معیارهای معنویت گرائی چیست؟

پرسش: معیارهای معنویت گرائی چیست؟

پاسخ این است که معنوی بودنِ یک ایده به این نیست که پیشوند عرفان را با خود داشته باشد یا مستقیماً در مورد خدا، جهان غیب و دین به قضاوت بنشیند، یا این‌که کسی دست به ایجاد یک فرقه بزند و رسماً خود را با نام رهبر معرفی کند.
دو معیار اساسی برای معنویت‏گرا بودن وجود دارد: اول ارائه تفسیر جدید از هستی است. اگر جریانی به تعریفی جدید از هستی بپردازد و جهان‏بینی نو را تبلیغ کند، خواسته یا ناخواسته به حوزه معنویت وارد و به یک جریان معناگرا بدل شده است؛ اگرچه هیچ رهنمود اخلاقی و عملی هم نداشته باشد.
دوم این که تلاش کند نیازهای روحی مخاطبان را پاسخ گوید و به ایشان نسخۀ معنوی بدهد. امروزه بسیاری از ایده‏ها چنین کارکردی را دارند؛ به همین دلیل نوعی معنویت به‌شمار می‏آیند.
قانون جذب تفسیری جدید از هستی ارائه داده و از جهان‏بینی مادی و تجربی برخوردار است. گذشته از این‌که بعضی از رهبران جذب، آن را عرفان مدرن هم نامیده‏اند و برچسب عرفان را بر کالبدِ اومانیستی جذب، نشانده‏اند.
یوگا در نگاه رهبرانش، اساساً ورزش نیست، بلکه آیین و مکتب نجات‏بخش است؛ یعنی فراتر از تکنیک‏های جسمی، تنفسی و ذهنی که در یوگا وجود دارد، یوگا ادعای خودشناسی و خداشناسی دارد و مدعی است انسان‏ها را به تکامل می‏رساند. پدر یوگای ایران به‌شدت با ورزش نامیدن یوگا مخالف است و به صراحت می‏گوید:
«معتقدم آن‌هایی که یوگا را ورزش می‌نامند، به فرهنگ خیانت می‌کنند تا دشمنان ملی را شاد کنند.»1 و پا را فراتر گذاشته، اعلام کرده که ادیان الهی ازجمله دین اسلام، ناقصند و یوگا آیین کامل است: «تمام ادیان از جمله اسلام و مسیحیت متناسب با زمان و شعور انسان هریک درک خاصی از عملکرد ذهن داشته‏اند که اغلب نارسا بوده و موجب اختلاف شده است.»
کوئلیو هم اگرچه فرقۀ خاصی ندارد، خودش را پرچم‏دار معنویت می‏داند و مأموریت خویش را ترویج آن می‏شمارد. گذشته از این‏که او ایده‏های زیادی در باب سلوک معنوی و ارتباط با عالم معنا پیشنهاد داده (مانند افسانۀ شخصی، روح کیهانی و جادو) و ادعا کرده است رضایت خدا با این امور حاصل می‏‌شود.

برگرفته از سایت پرسمان دانشجویی