخستین خانه‌ای که برای [نیایش و عبادت] مردم نهاده شد، همان است که در مکه است که پر برکت و وسیله هدایت برای جهانیان است».[آل‌عمران: 96]

در نتیجه برای عموم انبیاء پیشین مکان مقدسی غیر از کعبه وجود نداشته است.

2. خداوند در تبیین علت قرار دادن بیت‌المقدس به‌عنوان قبله اول مسلمانان می‌فرماید: «وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَىٰ عَقِبَيْهِ»؛ «و ما، آن قبله‌ای را که قبلا بر آن بودی، تنها برای این قرار دادیم که افرادی که از پیامبر پیروی می‌کنند، از آنها که به جاهلیت بازمی‌گردند، مشخص شوند».[بقره: 143]

برخی گفته‌اند: از آنجاکه قبله شدن بیت‌المقدس با وجود کعبه امری غیر قابل قبول بود، خداوند آن را برای امتحان کسانی که از پیامبر تبعیت می‌کنند، به‌عنوان قبله تعیین نمود. برخی در مواجهه با این حکم، از روی اعتراض به پیامبر می‌گفتند: چرا از قبله پدران خود جدا شده و به قبله دیگری نماز می‌خوانی؟[بحارالانوار، ج19، ص195 به بعد]

این موضوع حاکی از آن است که قبله بودن کعبه امری رایج بوده و اینکه بیت‌المقدس قبله باشد، برای مردم عجیب و غیر قابل پذیرش بوده است.