آموزه های مهم زیارت عاشورا چیست؟

پرسش: آموزه های مهم زیارت عاشورا چیست؟

زيارت عاشورا ، تجلى تولى و تبرى
به حق مى توان زيارت عاشورا را بيانگر روح « تولى و تبرى » دانست و اوج اشتياق به ولايت و نفرت از ستمكاران و غاصبان و خيانتكاران برشمرد ، روح زيارت عاشورا ، روح حاكميت اخلاق ، پاكى و بندگى خداست و سراسر آن بيانگر مقام و جايگاه انسان آرمانى و حقيقت طلب است ، جرأت و جسارت در بيان عواطف و احساسات پاك قلبى كه انبوهى از انديشه ناب در وراى آن است جز به ايمان و اعتقاد كامل ميسور نيست و هنگامى كه انسان اين واژگان بلند را سر مى دهد بايد در هر زمان و مكان از هر شخصيت حسينى حمايت نمايد و از هر ستمگر يزيدى نفرت بجويد . در بخش اول كه بيان اوج محبت و عشق و دوستى نسبت به خاندان طهارت است به امام چنين خطاب مى شود سلام بر تو كه خون تو خون خداست و از ظلم و ستمى كه بر تو روا داشته اند خداوند دادخواهى مى كند . و بعد از آن به ياران فداكار حضرت تا كه زمان و زمين جريان دارد سلام مى دهد .
اين سلام گوياى نگاهى زيبا به حادثه عاشورا است ، حسين ( عليه السلام ) مظهر حق و حقيقت و دفاع از اسلام عزيز است و در راه خداوند از تمام هستى خويش گذشت و ذره اى در اين راه فروگذار نكرد .
« اگر دين محمد ( صلى الله عليه و آله ) جز به كشته شدن من پايدار نمى ماند ، پس اى شمشيرها ، مرا در برگيريد » (1)
اگر انسان خويشتن را ، از غير خدا رها سازد و تمام انديشه و انگيزه و رفتار خويش را براى خداوند سبحان خالص گرداند ، تمام اعضا و جوارح او خدايى مى شود . به تعبير زيباى روايت كه پروردگار متعال مى فرمايد : « پس هنگامى كه او را دوست بدارم گوش او مى شوم همان گوشى كه با آن مى شنود و چشم او مى شوم همان چشمى كه با آن مى بيند و زبانش مى شوم همان زبانى كه با آن سخن مى گويد و دست او مى گردم همان دستى كه با آن بگيرد اگر دعا كند اجابتش كنم و اگر از من خواهش نمايد به او عطا كنم »(2)
در يك نگاه مى توان زيارت عاشورا را برخوردار از دو آموزه بزرگ در زندگى دانست : الف . ولايت ، ب . برأئت . 
ولايت با حق جويان و حق مداران و رهبران راه حق و حقيقت .
برائت از باطل و ستمگران و جنايتكاران و نفاق پيشه گان و كفرانديشان .
سراسر اين زيارت بزرگ و سراسر فرازهاى آن ، برآمده از اين دو آموزه و معرفى پيروان و رهبران در اين دو مسيراست . گويا ، هر انسان آزاده اى در مقابل اين دو جريان ، هر لحظه بايد تصميم گيرى نمايد يا راه حق ، شرافت و عزت را بپذيرد و يا جريان پليدى و تباهى و ذلت را برگزيند . از آغاز زندگانى فرزندان آدم ( عليه السلام ) ، اين تقابل شكل پذيرفته و تا زمان و زمين استمرار و استقرار دارد اين مقابله ماندگار است .
امام حسين ( عليه السلام ) نماد ، انسانى خداخواه و حق محور و دين دار است كه در مقابل جريانى فاسد ، بى دين و باطل ايستادگى كرد و آموخت كه در شرايطى چنين ، بايد چنان عزت مندانه ايستاد .
« حماسه عاشورا » حادثه يا فرهنگ
