اجازه آیت‌الله مکارم برای عدم رعایت حجاب توسط دانشجویان بومی در کشورهایی که امکان تحصیل از بانوان محجبه را سلب می‌کنند، فقط شامل این مواردِ ضروری می‌شود و ارتباطی به مسئله حجاب و تنش‌های اخیر ندارد.
در شرایطی که کشور عزیزمان از معضلات اجتماعی و فرهنگی رنج می‌برد، برخی خبرگزاری‌ها و رسانه‌های داخلی و خارجی به شکلی مشکوک از هر فرصتی برای تشدید شکاف بین مردم و ایجاد موج جدید اغتشاش استفاده می‌کنند و در راستای ایجاد شبهات فقهی و اعتقادی گام بر‌می‌دارند. به‌تازگی بازنشر فتوای قدیمی آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی درباره امکان رعایت نکردن حجاب کامل برای رسیدن به اهداف ضروری‌تر، باعث واکنش دفتر این مرجع عالی‌قدر گردیده است.[1] نیکوست به متن این فتوا که مربوط به سال‌ها پیش است، نظری کنیم تا جلوی سوءبرداشت و کج‌فهمی گرفته شود.
متن فتوای ایشان این‌گونه است؛ «با توجه به اینکه اگر دختران مسلمان و متدین دروس عالی را نخوانند تنها افراد بی‌بندوبار و لامذهب پست‌های مهم را اشغال می‌کنند، به افراد متدین اجازه داده می‌شود که حجاب را در خصوص مواردی که ضرورت دارد، رعایت نکنند ولی در غیر موارد، حتماً مراعات نمایند».[2] درباره این فتوا باید به چند نکته توجه کرد:
1. به دلیل وجود قوانین ضد اسلام و حجاب در برخی کشورها، به رعایت حجاب اجازه حضور در دانشگاه و تحصیل داده نمی‌شود. با کمال تأسف در کشور اسلامی مانند ترکیه نیز چنین قانونی مدت‌ها حاکم بوده است. برخی بانوان بومی این کشورها از دفتر ایشان سؤال کرده‌اند که اگر راه دیگری برای تحصیل نداشته باشیم چه کنیم؟ ایشان در چنین فضایی و در پاسخ به چنین پرسشی از باب تقدیم اهم بر مهم عدم رعایت پوشش سر را فقط در محدوده محیط آموزشی، اجازه داده‌اند. پس این اجازه در موارد ضروری و فقط برای بانوان بومی آن کشورها و فقط در محدوده زمان و مکان تحصیل است و هیچ ارتباطی با بحث کشف حجاب در کشور ما ندارد.
2. در درک این نظر باید دقت شود که بانوان مهاجر به این‌گونه کشورها ازآنجاکه با اختیار خودشان، خود را در محیط ظالمانه قرار داده‌اند مشمول اجازه ایشان نمی‌شوند و بانوان بومی که امکان مهاجرت و تحصیل به روش دیگری را دارند نیز از حیطه این ضرورت خارج‌اند.
3. تشخیص اهم و مهم در بسیاری از موارد پیچیده است و ممکن است فقها در این موارد اختلاف‌نظر داشته باشند. درهرصورت این فتوای این مرجع بزرگوار است و ممکن است بقیه فقها در چنین شرایطی نیز عدم رعایت حجاب را اجازه ندهند.
با اندکی مراجعه و دقت مشخص می‌شود که فتوای ایشان در شرایط ضروری با توجه به‌قاعده اهم و مهم و مختص به بانوان بومی است و قابل‌تعمیم نیست.
پی‌نوشت:
[1]. خبرگزاری حوزه، توضیح در خصوص فتوای آیت الله العظمی مکارم پیرامون اجازه برداشتن حجاب در مراکز آموزشی خارج از کشور؛ https://hawzahnews.com/xcb4s.
[2]. رویداد 24، زنان می‌توانند حجاب را رعایت نکنند: yun.ir/bji27f.