تجربه دینی چیست؟

پیش از آنکه منظور خود را از تجربه دینی روشن سازم ، باید واژه تجربه را توضیح دهم :

واژه تجربه experience از جمله واژه هایی است که تغییرات عمده ای از جهت معنا در طول تاریخ در آن رخ داده است.این واژه اکنون به طور وسیعی در رشته های گوناگونی ، مانند علوم طبیعی ، هرمنوتیک و فلسفه دین به کار می رود.

تجربه دو کاربرد متفاوت در فرهنگ غرب و یک کاربرد خاص در فلسفه اسلامی دارد:

1- از دوره باستان تا قرن هفدهم میلادی واژه تجربه بیشتر معنای کنشی داشت یعنی به معنای آزمودن و یا در معرض آزمایش قرار دادن است به عنوان مثال اگر کسی به دیگری می گفت: وفاداری مرا تجربه کن دقیقا به این معنا بود که وفاداری مرا بیازمای ، یعنی امتحان کن . از نظر انسان دوره باستان تجربه زندگی به معنای آزمودن افعال خاصی بود .

2- از قرن هفدهم میلادی به بعد تحول خاصی در معنای این واژه بوجود آمد ، در حقیقت این تحول خاص سر لوحه اصطلاحاتی مانند تجربه دینی ، تجربه عرفانی، و نظایر آن بوده است.

در دوره مدرن تجارب به چیزهایی گفته می شود که برای ما رخ می دهند نه چیزهایی که انجام می دهیم.

در این معنا، آن چیزی که من تجربه می کنم ، چیزهایی هستند که احساس یا مشاهده می کنم، از لذت هایی که می برم ، دردهایی که می کشم، عواطف و انفعالات درونی که دارم ، همه در مقوله تجارب من می گنجند.

تجربه دینی تجربه ای است که فاعل تجربه در توصیف پدیدار شناختی آن از حدود واژه های دینی استفاده کند . و این توصیفات، توصیفات درونی هستند که برای شخص اتفاق می افتد.

ملاک تجربه دینی این است که : در توصیف پدیدار شناختی آن از عناصر دینی استفاده کند و هم چنین محتوای این تجارب با در نظر گرفتن  توصیفات پدیدار شناخی  و غیر پدیدار شناختی آن ها بسیار متفاوت است و این تفاوت محتوا تا حدی است که هر فاعل تجربه ، تجربه اش را تاییدی برای دین خودش می داند. و لذا در مساله تعارض ادیان چه بسا افرادی به تجارب خودشان رجوع کنند و این تجارب را دلیل بر صحت دین خود می دانند.