اسلام بهترین و جامعترین برنامههای تربیتی را برای رشد و تعالی جامعه بشری ارائه داده است. جامعه بشری تنها با نظام توحیدی میتواند به رشد و کمال برسد. از مهمترین پیامهای غدیر، نهادینه شدن نظام توحیدی در جامعه بشری است و اتکای به این ریسمان محکم، سبک و سیاق زندگی انسان را الهی و سعادتمند میکند.
از مهمترین عوامل دخیل در سبک زندگی هر فردی، باورهای اعتقادی اوست و آنچه از میان آنها اهمیت بیشتری دارد، اعتقاد به توحید است. توحید، یکی از مهمترین باورهای اسلامی و پیامهای غدیر است[1] که باید در همه ابعاد زندگی یک مسلمان خود را نشان دهد.
جامعهای که جهت حرکت آن به سوی توحید باشد، ثمرههای آن نیز در راستای توحیدْ پرورش مییابد؛ به عبارت دیگر نهادینه شدن اندیشه توحیدی در جامعه اسلامی، سبب میشود تا تمام برنامههای زندگی انسان با رویکرد الهی ریلگذاری شود. این باور به توحید در سبک زندگی اسلامی میتواند تمام نظامات (اعم از سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، حقوقی و قانونگذاری) را نیز با خود همراه کند.
زندگی اسلامی در گرو نظام توحیدی
جوامع بشری، زمانی به سعادت و کمال خواهند رسید که برنامههای خود را با نظام توحیدی تنظیم کنند. در نظام توحیدی، استبداد، استعمار، ظلم و ستم، توهین، بدزبانی، غرور وجود ندارد؛ بلکه آزادی، امنیت اخلاقی، حفظ کرامت انسانها و رسیدگی به حقوق آنها وجود دارد.
این نگاه به توحید و نقش آن در زندگی سبب میشود تا انسانها حقوق یکدیگر را رعایت نمایند و در حق هم ظلم نکنند، کرامت انسانها حفظ شود، معنویت و تقوا موتور حرکت جامعه و خانواده باشد، افراد بر یکدیگر فخرفروشی و برترافزونی نکنند، تعاون و ایثار شاخصه حیات قرار گیرد و... .
وقتی جامعه و خانواده، حرکت خود را با چنین نگاهی تنظیم کنند، بیتردید خرافاتگرایی، پوچگرایی، ظلمگرایی، ناامیدی، سلب حقوق و آزادی، فخرفروشی، تفرقه و... کمرنگ و ریشهکن خواهد شد.
موفقیت و آرامش در زندگی، رهیافت توجه به خدا
شناخت صحیح خداوند متعال، نگاه انسان به خویش و به هستی و حوادث و اتفاقات زندگی را متحوّل میکند و سبب اتخاذ نوعی از سبک زندگی متناسب با آن میگردد. در سبک زندگی اسلامی، وقتی همه چیز با نگاه توحیدی دیده شود، در این صورت در رأس هر سخنی و انجام دادن هر کاری، خداوند مد نظر قرار میگیرد. این توجه به خدا سبب میشود تا زندگیها سبک خاصی پیدا کند و قابل مقایسه با سبک زندگی دیگران نباشد.
از مهمترین دستاوردهای زندگی توحیدی، ایجاد آرامش و دستیابی به موفقیتهایی است که موجبات سعادت ابدی فرد، جامعه و خانواده را فراهم میکند. بنابراین کسی که به خدا معتقد باشد، از آنجا که وی را دارای قدرت مطلقه میداند، هیچ وقت در زندگی خود دچار بنبست و یأس و ناامیدی نمیشود.
امامت، محور جامعه توحیدی
نهادینه شدن نظام توحیدی در پیام غدیر نشان میدهد که محور اصلی عملیاتی شدن نظام توحیدی در سبک زندگی اسلامی، امامت است؛ چنانکه در غدیر، کمال دین و اتمام برنامههای رسالت به ولایت و امامت پیوند و گره خورده است.
از آنجا که تربیت انسان و جامعه پس از پیامبر در گرو تنظیم برنامههای سعادتمحور و دینی است، این برنامهها باید از مجرای صحیح خود تنظیم و ابلاغ شود.
تنها کسی که میتواند جامعه را به سوی نظام توحیدی حرکت دهد و برنامههای الهی را در آن پیاده کند، امام است؛ چراکه امام راههای رسیدن انسان به سعادت و کمال را هم میداند و هم برنامهای جامع برای آن ارائه میدهد.
با تورقی در سیره فردی و اجتماعی اهلبیت علیهمالسلام میتوان بهترین شاخصههای ارزشی و اخلاقی را برای یک زندگی اسلامی در زمینههای مختلف جسمانی و روحانی مشاهده کرد.
رهیافت
غدیر ، پیامهای زیادی برای تربیت جامعه بشری به دنبال دارد که از جمله آنها، نهادینه شدن نظام توحیدی در جامعه و خانواده است. اساس عملیاتی شدن نظام توحیدی در سبک زندگی اسلامی، امامت دانسته شده است؛ چراکه معرف این توحید و عمل به مبانی این نظام توحیدی در زندگی، تنها با اقتدای بر امام و عمل به سیره او امکانپذیر است.
پینوشت:
[1]. خطبه غدیر . ... وَاَحاطَ بِکُلِّ شَیءٍ عِلْماً وَ هُوَ فی مَکانِهِ وَ قَهَرَ جَمیعَ الْخَلْقِ بِقُدْرَتِهِ وَ بُرْهانِهِ، حَمیداً لَمْ یَزَلْ، مَحْموداً لایَزالُ وَ مَجیداً لایَزولُ، وَمُبْدِئاً وَمُعیداً وَ کُلُّ أَمْرٍ إِلَیْهِ یَعُودُ ... .