احد از اسمای ذاتی خدای متعال است

پرسش:

با سلام؛ اسم احد از اسمای ذاتی خدای متعال است، یا فعلی؟ چون در بیشتر کتب این اسم در ردیف اسمای ذاتی قرار نگرفته است!

پاسخ:

«احد» از اسمای ذاتی خدای متعال است؛ زیرا اسما و صفات فعلی، مفاهیمى هستند که عقل از مقایسه‌ی بین ذات الهى و مخلوقاتش با توجه به نوعى رابطه وجودى انتزاع می‌کند، در حالی‌که احد مانند علم، قدرت و حیات، از اسما و صفاتی است که از ذات الهى با توجه به نوعى از کمال وجودى انتزاع می‌شود.[1] علاوه بر این‌که در قرآن احد به عنوان اسم ذات آمده است: «قل هو الله احد».[2]

اما این‌که در کتاب‌ها احد به عنوان اسم ذات نیامده، از این جهت است که اسما و صفات در کتاب‌ها و مباحث کلامی به نوعی موجب تعین و تقیید ذات می‌گردند، در حالی‌که اسم احد از حیث اطلاقی ذات بدون این‌که موجب تعین یا تقیید ذات به مفهومی گردد، انتزاع می‌شود.[3]

پی‌نوشت:
[1]. ر. ک: «فرق صفات ذات و صفات فعل»، 84409؛ «اسمای حسنای الهی در روایات»، 31703؛ «نام ها و صفات خداوند»، 5898.

[2]. اخلاص، 1.

[3]. ر. ک: : یزدان‌پناه، سید یدالله، مبانی و اصول عرفان نظری، ص 303 - 353، قم، مؤسسه آموزشی امام خمینی، چاپ سوم،1391ش.

منبع: اسلام کوئست