داستان عشق پیامبر به عروسش زینب دروغ و تهمتی ناروا به پیامبر اکرم(ص) است.
شبهه: در کتب تاریخی آمده که حضرت محمد(ص) وارد خانه زید بن حارثه شد. زینب بنت جحش را دید. پیامبر یک دل نه صد دل عاشقش شد و زید را مجبور کرد که زنش را طلاق دهد و بعد از آن با زینب ازدواج کرد.
پاسخ:
در برخی منابع تاریخی و تفسیری و روایی اهل سنت، روایات جعلی وجود دارد که قصه عشق پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به زینب را نقل کرده‌اند:
1. ابن سعد در کتاب طبقات از محمد بن یحیی بن حبّان نقل کرده: «پیامبر در خانه زید آمد ... زینب لباس مناسبی نداشت، پیامبر [از دیدن او] شگفت‌زده شد...، زینب ماجرا را برای زید تعریف کرد. زید خدمت پیامبر رفت و گفت: به نظر می‌رسد که شما از زینب خوشتان آمده. بنابراین من او را طلاق می‌دهم!...»
در سلسله اسناد ابن سعد، سه نفر نام برده شده: 1. «محمد بن عمر الواقدی» که احمد بن حنبل او را شخصی دروغ‌گو نامیده و بخاری وی را متروک الروایه، معرفی کرده است؛ 2. «عبدالله بن عامر الاسلمی» که احمد بن حنبل، نسائی و دارقطنی وی را به شدت تضعیف کرده‌اند. 3. «محمد بن یحیی بن حبان بن منقد» که از تابعین بوده و زمان پیامبر را درک نکرده تا گزارشی از صدر اسلام بدهد!
2. روایت دوم از طبری است. وی با سه واسطه همین مضمون را گزارش کرده است. در سلسله سند، شخصی به نام «عبدالله بن وهب المصری» که او را «مدلّس» و سهل انگار نامیده‌اند؛ «عبدالرحمن بن زید بن اسلم» هم متهم به دروغ‌گویی و جعل حدیث است و بدون واسطه این قضیه را بعد از صد و پنجاه سال نقل کند. لذا روایت به شدت ضعیف است.
3 و 4. دو روایت دیگر هم وجود دارد که در تفسیر آیه «...وَ تُخْفي في نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْديهِ...؛ [37/احزاب]... و در دل چیزی را پنهان می‌داشتی که خداوند آن را آشکار می‌کند...» یکی از ابن عباس و دیگری از قتاده نقل شده است که آن‌چه پیامبر در دل پنهان کرده بود، مهر و محبت ایشان به زینب بنت جحش، بوده است!
قول ابن عباس را اولین بار میبدی، بدون ذکر سند در تفسیرش آورده است. وی در قرن ششم می‌زیسته است. بنابراین، مطلبی را که با بیش از چهارصد سال فاصله، بدون ذکر سند، نقل کرده، قابل قبول نیست.
قول قتاده را صنعانی در تفسیر این آیه نقل کرده است. روایت صنعانی از قتاده نیز قابل پذیرش نیست، زیرا قتاده اولا: در نقل احادیث متهم به تدلیس است؛ ثانیا: جزء تابعین بوده و زمان پیامبر را درک نکرده تا از آن زمان گزارش بدهد!
این چهار روایت، علاوه بر اینکه از نظر سند دارای اشکالات زیادی هستند، از جهت متن نیز اشکالات بسیاری دارند، زیرا با مقام پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) که در قرآن و روایات صحیح تبیین گردیده است، مخالفت دارد. طبق این روایات، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) دچار گناهی شدند که حتی از متدینین معمولی هم انتظار ارتکاب به آن نمی‌رود!
هم‌چنین با سایر روایات متواتر در مورد سیره‌ی ایشان، مخالفت دارد. «عبدالله بن بسر» نقل کرده: «پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) وقتی که به در خانه کسی می‌رفت، جلوی در و روبروی در ورودی نمی‌ایستاد، بلکه در سمت راست یا چپ در می‌ایستادند و سلام می‌دادند.» ایشان نهی کردند که شخصی روبروی در خانه‌ای بایستد و بعد اذن دخول بگیرد.
حقیقت ماجرا این بود که زینب و زید بعد از مدتی به دلایلی که واقعا مشخص نیست، قصد طلاق داشتند. پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) وقتی مطلع می‌شوند، او را نصیحت می‌کنند که زندگی‌ات را حفظ کن. اما زید تصمیمش را گرفته بود. بعد از آن‌که زینب را طلاق داد و عده طلاق هم سپری شد، دستوری سخت از جانب خدا به پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) صادر شد. برای مبارزه با یک سنت غلط جاهلی، دستور رسید که پیامبر با زینب ازدواج کند. ازدواجی که برای ایشان بسیار سخت بود، زیرا زید پسرخوانده ایشان بود و در سنت اعراب، همسرِپسرخوانده، مانند عروس واقعی بود که تا ابد بر پدرشوهر حرام می‌شود. برای مبارزه با این سنت جاهلی، آزمایش سختی به پیامبر محول شد و ایشان هم به امر الهی تن داد و به صورت عملی، سنت‌شکنی بزرگی انجام داد.
____________________________
برای مطالعه بیشتر به این مطلب مراجعه کنید.