اندونزی از جمله کشورهایی است که شرایط پایدار و موفقی را تاکنون در رشد جمعیتی تجربه نموده است. شیوه اقتصادی موفق آن یکی از علل پایداری این سیاست بوده است که می‌تواند الگویی برای کشورهای دارای بحران جمعیت باشد.
اندونزی با جمعیت بیش از ۲۷۵ میلیون نفر،درآسیای جنوب‌شرقی و شمال اقیانوسیه در مجمع‌الجزایرمالایی قرار دارد و متشکل از ۱۷٬۵۰۸ جزیره و ۳۳ ولایت است. اندونزی چهارمین کشور پرجمعیت دنیا و هفتمین اقتصاد قدرتمند بین‌المللی و عضوی از گروه ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان محسوب می‌شود. در حال‌حاضر، جمعیت این کشور، رشد پایداری داشته و تا چند دهه آینده نیز همواره افزایش خواهد یافت.[1]
خوب است برای مقایسه دقیق‌تر، نگاهی به آمار جمعیت، نرخ رشد جمعیت[2] و نرخ باروری‌کل[3] در کشور اندونزی، در سال‌های مختلف داشته باشیم .
رشد جمعیت اندونزی و پیش‌بینی آن براساس سایت آمار جهانی وُردمِتِرز[3]:
سال 1960 .................................... 87,751,068
سال 1970 .................................... 114,793,178
سال 1980 .................................... 147,447,836
سال 1990 .................................... 181,413,402
سال 2000 .................................... 211,513,823
سال 2010 .................................... 241,834,215
سال 2020 .................................... 273,523,615 [4]
نرخ‌باروری:
سال 1960 .................................... 2.27
سال 1970 .................................... 5.47
سال 1980 .................................... 4.43
سال 1990 .................................... 3.12
سال 2000 .................................... 2.51
سال 2010 .................................... 2.48
سال 2020 .................................... 2.27[5]
نرخ‌رشد جمعیت:
سال 1960 .................................... 2.6
سال 1970 .................................... 2.7
سال 1980 .................................... 2.4
سال 1990 .................................... 1.8
سال 2000 .................................... 1.4
سال 2010 .................................... 1.3
سال 2020 .................................... 1.1[6]
همان‌طور که در آمار مشخص است، نرخ‌باروری این کشوراکنون 2.27 است. که کمی بالاتر از نرخ‌جانشینی [7]است وهمین مساله باعث پایداری نرخ‌رشدجمعیت شده است. زمانی که نرخ‌باروری، روی نرخ‌جانشینی یا بالاتر از آن باشد، بحران جمعیتی به این زودی سراغ آن کشور نخواهد رفت واگر بستر اقتصادی مناسب و شغل ومسکن که از ملزومات اولیه تداوم جمعیت است فراهم باشد، نسبت جمعیت واقتصاد پایدار خواهد بود که این شرایط در اندونزی فراهم شده است.
سایت آماری جهانی وردمتر، با بررسی روند جمعیتی اندونزی پیش‌بینی کرد، جمعیت این کشور در سال 2050، به 330.904.664 نفر و میانگین سنی جمعیت این کشورکه در سال 2019 به 28.3 بوده به 37.4 سال برسد.[8] با این حساب، اندونزی یکی از جوان‌ترین کشورهای کنونی در جهان است.
اینکه چگونه این کشور دارای چنینی شرایط پایداری است؛ در ابتدا باید گفت تقاضای بالا به علت جمعیت زیاد، در کنار برنامه‌ریزی‌های اقتصادی، متضمن رشد اقتصادی پایدار این کشور بوده است. به‌طوری که اقتصاد اندونزی نرخ رشدی بالای ۵ درصد را تجربه می‌کند. باید اذعان کرد باوجود افزایش عدم قطعیت و بی ثباتی اقتصادی در جهان، چشم انداز اقتصادی اندونزی همواره مثبت بوده است. البته تقاضای داخلی، پیشران اصلی رشد اقتصادی اندونزی است که می‌تواند الگویی برای دیگر کشورهای اسلامی باشد. در ادامه به تبیین بیشتر این مساله می‌پردازیم:
بهره‌گیری از فرصت افزایش جمعیت با برنامه‌ریزی اقتصادی
برنامه اقتصادی اندونزی براساس سند توسعه ۲۰ ساله این کشور است که برای سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۵ طراحی شده است. این سند به ۴ برنامه ۵ ساله تقسیم‌بندی شده است که هرکدام اولویت‌های ویژه‌ای دارند. در برنامه توسعه کنونی که برای سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ طراحی شده است، توسعه زیرساخت‌ها و برنامه‌های اجتماعی مربوط به آموزش و پرورش و نظام سلامت در اولویت قرار گرفته‌اند.
