امام حسین مانند قرآن، نور و راهنمای بشر می باشد. هر دو، تجلی بخش فرامین الهی هستند و سعادت در گرو عمل به آموزه های آن ها است.
زندگى امام حسین علیه السلام از کودکی با قرآن عجین و همراه بوده است. حضرت، عاشق و دلداده قرآن بودند به گونه ای که هنگام تکلم، از آیات قرآن استفاده می نمودند و همواره مدافع قرآن بودند.
با تاملی در زندگی حضرت، به شباهت های فراوان ایشان با قرآن پی می‌بریم.
شباهت های امام حسین و قرآن
با توجه به این که امام حسین علیه السلام در بیت وحی بزرگ شده بودند و از بدو تولد با قرآن انس داشتند در بررسی زوایای زندگی ایشان به این نتیجه می رسیم که حضرت، شباهت های فراوانی به قرآن داشته و قرآن ناطق و مجسم هستند. به عنوان نمونه به موارد زیر می توان اشاره کرد:
1. قرآن، در بین کتب آسمانی«سید الکلام» است، امام حسین علیه السلام، نیز در بین شهدا«سیدالشهداء» است.[1]
2. هچنان که قرآن دارای مقام شفاعت است «نِعْمَ الشّفیعُ الْقرآن؛[2] قرآن چه خوب شفیعی است.» امام حسین علیه السلام نیز از مقام شفاعت بهره مند است «أَللّهُمَّ ارْزُقْنی شَفاعَهَ الْحُسَیْنِ؛[3] خدایا، شفاعت حسین را روزیم کن.»
3. قرآن نور است «نُورًا مُبینًا؛[4] نور آشکار» امام حسین علیه السلام نیز نور می باشد «كُنْتَ نُوراً فِي الْأَصْلَابِ الشَّامِخَةِ؛[5] شما نوري در صلب‌هاي عالي مرتبه هستید.» یعنی همان طور که قرآن با نور خود در ظلمات راهنمای انسان است امام نیز در ظلمات دست انسان را می گیرد.
4. قرآن امر به معروف و نهی از منکر می کند: «فَالْقُرآنُ آمِرٌ وَ زاجِرٌ؛[6] قرآن امر کننده و نهی کننده است.» امام حسین علیه السلام نیز فرمود: «هدف من از رفتن به کربلا، امر به معروف و نهی از منکر است.»[7]
این امر نشان می دهد این ویژگی، مورد تاکید دین اسلام است و جامعه برای این که از خرافات و تحریف دور بماند باید این آموزه در آن نهادینه شود و نواهی و معروفات الهی در جامعه مشخص بشوند و جای همدیگر را نگیرند تا مردم در رفتار دچار اشتباه نگردند.
5. قرآن، عزیز است: «إِنّهُ لَکتابٌ عَزیزٌ؛[8] این کتابی است قطعاً نفوذ ناپذیر.» امام حسین علیه السلام نیز این گونه بودند و در این راستا فرمودند: «هرگز زیر بار ذلت نمی روم.»[9] بنابراین، در جامعه اسلامی شخص مسلمان نباید زیر بار ذلت برود و آن را قبول نماید.
6. قرآن، عظیم است: «وَ الْقُرْآنَ الْعَظیم؛[10] و قرآن عظیم است.» در زیارت ناحیه مقدسه امام حسین (علیه السلام) را با عنوان «عظیم السوابق» یعنی دارای سوابقِ باعظمت و ارزشمند، مورد خطاب قرار می دهیم. عظمت حضرت در عالم متبلور شده و بر کسی پوشیده نیست.
7. در قرآن هیچ انحرافی وجود ندارد: «غَیرَ ذی عِوَجٍ؛[11] بدون هیچ گونه کجی و انحراف است.» در زیارت امام حسین علیه السلام نیز می خوانیم: «لحظه ای از جوانب حق به سوی باطل نگرایید.»[12]
آیاتی در شان امام حسین علیه السلام
در بررسی آیات و روایات به این نتیجه می رسیم که آیاتی در خصوص امام حسین علیه السلام و آیاتی در شأن اهل بیت علیهم السلام می باشد که حضرت را نیز شامل می شود.
1. امام صادق علیه السلام فرمود: «سوره والفجر، سوره حسین بن علی علیه السلام است. پرسیدند: چگونه این سوره درباره آن حضرت است؟ حضرت فرمود: نمی شنوی که خداوند، حسین بن علی علیه السلام را در این آیه قصد کرده است. او و اصحابش از آل محمد صلی الله علیه و آله، نفس مطمئنه و راضیه و مرضیه هستند و خداوند از آنان راضی است.»[13]
2. برخی آیات که در شأن امام حسین و اهل بیت علیهم السلام بیان شده اند، عبارتند از: آیه تطهیر، آیه مباهله، آیه مودت و...
در نتیجه علاوه بر این که امام حسین علیه السلام از نظر این که حجت خداست با قرآن کریم شریک است برخی از آیات نیز به ویژه در شان حضرت نازل شده است.
پی نوشت
[1] مجمع البیان، ج 2، ص 361.
[2] نهج الفصاحه، جمله 662.
[3] بخشی از متن زیارت عاشورا.
[4] سوره نساء، آیه 174.
[5] کامل الزیارات، ص 200.
[6] نهج البلاغه، خطبه 182.
[7] مقتل خوارزمی، ج 1، ص 188.
[8] سوره، فصلت، آیه 41.
[9] لهوف، ص 54.
[10] سوره حجر، آیه87.
[11] سوره زمر، آیه28.
[12] فروع کافی، ج 4، ص 561.
[13] تفسیر برهان، ج 4، ص 461.
امام حسین علیه السلام تجلی کلام خداوند و قرآن ناطق خدا برای هدایت بشر و الگویی برای فرد مسلمان و جامعه اسلامی است. به همین خاطر ویژگی های حضرت، همسو و هم جهت با آموزه های قرآن است و به ما می فهماند نجات جامعه اسلامی در گرو همسویی با قرآن و اهل بیت علیهم السلام می باشد.