زيارت عاشورا حكايت گر يك حادثه در يك مكانى دور و يا زمانى دير نيست بلكه در كنار روايت گرى از جريانى تاريخى ، بيانگر نوعى فرهنگ دينى است فرهنگى كه از حيات طيبه يك انسان معصوم ( عليه السلام ) ، سرچشمه مى گيرد و سرانگشت اشارت و بشارت آن تا بى كران كرانه هستى ، راهنماى انسان ها خواهد بود .
قيام عاشورا ، حادثه اى بود فرهنگ ساز و فرهنگ پرور . و فرهنگى بر قيام كنندگان حاكم بود ( فرهنگ قيام حسينى ( عليه السلام ) ) كه موجب پديد آمدن اين حادثه در آن زمان خاص شد .
پس بايد هم به آن حادثه غمبار و خونبار و مظلومانه نگريسته شود و بر آنان كه قربانيان اين جنايت شوم در بيكران كرانه تاريخ بشرى بوده اند گريسته شود هم به زبان عشق و عاطفه بايد از آن سخن گفت و هم به بيان عقل و انديشه ، آن را تحليل كرد . هم از آن فرهنگى جادوانه در فراروى بشر ساخت .
از همين روست كه شيعه ، تا زمان پايدار است و زمين بر مدار ، بايد از چشمانش گهر بارد و از سينه اش شرر ، و آن را مرهمى نيست و ظهور يادگار پيامبر اكرم ( صلى الله عليه و آله ) و منجى دادگستر و منتقم خون شهيدان ، كه در اين زيارت آرزوى حضور در ركابش مى رود ، مى تواند تسلى بخش دل سوگوار و قرار دل هاى بى قرار بوده باشد .
به فرجام اين كلام بايد گفت زيارت عاشورا روايت هجران و حرمانى است و برآمده از درد غم و سوز عشق و اوج كينه و نفرت ، از سويى دلدادگى به آيين حق محورى است و از سويى ديگر دادخواهى بر ستمى بى حد . از جانبى اعلام محبت و عشق است و از جهتى بيانگر برائت و لعن و اين است كه آغاز با سلامى است و ادامه اش نفرين و خواندن عذاب . و حيات طيبه اين دو را با هم دارد كه « كلمه اخلاص » ، « لااله الااللَّه » است .
فرهنگ انسان زيستن ، عزيز بودن ، خدايى بودن و خدايى ماندن ، براى دين فداكارى كردن و در راه پايدارى دين از خويشتن گذشتن و تمام سرمايه هاى حيات را به پاى نگهبانى از دين نهادن و طعمه اى براى خويش از حطام دنيا نيندوختن ، فرهنگى كه در نهاد و نهان خود عقل و عشق را توأمان دارد و جهاد براى حفظ دين و اصلاح امت پيامبر اكرم ( صلى الله عليه و آله ) و انجام امر به معروف و نهى از منكر و عدم بيعت با فاسدى فاسق و فاجر را سرلوحه قيام خويش قرار داده است .
بازخوانى و بازكاوى قيام عاشورا ، نياز هر زمان آزادگان و انديشمندان و راست قامتان است امروزه همه آنان كه براى زيستن به عزت مى انديشند و براى خود ارزش و كرامت نفس باور دارند ، مى توانند با بينش درست و نگرش نوين ، به ابعاد اين حادثه بزرگ بنگرند و به شعارها و اهداف آن توجه كنند و آنچه كه فرآورده آن قيام بزرگ بود را مورد بازبينى قرار دهند و به اين نكته هم توجه كنند كه حادثه سازان چه سودى برده اند و چه ثمره اى از اين جنايت بى نظير به دست آورده اند ؟ !

(1)« ان كان دين محمد لايستقم الا بقتلى فيا سيوف خذينى » .
(2) « فاذا احببته كنت سمعه الذى يسمع به و بصره به يبصر به و لسانه الذى ينطق به و يده الذى يبطش بها ، ان دعانى اجببته و ان سألنى اعطيته » ، ( اصول كافى ، ج 2 ، باب ايمان و كفر ، ص 352 ) .

برگرفته شده از سایت پرشس و پاسخ نهاد رهبری.