این تغییرات در هزینه‌های عمومی به‌خاطر تحول در یارانه‌های انرژی بود اما نه در تمام بخش‌های یارانه انرژی، بلکه این سرمایه گذاری‌ها در بخش دیر بازده به وجود آمد و باعث شد سرمایه گذاری‌ها به سمت برنامه‌هایی سرازیر شود که مستقیما بر شرایط اقتصادی اقشار کم درآمد تاثیر می‌گذاشت، و باعث تغییرات بسیار محسوس در شرایط اقتصادی این قشر و فعال شدن آنان در بطن جامعه و تکامل و چرخش بیشتر چرخه اقتصادی این کشور شد. همین روند باعث شد این کشور به عنوان اقتصادی نوظهور و مردمی با درآمد متوسط یا حتی کمتر از میانگین جهانی، موفقیت‌های بزرگی در زمینه فقرزدایی داشته باشد. بر همین اساس نرخ فقر در این کشور از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۸، به نصف مقدار اولیه خود رسیده و هم اکنون حدود ۹.۸ درصد است.
اندونزی پس از غلبه بر بحران اقتصادی در اواخر دهه ۱۹۹۰، توانست به رشد و توسعه اقتصادی پایدار دست یابد. تولید ناخالص داخلی(GDP) این کشور به طور پایداری افزایش یافته به طوری که سرانه تولید ناخالص داخلی اندونزی از ۸۰۷ دلار در سال ۲۰۰۰ به ۳۹۷۱ دلار در سال ۲۰۱۹ رسیده است.[9]
با این اوصاف باید گفت اندونزی فعلا شرایط پایدار موفقی را تجربه می‌کند وشیوه اقتصادی آن می‌تواند الگویی برای کشورهای دارای بحران جمعیت باشد. این وضعیت به شرط دوراندیشی‌های لازم و تداوم چشم اندازها می‌تواند تا سالیان سال ادامه داشته باشد.
پی‌نوشت:
[1]. ویکی پدیا: اندونزی، https://b2n.ir/wiki.indonesia.
[2]. نرخ رشد جمعیت: مقدار افزایش یا کاهش جمعیت یک منطقه را در یک سال نسبت به صد نفر از همان جمعیت را گویند.
[3]. نرخ باروری کل(t.f.r): یا نرخ فرزندآوری (Total fertility rate)، میانگین تعداد فرزندانی است که به ازای هر زن ۱۵ تا ۴۹ سال متولد شده است.
[3]. worldometers.
[4]. Indonesia Population، https://b2n.ir/wmp.indonesia.
[5]. Indonesia/Fertility rate، https://b2n.ir/fr.indonesia.
[6].Indonesia/Population growth rate، https://b2n.ir/pgr.indonesia.
[7]. نرخ جایگزینی یا جانشینی(Replacement rate): میزان کلی باروری است که منجر به جبران جمعیت درگذشته با جمعیت جدید می‌شود. این نرخ برای هر مادری در سطح جهانی 2.3 خواهد بود عدد 2، فرزندانی است که در سن بزرگسالی به سن زادآوری می‌رسند و عدد 3 ،فرزندانی که تا پیش از سن زادآوری از دنیا می‌رود. دراین نرخ، جمعیت جهان در رشد جمعیت صفر می‌ماند.
[8]. Indonesia Population، https://b2n.ir/wmp.indonesia.
[9]. مسیر اقتصاد: رشد جمعیت پیشران توسعه اقتصادی در اندونزی ،https://b2n.ir/msip.